Bilişimde Neler Oluyor?

Bilişimde Neler Oluyor?
Bilişim sektörünün büyüme hızı yüzde 30’lara ulaşmış durumda. Sektördeki hareketlilik ise baş döndürücü bir hal almaya başladı. Ülker’in ciro büyütme hedefi nedeniyle yeniden yapılanması sektöre da...

Bilişim sektörünün büyüme hızı yüzde 30’lara ulaşmış durumda. Sektördeki hareketlilik ise baş döndürücü bir hal almaya başladı. Ülker’in ciro büyütme hedefi nedeniyle yeniden yapılanması sektöre damgasını vuran ilk hamlelerden biriydi. Borusan Telekom, Meteksan gibi şirketlerin satılması ise tüm dinamikleri değiştirdi. Türk Telekom’un Innova’yı, Çukurova Grubu’nun Superonline’ı, Microsoft’un Devbiz’i satın alması da sektörde yakından izlenen hamlelerdendi. Tüm bu gelişmelerin sonucunda sektördeki yabancı yatırımcı sayısı arttı. Pek çok oyuncu el değiştirdi. En önemlisi, dünya ölçeğine göre oldukça küçük görülen Türk bilişim pazarı oldukça hareketlendi.

Son birkaç yıldır BT sektöründe alışılmadık bir hareketlilik var. Satın almalar, birleşme hamleleri, sektörden çıkan oyuncular, pazar payını artırmaya odaklananlar… Tüm bunlar, sektörün yapısının oldukça değişmesine neden oldu. Bu hareketliliğin baş mimarı olan şirketlerin hamleleri ise yakından izlendi.

Örneğin Ülker, 2008 yılının hemen başındaki ilginç ataklarıyla sektörün hareketlenmesine neden olan şirketlerden biriydi. Holding, 20 yıldır 13 şirketle var olduğu bilişimdeki cirosunu 500 milyon YTL’den 1 milyar YTL’ye çıkarmak için yeniden yapılandı. Şirket sayısını 5’e indirdi ve bu şirketleri, “Yıldız Bilişim Grubu” çatısı altında topladı.

Yıldız Bilişim Grubu’nun Başkanı Cahit Paksoy, bu yeni yapılanmanın agresif ve sürekli büyüme adına atılmış bir hamle olduğunu söylüyor. Bu konuda oldukça iddialı konuşan Paksoy, “5 yıl içinde sektörün lideri olmayı hedefliyoruz” diye konuşuyor.

Sektördeki bir diğer önemli gelişme ise 435 milyon dolar cirolu, Türkiye’nin en büyük yerli bilgi teknolojisi grubu Meteksan’ın satışı oldu. Kulislerde bu şirketle Türk Telekom’un ve Alman yatırımcıların ilgilendiği söyleniyordu. Oysa şirketin kendi CEO’su Alper Köstem beklenmedik bir hamle yaptı. Tamamı kendisine ait olan Aktera Holding adına Meteksan Sistem’i 350 milyon dolara satın aldı.

Borusan Telekom’un Hindistan’ın hızlı büyüyen telekom şirketlerinden Dhanus Technologies’e satılması ise bir başka dikkat çeken işlemdi. Kulislerde ise Hintli şirketin Avrupa’daki büyüme stratejisi doğrultusunda bu satın almayı gerçekleştirdiği konuşuldu. Sektörün önemli oyuncularından Microsoft da Devbiz’i alarak satın alma kervanına katılan şirketlerden oldu.

2007’de gerçekleşen satın almalar bununla da sınırlı kalmadı… Türk Telekom, Innova’yı 18,5, Argela’nın tamamını 14,5 milyon dolara ve IES İletişim’i satın aldı. Çukurova Grubu ise Superonline’ın yüzde 36,1’ini 10,1 milyon dolara bünyesine kattı. Westcon Group ise Neteks iletişimin yüzde 50’sini 3,5 milyon dolara, Turkven Provus’un yüzde 70’ini ve Mynet Yonja.com’un da yüzde 50’sini satın aldı.



BT Türkiye’nin 6 Katı Büyüdü
Bilişim Teknolojileri (BT) pazarı, 2007 yılında, Türkiye’nin ortalama büyüme hızının üstünde büyüme gösterdi. Rakamlar bu konuda daha net bir fikir veriyor. Türkiye Bilişim Derneği (TBD), bilişim pazarının büyüklüğünün 5,5 milyar doları aştığını belirtiyor. Telekomünikasyon ve iletişim sektörüyle birlikte bu rakam 23 milyar dolara ulaşıyor. Donanımın sektör içinde 2006'da yüzde 74,5 olan payının, 2010 yılında yüzde 78,5'a çıkacağı görülüyor.

Sektör uzmanları ise donanımın sektörün içinden çıkarılması durumunda bilişim sektörünün büyüklüğünün 1 milyar dolar civarında olduğunu söylüyor. Bu rakamın içinde uluslararası oyuncular, çok az kârla çalışan ve mükerrer gelir oluşturan büyük dağıtıcılar ve yine mükerrer gelir yaratan büyük sistem entegratörleri var.

Logo Yazılım’ın genel müdürü Ali Güven’e göre, bilişim ilk 100 şirketleri arasında Türkiye'ye katma değer sağlayan bilişim firması yok denecek kadar az. Yazılım sektöründe bile bu mükerrerlik devam ediyor. Mesela Logo ve dağıtıcılarının cirosu alt alta yazılarak toplanıyor ve yazılım sektörü büyüklüğü bulunuyor. Güven, Türk bilişim sektörünün büyüklük rakamının kimse tarafından tam olarak bilinmediğini de belirtiyor ve şöyle devam ediyor:

“Donanım pazarı oldukça önemli bir büyüme kaydetti. Bunun nedeni ise ev pazarının ciddi anlamda genişlemesi. Aynı zamanda hala çok az genişlemiş olan KOBİ pazarının genel anlamda bilgisayarlaşmaya devam etmesi de etken.”

Global Şirketler İlgilenmiyor
BT ve iletişim telekomünikasyon olarak ifade edilen sektörün büyüme hızı ise yüzde 30 düzeyinde. Bu hızlı büyüme, bilgisayar sayısı ve internet kullanımı konusunda da kendini gösteriyor.

2005 yılı sonunda Türkiye’de yaklaşık 13 milyon düzeyinde olan internet kullanıcı sayısı, 2007 sonunda 16 milyona ulaştı. Geniş bant internet erişiminde ise, 2007 Ekim sonu itibariyle, 4,3 milyonu bulan ADSL kullanıcı sayısı vardı. Aynı hızlı artış, bilgisayar sayısında da gözlendi. 10 yıl önce yılda 300 bin PC satılıyorken, 2007’de bu rakam 2,5 milyon adete ulaştı. Hane halkı bireylerinin bilgisayar ve internet kullanım oranları ise sırasıyla yüzde 29 ve 26 değerlerini buldu.

Global pazarda Türkiye son 2 yıldır internet kullanıcı sayısını en hızlı artıran ülke olarak gösteriliyor. Türkiye’de BT pazarının henüz küçük olması, büyüme potansiyelinin de yüksek olduğu anlamına geliyor. Türkiye, büyüme potansiyeli göz önüne alındığında, Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin gibi büyüyen pazarların hemen ardından Mısır, Endonezya ve Meksika ile birlikte anılan potansiyeli en yüksek 10 ülke arasında yer alıyor. Halbuki sektörün genel hacmi, hiçbir küresel şirketin radarına giremeyecek kadar küçük. Bu yüzden de yabancı ilgisinin sadece sektörün en büyüklerine yönelik olduğu dile getiriliyor.

En Gözde Türk Şirketleri
Sektörün yapısı ise mevcut satın alma ve birleşme işlemlerinin sonucunda oldukça değişti. Argela’yı Türk Telekom’a satan Sanko Holding’in şu an Akora ve BYD olmak üzere bilişimde 2 şirketi bulunuyor.

Akora Genel Müdürü Cem Aşık, telekomünikasyon ve donanım satışı alanlarında verimliliği yakalamak için konsolidasyon olması gerektiğini düşünüyor. “Şirketler bunu kendi içlerinde veya global oyuncularla birlikte yapmaya başladılar bile” diye konuşuyor.





















Anadolu Grubu’nun bilişimdeki şirketi Anadolu Bilişim Hizmetleri (ABH) ise sektörün bir başka gözde şirketi. ABH, 2006 bilişim pazar araştırmalarına göre danışmanlık kategorisinde ilk 10 firma arasında yer alıyor. Son 3 yılda yüzde 198 ve yıllık ortalama yüzde 46 büyüme hızına ulaşması ise dikkat çekici. Şirket, hem satın alma ve birleşme teklifleri alıyor hem de satın alma amacıyla çeşitli kuruluşlara teklif götürüyor. ABH Genel Müdürü Tayyar Bacak, “Her iki durumda da öncelikli hedefimiz birleşmenin stratejik büyümeye hizmet etmesini sağlamak” diye konuşuyor.

Önümüzdeki dönemde sektörün gözde oyuncuları arasına dünya devlerinin katılacağını düşünenler de var. Telkoder Başkanı Yusuf Ata Arıak da bu isimlerden biri. Ona göre telekomda serbestleşme yolunda ciddi ve kararlı adımlar atılması halinde, British Telecom, Orange gibi telekom devleri Türkiye’de iş yapmak isteyebilir. Yine de bu konuda atılması gereken adımlar olduğunu düşünen Arıak, “200 milyon dolarlık yatırımla sabit telefon alanına girmek isteyen Tele 2 firmasının, serbestleşmedeki gecikme nedeniyle Türkiye’de iş yapmaktan vazgeçtiğini unutmamak gerek” diye konuşuyor.

Kimlere Teklif Yağıyor?
“Şirketimize çeşitli teklifler geliyor. Yurtiçi ve yurtdışı faaliyetlerimize hız kazandıracak isim sahibi bir firmayla ortaklık olanaklarını düşünüyoruz.” Bu sözler bilişim sektöründe 2 şirketle faaliyet gösteren Eczacıbaşı Bilişim’in genel müdürü Tarık Aşkın’a ait. Bu konuda oldukça fazla teklif aldıklarını ifade eden Aşkın, önümüzdeki dönemde kriptoloji, haberleşme güvenliği ve multimedya kodlama teknikleri alanlarına odaklanacaklarını söylüyor.

Türkiye’nin en büyük yazılım şirketi Logo da teklif yağmuruna tutulan BT şirketlerinden. Pazardan aldığı yüzde 67’lik payla yazılım sektörünün lideri olan Logo’nun 5 yıllık hedefleri arasında bu payı yüzde 90’a çıkarmak var. Şirketin CEO’su Ali Güven, yaptıkları yatırımlar ve performansları sayesinde yurtdışından 2 şirketten satın alma ve birleşme teklifi aldıklarını söylüyor. Güven, şirket satın almayı da düşündüklerini belirtiyor ve “Türkiye'deki firmaların, iş satmaya gelince, pazar payları, ciro ve kârlarıyla kıyaslandığı zaman çok yüksek fiyatlar istemesi bizi zorluyor” diye konuşuyor.



Yıldız Bilişim Grubu Başkanı Cahit Paksoy da satın alma ve birleşmeler konusunda teklifler aldıklarını ifade ediyor. Paksoy, “Değerlendirme aşamasında, işbirliğine gidilecek şirketin, bilişimde bölgesel güç haline gelme ve sektörde önde gelen oyunculardan biri olabilme hedefimize sağlayacağı katma değere bakıyoruz” diye konuşuyor.

Teknoloji Marketleri Hızlı
BT ve iletişim sektöründe asıl ilgi ise teknoloji perakendeciliği alanına yönelmiş durumda. IDC Türkiye, önümüzdeki birkaç yıl içinde tekno-market sayısının satın alma ve birleşmelerle artacağını düşünüyor. IDC yetkilileri Türkiye’deki büyüme potansiyeli nedeniyle pazarın uluslararası teknoloji devleri için çok önemli bir konuma geldiğini belirtiyor.

2007’de pazara giren Darty, Electroworld, Mediamarkt gibi dünya devleri hariç Bestbuy gibi diğer oyuncuların da pazara girmesi bekleniyor. Bunun yanı sıra Teknosa, Gold, Vatan, Bimeks gibi yerli perakendeciler de yeni açtıkları mağazalar ve yaptıkları kampanyalarla pazardaki yerlerini korumaya çalışıyor. 2008 yılında rekabetin maksimum düzeye ulaşacağına kesin gözüyle bakılırken, bu rekabetin satın alma ve birleşmeleri de beraberinde getireceği öngörüler arasında.

Arcelik, Vestel, Beko, Siemens gibi markaların sahip olduğu yaygın mağaza zincirleri de ürün gamlarına telefon, bilgisayar gibi yeni elektronik ürünler dahil etmeye başladı. MediaMarkt gibi uluslararası tekno marketlerin ise beyaz eşya ve tüketici elektroniği gibi ürünleri portföylerinde bulundurmaya başlamaları pazardaki hareketliliği artırıyor. Pazarın hakimi olan şirketlerin toplam mağaza sayısı 500’ün üzerinde. Pazara yabancıların gelmesiyle kızışan rekabette finansal olarak zaten çok güçlü durumda olmayan 8 bine yakın ufak bayinin durumu ise kritik.

Yabancılar Bilişim Şirketlerinin Planında Neler Var ?

S&T’nin Türkiye Hedefi Büyük
Pazarın önemli oyuncularından S&T Türkiye’yi bulunduğu pazarlar içinde çok önemli görüyor. Şirket, Türkiye’de iş alanını genişletmek üzere ciddi yatırımlar yapmak üzere. Bu yatırımların ise bir şirket alımı ya da yeni iş bölümleri açmak olarak planlandığı düşünülüyor. S&T Türkiye, S&T Avusturya paralelinde, Türkiye’nin en büyük çok uluslu sistem entegratörü ve en büyük SAP uygulayıcısı olmayı da hedeflemiş durumda.

IBM Yüzde 30 Büyüme Öngörüyor
Sektörün bir diğer önemli oyuncusu IBM Türk ise IBM Türk, hitap ettiği kurumsal pazarın 2008’de yüzde 30 civarında büyüme göstereceğini düşünüyor. Ürün portföyünü geliştirmek amacıyla, 2008’de de satın almalara devam etmeyi planlayan şirket yetkilileri Türkiye’de ara katman yazılım konusunda dünya seviyesinde işler çıkartan birçok yazılım firmasının olduğunu belirtiyor. IBM Türk’ün misyonu ise Türkiye BT pazarının hacmini 10 milyar dolar seviyelerine çıkarmak.



Hp’nin Mağaza Açma Planı
HP Türkiye Görüntüleme ve Baskı Grubu Ülke Müdürü Fikret Ergüder ise 2008’in perakende pazarı için çok önemli bir yıl olacağını söylüyor ve “Yerel ve çok uluslu firmalar arasında bir denge sağlanacaktır. Bunun yanı sıra, uzmanlaşmış mağaza kanalı da sektörde fark yaratacaktır. Bu dönemde HP’nin de kendi mağazalarını açması bile söz konusu olabilir” diyor.

Microsoft Kobi’lere Odaklı
Microsoft Türkiye Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Çağan ise 2008’de “Birleşik İletişim” dedikleri yeni çalışma ve haberleşme sistemlerinin tüketicilerin yer, zaman ve araç farkı olmaksızın bilgiye ulaşmalarını sağlayacağını ve Birleşik İletişim’in, tüm iletişim ve çalışma araçlarını birleştireceğini söylüyor. Ayrıca 2008’den itibaren Türkiye’nin Basel II standartlarını uygulamaya hazırlanması nedeniyle KOBİ’lerin iş süreçlerini daha etkin ve verimli kılmaya yönelik Microsoft Dynamics ailesi ürünleri üzerine odaklanacaklarını belirtiyor

Sektör Temsilcileri Sektörün Geleceğini Nasıl Görüyor?

Mehmet Ali Tombalak/ Probil İcra Kurulu Üyesi
Sektörün en büyük problemi sermaye derinliğine ulaşmaması. Bu nedenle hem Borusan hem de Ülker gibi grupların teknoloji işlerine yatırım yapmalarını iyi değerlendirmek gerekir. Borusan Telekom, telekomdaki özelleşmesiyle birlikte bir belirsizlik içine girdi. Ancak aldığı kurumsal müşteri adedi çok ciddi rakamlara ulaştı. Bu alanda ana işi telekom olan bir şirket tarafından satın alınmasını olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyorum. Bilişimdeki hareketliliğin en önemli nedeni iş yapma biçimlerinin çok hızlı değişmesi. Tabii ki, teknolojinin değişim hızı da bu alanda sektörü dinamik olmaya itiyor. 2000’den bu yana arz talep dengesindeki değişiklikler de sektörde yaşanan hareketlilikte önemli rol oynuyor.

Emre Gürül/ Nexum Boğaziçi Yönetici Ortağı
Yabancılar tarafından tamamı veya bir kısmı alınan şirketlerin adedi bir elin parmaklarını geçmez. Ancak büyüklük açısından bakılınca bu sonuca şaşırmamak lazım. Örneğin bugün ülkemizde halka açık olan teknoloji şirket sayısı maksimum 10–15 arasında. Çok dar bir pazardan bahsediyoruz. Dolayısıyla henüz yatırım yapılmasını gerektirecek, yabancıların dikkate alacağı büyüklüğe erişilmediğini düşünüyorum. Bilişimdeki şirketler ve bilişim sektörü büyüdükçe, diğer sektörlerdeki gibi son yıllarda görünen yabancı ilgisinin artacağını düşünüyorum.

Yusuf Ata Arıak/ Telkoder Yönetim Kurulu Başkanı
2000 yılında başlayan serbestleşmede sekiz yıldan bu yana yeterli ilerleme sağlanamıyor. Telekomünikasyon Kurumu’ndan bugüne kadar 400’e yakın lisans alınmış olmasına rağmen, gerçek anlamda faaliyet gösterebilen işletmeci sayısı 15-20’yi geçmiyor. Telekomünikasyon alanından elde edilen toplam gelirlerde artış yok. Türk Telekom ve üç GSM işletmecisi bu pazarın ana oyuncuları olmayı sürdürüyor. Sadece sabit telefon gelirlerinin bir bölümü GSM tarafına kayıyor. Siyasi iradenin telekomünikasyon sektöründe gerçek serbest ekonomi kurallarını kararlı bir şekilde desteklememesi halinde, pazara yeterince yerli veya yabancı yeni yatırımcıların girmesi mümkün görünmüyor.

Pazardan Çıkanlar Ve Büyüme Planları
Teknoloji perakendeciliğinde pazarda aradığını bulamayan ve kapanan yabancı mağazalar da oldu. 2 yıl önce Türkiye pazarına giren Electronic Partner, pazardan çekilme kararı aldı ve mağazalarını Teknosa'ya devretti. Teknoloji perakendeciliği sektöründe satın alma, birleşme ve çekilmeler tamamlandığında pazarda toplam 4 oyuncunun kalacağı söyleniyor. Gold'un adı sürekli yabancılarla anılıyor. Ancak 2008 yazına kadar Gold tarafında satış olması beklenmiyor. Vatan Bilgisayar 2010’a kadar toplam mağaza sayısını 20’ye çıkarmayı düşünüyor. Teknosa'nın EP gibi yeni satın almalar yaparak büyümeye devam etme stratejisi izleyeceği tahmin ediliyor. Darty, 2008’de 5 mağaza açmayı planlıyor. Bimeks ise 2008 yılında mağaza sayısını 36'ya, 2010 yılında ise 50 ye çıkarmayı hedefliyor. İlk mağazasanı İstanbul’da açan MediaMarkt ise diğer mağazalarını Eskişehir, Mersin ve Ankara’da açmayı planlıyor. Ayrıca MediaMarkt’ın Avrupa'da örnekleri görülen şehir içinde açtığı “Saturn” mağazalarının da Türkiye'deki yatırım planları dahilinde olduğu tahmin ediliyor. Pazara girmesi beklenen yabancı BestBuy 'ın Vatan ve Gold'a ilgisi biliniyor. Bestbuy'ın yeni girdiği ülkelerde satın alma yoluyla ilerlemesi bu ilginin satın almayla sonuçlanabileceğinin sinyallerini veriyor. Türkiye pazarında gözü olan diğer yabancı firmalar ise Circuit City (ABD), Home Retailer Group (İngiltere), Radioshack (ABD), CompUSA (ABD), Gamestop (ABD), Germanos (Yunanistan), Fnac (Fransa), Euronics (Fransa) ve Maplin (İngiltere) olarak sıralanıyor.

Hande Yavuz
hyavuz@capital.com.tr




CNNTURK.COM’DA YENİLİK
LÜKS YAŞAMI SEVENLERE
HP ÇEVRE’YE ÖNEM VERİYOR
EN BEĞENİLEN ELEKTRONİK PERAKENDECİ
İLK MOBİL HAVAYOLU
Haber : Capital Online / 01 Nisan 2008 Salı