“Dayak Yiyerek Doğru Sektöre Girmeyi Öğrendik”

“Dayak Yiyerek Doğru Sektöre Girmeyi Öğrendik”
Kibar Holding’i herkes Hyundai ile tanıdı. Daha az popüler olan demir çelik ve alüminyum işleri ise hep geri planda kaldı. Ancak Kibar Holding Başkan Yardımcısı Ali Kibar, 35 yıllık baba mesleği de...

Kibar Holding’i herkes Hyundai ile tanıdı. Daha az popüler olan demir çelik ve alüminyum işleri ise hep geri planda kaldı. Ancak Kibar Holding Başkan Yardımcısı Ali Kibar, 35 yıllık baba mesleği demircilikte büyüme konusunda kararlı. Demir çelik ve finansta yabancı yatırımcılarla anlaşma arifesinde olan Kibar, Sakarya Karasu’da yeni bir fabrika kuruyor. Ayrıca bilişimden gayrimenkule, güvenlikten lojistiğe kadar farklı alanlara girmekten de çekinmiyor. 3 milyar dolarlık ciroya ulaşan Kibar Holding’in beyni Ali Kibar, “Duruma göre her sektörden her an çıkar, her sektöre de her an yatırım yaparız. Dayağı yiyerek hangi sektöre girip, hangisinden çıkacağınızı anlamayı öğreniyorsunuz” diyor.

Kibar Holding, Türkiye’nin en hızlı büyüyen gruplarından biri. 2003 yılında 1 milyar dolar olan cirosunu 5 yılda 3 milyar dolara çıkardı. Sadece alüminyumdan elde ettiği gelir 1,2 milyar dolar. Demir çelikten otomotive, gıdadan gayrimenkul ve teknolojiye kadar 10’un üzerinde sektörde, 20’nin üzerinde şirketi var. En büyük iş kolunu sanılanın aksine otomotiv değil, alüminyum ve demir çelik oluşturuyor. Zaten holding, Hyundai Assan’daki ortaklık payını yüzde 30’a düşürdükten sonra demir çelik ve alüminyum yatırımlarına ağırlık vermiş durumda. Ancak gıda, gayrimenkul, bilişim, liman işletmeciliği, lojistik, güvenlik gibi yeni ve niş alanlarda da önemli yatırımları bulunuyor.

Kozyatağı’ndaki merkezlerinde görüştüğümüz Kibar Holding Başkan Yardımcısı ve Hyundai Assan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, yeni sektörlere sıcak baktığını söylüyor. Bu duruma en güzel örnek olarak da 2000 yılında kurdukları salça işini gösteriyor. “Şanslıyım” diyen Kibar, fazla dağılmamak kaydıyla yeni işlerin kendisine ayrı bir heyecan verdiğine inanıyor. Hiç bilmedikleri salça işinde bile bugün Japonya dahil 44 ülkeye ihracat yaptıklarını gururla söylüyor. Kibar, “Fransa’daki McDonalds bile ketçap ham maddelerinin bizim ürettiğimiz salçalardan olmasını istiyor. Artık kapasitemiz yetmediğinden rakip bir Türk şirketini de satın almayı planlıyoruz” diyor.

Kibar’a göre, 2008 yeniden yapılanma ve yatırım yılı olacak. İlk önce alüminyumda 2 şirketi birleştirip sinerjiyi artıracak. Daha sonra Sakarya Karasu’daki yeni demir çelik fabrikası yatırımları için yabancı ortağını belirleyecek. Finans alanında da yabancı yatırımcılarla görüşmeleri devam ediyor. Önümüzdeki dönemde liman işletmeciliği ve lojistik faaliyetlerine de başlayacak. Yeni yatırım ve satın almalara hazırlanan Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Kibar, Capital’in sorularını yanıtladı:

* Son 10 yılda Kibar Holding nereden nereye geldi?
Kibar Holding, eskiden beri hep vardı. Kamuoyu tarafından tanınmamız otomotiv sektörüne girmememizle başladı. Bizim en büyük ağırlığımız her zaman demir çelik ve alüminyum oldu. Ancak, otomotiv sektörüne girmemizle holdingimizin popülaritesi arttı. Şu anda yaklaşık 5 bin kişinin istihdam edildiği, demir çelik, alüminyum, gıda, otomotiv yan sanayi ve lojistik hizmetlerinde aktif olan bir yapımız var.

2007 itibarıyla toplam ciromuz 3 milyar doların üzerine çıktı. 24 tane şirketimiz bulunuyor. Önümüzdeki dönemde, biraz dağınık olan bu yapıyı toparlayacağız. Şirket sayılarını azaltmayı istiyoruz.

* Çok farklı iş kollarında faaliyet gösteriyorsunuz. Yapmaktan zevk aldığınız işler hangileri?
Bizim için iş sahası fark etmiyor. Bir sektörden bir sektöre konsantre olmak, çok fazla dağılmamak kaydıyla insanın zihnini farklı sahalara yoğunlaştırdığından farklı bir heyecan yaratıyor. Otomotivdeki payımız, Hyundai ile yaptığımız yeni anlaşmayla yüzde 30’a indi. Ancak, şu an için otomotivden çıkmayı düşünmüyoruz. Ortaklarımız bizim de kalmamızı arzu ediyor. Şimdilik bir sıkıntı olmadan orada devam ediyoruz.

Bizim otomotiv yan sanayinde bir takım aktivitelerimiz var. Orada koltuk, iç donanım, tampon gibi 90 değişik parça üretiyoruz. Kapasiteyi 240 bin araç koltuk seviyesine getirdik. Şirket, hem Hyundai hem Ford’a tedarikçi durumda.

Bunun dışında gıda işimiz var. Geçen yıl kaçak malların yakalanması için İsviçreli ortağımızla Sicpa Assan adlı bir şirket kurduk. Sigara ve alkollü içeceklerin üzerine yapıştırılan bantların üretimi yapıyoruz. Tekel’in matbaasında bizim ortaklarımızın verdiği malzemeler kullanılıyor. Ortağımız Sicpa, dünyadaki 190 merkez bankasına para mürekkepleri satıyor.

Öte yandan, lojistikle ilgili düşüncelerimiz var. Kiralama şirketi aktivitelerimiz var. Kendi sahalarımıza paralel aktiviteleri daha da kârlı hale getirmeyi planlıyoruz.

* Gıda yatırımınız nasıl gidiyor? İstediğiniz başarıyı yakaladınız mı?
Gıdada, salça ve ketçap ağırlık bir üretim yapıyoruz. Geçen yıl 30 bin tonun üzerinde üretimimiz oldu. 60 milyon dolar ciro yaptık. Artık kendi üretimimiz yeterli gelmiyor. Bunun için şirket satın alma ihtiyacı duyduk.

Rakip şirketlere bırakıyoruz. Gıdada, önümüzdeki günlerde bir şirketi devralabiliriz. Gıdada, özellikle ilk yıllarda sektörün dinamiklerini öğrenmek için çok zorluk çektik. Ama şu anda belli bir bilgi birikim oldu. Japonya’dan Mısır’a kadar tam 44 ülkeye Kingstom markasıyla ihracat yapıyoruz. Ürün gamını biraz daha genişletmek istiyoruz.

* Kibar Holding’in yeni yatırım planları arasında başka hangi projeler var?
İskenderun’da 80 milyon dolar yatırımla gerçekleştirdiğimiz liman projemiz var. Ekim ayında açacağız.

Öte yandan finans şirketimizin yabancı bir kurumla ortaklığı söz konusu olacak. Yüzde 50’li ortaklık anlaşmasına varmış bulunuyoruz. Halka açık olduğundan banka ismi veremiyorum. Tüketici finansman şirketimizi gerek otomotiv gerek inşaat sektörüne hizmet verir şekilde yeniden yapılandıracağız. Her sektörden her an çıkar, her sektöre de her an yatırım yaparız. Yeni bir sektörde fırsat varsa hemen gireriz.



* Bir sektörden çıkılıp yeni bir sektöre girilmesi gerektiğini nasıl anlıyorsunuz?
Dayağı yiyerek hangi sektöre girip, hangisinden çıkacağınızı anlamayı öğreniyorsunuz. Hepsinden çıkabiliriz, hepsine de girebiliriz. Öyle belirlenmiş bir politikamız yok. 5–10 yıllık planların yapılması işler iş bazında değerlendirmek için iyidir ama 35 yıl sonra bulunduğunuz sektörde uluslararası bir konjonktürün neler getireceğini, ne şekilde gelişme imkanı bulabileceğinizi bilemezsiniz. Esnek olmak lazım. Küreselliğin artması, bazı faaliyet sahalarında fırsatları da beraberinde getirir. O zaman o fırsatları daha hızlı değerlendirmek gerekir. “Ben illa bunu böyle yapacağım” dediğiniz zaman yapamayabilirsiniz.

* Yeni bir alana girerken o işin doğru olup olmadığına nasıl karar verirsiniz?
Yeni bir alana girerken, mümkün olduğu kadar ham madde ve mamulünün bundaki sonraki süreçlerde serbest piyasalardan tedarik edilebilir olmasına bakmak lazım. Kamuya bağlı bir ham madde veya mamul fiyatının veya satış sisteminin olmamasına özen göstermekte fayda var. Son dönemde herkes hastane yatırımı yapıyor. Düşünülmeden yapılan yatırımları çok yanlış buluyorum.

* Gayrimenkul alanına girmeye nasıl karar verdiniz?
Elimizde birikmiş arsa stoku vardı. Onların bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyordu. Daha çok sınai veya ticari alanda gayrimenkul yatırımlarımız olacak.

Tuzla’da konut inşasına başladık. Orada bu işin antrenmanını yapıyoruz. Bizim hayalimiz Türkiye’ye katma değer yaratmak. Türkiye’deki gençlere daha fazla iş imkanı sağlamak.

* Holding olarak en büyük büyümeyi ne zaman yakaladınız?
Faaliyet gösterdiğimiz bütün sektörlerde belli büyümeler sağlandı. İş planları doğrultusunda önümüzdeki yıllarda ilave büyümeler neler olabilir, bu konuyu araştırıyoruz. Bazı birleşmeler yaratacak sinerjilerle birlikte pazarda kendi payımızı büyütme veya muhafaza etmeye yönelik çalışmalarımız var. Bunlarla ilgili arkadaşlarımız gerekli planları yapıyor.

* Genel olarak birleşmeleri hangi alanlarda planlıyorsunuz?
Örneğin, bizim kendi bünyemizde 2 tane alüminyum şirketi var. Bu 2 alüminyum şirketini bu yıl içinde birleştirmeyi arzu ediyoruz. Geçen yıl TMSF’den devraldığımız alüminyum şirketimizi güncel teknolojiye dönüştürecek aktivitelerin içine girdik. Geçtiğimiz yıldan bu yana, yoğun bir çalışmayla oradaki atıl kapasiteyi geri kazanarak toplam kapasitesini 115 bin tona çıkardık. Tüm makine ekipmanlarını elden geçirmek kaydıyla yatırım yaptık, yapıyoruz.

Bu şirketin cirosu 120 milyon dolar seviyesindeyken, şimdi yeni yapılan yatırımlarının tamamlanmasıyla 450 milyon dolar seviyesine ulaşacak. Şu anda mevcut başka bir alüminyum tesisimiz daha var. Onun da 130 bin tonluk yıllık üretimi var. Bu iki şirkette, yeni yaptığımız yatırımlarda folyo üretimini ön plana çıkıyoruz. Dolayısıyla, her iki şirketin birleşen folyo kapasitesi 70 bin ton seviyelerine ulaşacak. Toplam üretimleri ise 245 bin ton olacak.

* Sakarya Karasu’daki yeni demir çelik fabrikası yatırımınız ne durumda?
Sakarya Karasu’da hem demir çelik hem alüminyum üzerine bir takım çalışmalarımız olacak. Şu anda, yatırım için bölgenin yatırıma uygunluğuna yönelik müsaadeler üzerinde çalışıyoruz. Türkiye ölçeğinde yatırım yapmak kolay değil. Enerjisini, doğal gazını, suyunu getirmeniz gerekiyor. İletişimle ilgili altyapı yatırımlarının tamamlanması gerekiyor. Bunlar üzerinde müsaadelerin alınması üzerinde çalışıyoruz.

Yatırımın bir hayli yoğun olacağını söyleyebilirim. Ancak öncelikle bölgenin yatırıma tam uygun hale getirilmesi gerekiyor. Arazinin müsaadelerinin alınması gerekiyor. Türkiye’de izinlerin alınması zaman ve emek gerektiriyor.

* Önümüzdeki dönemde ağırlıklı iş alanınız hangisi olacak?
Bizim ağırlıklı sektörümüz alüminyum sektörü. Alüminyum sektöründe 2 şirketimizi topladığınızda aşağı yukarı 1,2 milyar dolarlık ciroya ulaşır. Assan Demir ve Assan Alüminyum isimleri altındaki iki şirketimiz, Assan Alüminyum altında birleşecek.

* Korelilerin dışında yeni yabancı ortaklık düşünüyor musunuz?
Şu anda alüminyum işinde yabancı bir ortağımız yok. Sadece demir çelik işinde yabancı ortak olabilir. Onunla ilgili bazı görüşmelerimiz devam ediyor.

Demir çelik işimiz için Rusya’dan çalışmak isteyen gruplar var. Uzakdoğu’dan çalışmak isteyen gruplar var. Uzun olmamasını arzu ettiğimiz bir zaman sürecinde nişan yapmayı arzu ediyoruz.

* 5 yıl sonrası için hedeflediğiniz ciro hedefiniz var mı?
Biz rakamlar üzerinde çok fazla durmuyoruz. İşin kâr eder hale gelmesine, kendi pazar payını muhafaza etmesine bakıyoruz. Kimse ciroyla para kazanmıyor. Oradan gelen kaynakları da tekrar yatırıma yönlendirmek gerekiyor.

Demir çelikte şirketlerimizi birleştiriyoruz. Bir şirketi de satın alıyoruz. Geçen yıl, TMSF’den bir şirket daha almıştık. Bunun sonucunda sektördeki yerli alüminyumda sektörün lideriyiz. Bunu devam ettirme düşüncemiz var.

Galvanizde geçmiş yıllarda sektör lideriydik. Birkaç yeni yatırım yapan kurum oldu. Tekrar yeni bir yatırım yaparak oradaki durumumuzu düzeltmeyi arzu ediyoruz.

Panelde de sektör lideriyiz. Otomotiv sektöründe ise ilk 5 kurumdan biriyiz.

Kibar Holding’den 8 Yeni Haber
1. Gıdada işi öğrendik, 60 milyon dolara ulaştık. Artık üretim yeterli değil, satın alacak şirket bakıyoruz. Önümüzdeki günlerde bir şirketi devralabiliriz.
2. İskenderun’da 80 milyon dolar yatırımla gerçekleştirdiğimiz liman projemiz var. Ekim ayında açacağız.
3. Bünyemizde bir tüketici finansman şirketi var. Orada yüzde 50-50 yabancı ortaklığa gidiyoruz. Bu konuda anlaşma sağladık.
4. Tuzla’da konut inşasına başladık. Orada bu işin antrenmanını yapıyoruz. Sonrasında konut işinin devamı gelecek.
5. Bünyemizde 2 tane alüminyum şirketi var. Bu 2 alüminyum şirketini bu yıl içinde birleştirmeyi arzu ediyoruz.
6. Sakarya Karasu’da hem demir çelik hem alüminyum üzerine bir takım çalışmalarımız olacak. Şu anda, yatırım için bölgenin yatırıma uygunluğuna yönelik müsaadeler üzerinde çalışıyoruz.
7. Sadece demir çelik işinde yabancı ortak olabilir. Onunla ilgili bazı görüşmelerimiz devam ediyor. Rusya’dan ilgi var.
8. Önümüzdeki dönemde, biraz dağınık olan bu yapıyı toparlayacağız. Şirket sayılarını azaltmayı istiyoruz.

“Mittal Olmaya Türkiye’nin Kaynakları İzin Vermez”

“35 Yıldır Demirciyim”
Demir çelik işini iyi bildiğimizi düşünsek de Kibar Holding olarak Mittal olma gibi bir amacımız yok. Türkiye’nin ne finans kaynakları ne de uluslararası etkinlik kabiliyeti Türk firmalarına o noktada izin verir. Demir çelik işimiz babamın döneminde 1970’lerde başlamış. Hala da aktif olduğumuz bir sektör.

“Daha Aktif Olacağız”
Türkiye’de 500 bin ton demir çelik üretimi yapan, 2 milyon ton da ticaretini yapan bir yapımız var. Başka ülkelerden almak başka ülkelere satmak gibi aktivitelerimiz var. Kendimize göre, demir çelik işini iyi bildiğimizi düşünüyoruz. Önceki sürece göre, ana iş kolumuz demir çelikte daha aktif olmayı düşünüyoruz. Zaten bunların bitmiş ürünleri olan galvaniz ve prefabrik inşaat malzemelerinde yıllık 5 milyon ton üretim kapasitemiz var. Yapılacak yeni yatırımlar da ağırlıklı olarak yassı mamule yönelik olacak.

“Fiyatlar Çılgın Gibi”
Şu anda, demir çelik fiyatları tarihte hiç olmadığı kadar çılgın seviyelere ulaştı. Fiyatlardaki yükselişin temel nedeni dünya piyasalarındaki kartelleşme ve tekelleşmeden kaynaklanıyor. Şu andaki mevcut yapıda ham madde belli gruplarının eline geçmiş durumda. Bu durum da fiyatların hiç olmadığı kadar artmasına yol açıyor. Özellikle Çin’deki kötü hava şartları da fiyatları yükseltiyor.

“Aileden De Olsa Kimseye Torpil Yok”

“Son Kararı Aile Verir”
Genelde kararlarımızı yönetici arkadaşlarımızla paylaşırız. Ancak aile olarak kararları babam, ben ve kardeşim birlikte veririz. Bizde en son kararları hep aile söyler. Niyeti olmayan olsa bile fikrini çekinmeden söyler. Ancak alınan kararın arkasında durur. Ailece alacağımız kararları genelde cumartesi günleri alırız. Babam profesyonel arkadaşlara çocukları olarak bakar. Çalışanlarımız da ailenin bir parçasıdır.

“Hazırcı Olmasınlar”
Bir kızım, bir de oğlum var. İkisi de Kibar Holding’de çalışmıyor. Oğlum Kerem ABD’de bir lojistik şirketinde çalışmaya başladı. Kızım Senem, Yeditepe Üniversitesi’nde tekstil tasarım bölümünde okuyor. Çocuklarımın kendileri ne yapmak istiyorsa onu yapmasından yanayım. Ancak öncelikle dışarıdaki dünyayı tanımalarını istiyorum. Fazla hazırcı olmamaları lazım.

“Çocuklara Torpil Yok”
Oğlum yurtdışında tecrübe kazanmak istedi. Dışarıda tecrübe sahibi olup gelirse, çalışmayla ilgili altyapısı daha farklı oluyor. Ayrıca, üniversiteden daha yeni mezun oldular. Önce kendi ayaklarının üzerine basmaları lazım. Ondan sonra holdinge gelirler. Şirketleri tanıdıktan sonra da fikir vermeye başlarlar. Aileden biri bile olsa yapabileceği işten başlaması lazım. Aileden de olsa torpil yok.

Otomotiv Satışları Düşüyor

“Otomotiv Pazarı Daralıyor”
Gündemimizin iş konularından farklı konularla meşgul olması sektöre zarar veriyor. Otomotiv pazarında yüzde 10 gibi ciddi bir daralma söz konusu. Pazarın gelişmesi tahminler paralelinde gerçekleşmiyor. Herkes gibi biz de durgunluktan etkileniyoruz. Ancak planlarımızı ağırlıklı olarak ihracata endeksleyecek şekilde yaptık.

“Global Kriz Büyük Zarar Verebilir”
Amerika bankacılık sisteminden başlayan subprime uluslararası ekonomi krizinin boyutlarının Türkiye’de yeterince algılanmadığı düşüncesindeyim. Dünyada bankacılık sisteminin 400 milyar dolarlık zararından bahsedilirken, Türkiye’ye akacak fonların çok rahat olacağını düşünmemek lazım.

Hyundai’de Yeni Yatırım
Hyundai Assan’daki ortaklığımız yüzde 30’a indi. Hyundai’den aldığımız sözlerin zaman içinde yerine getirilmesini bekliyoruz. Yatırım Slovakya’ya gitmişti. Önümüzdeki günlerde Türkiye’ye özel yeni bir ürünümüz olacak. Türkiye yabancılar için sağman yeri. Türkiye’den para kazanıyorlar. Para kazandıkları yerden soğumazlar. Ama tabii pazarın büyümesi buraya alakayı artırır.

Ayçe Tarcan Aksakal
aaksakal@capital.com.tr