Devler Ligi'ne 65 yeni şirket girdi

Devler Ligi'ne 65 yeni şirket girdi

Tüpraş zirvede yer alırken listeye 65 yeni şirket katıldı.
Haber : Orhan Karaca / 01 Ağustos 2010 Pazar
İstanbul Sanayi Odası (İSO), “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasının 2009 yılı sonuçlarını geçen hafta açıkladı. 500 Büyük listesinde ilk sırayı, her yıl olduğu gibi yine Tüpraş aldı. Tüpraş, üretimden satışları önceki yıla göre yüzde 44.1 gerilemesine rağmen, diğer şirketlerle arasındaki büyük uçurum nedeniyle zirveden inmedi. Önceki yıl ikinci sırada yer alan EÜAŞ (Elektrik Üretim Anonim Şirketi) geçen yıl da yerini korudu. Önceki yıl beşinci sırada yer alan Oyak-Renault ise geçen yıl üçüncü sırayı aldı.
500 Büyük listesinin ilk sıralarındaki kayda değer değişiklikler, Vestel Elektronik’in beş sıra yükselerek, 14’üncü sıradan dokuzuncu sıraya, BSH Ev Aletleri’nin de yedi sıra yükselerek 24’üncü sıradan 17’nci sıraya çıkması. Listenin bütünündeki en kayda değer değişiklik ise Doğuş Çay’ın 261 sıra birden tırmanarak 435’inci sıradan 174’üncü sıraya yükselmesi. Ters yönlü bir dikkat çekici değişim de 273 sıra birden gerileyerek 184’üncü sıradan 457’nci sıraya inen Baştuğ Çelik’in durumunda görülüyor.

Yeni devler
Önceki yılın 500 Büyük listesi ile geçen yılın listesi karşılaştırıldığında, 2009’da 65 şirketin devler arasına katıldığı, 70 şirketin ise listeden çıktığı görülüyor. 500 Büyük listesine giren ve çıkanların sayısının elbette eşit olması gerekir ama bazı şirketlerin isimlerini gizlemesi nedeniyle kağıt üzerinde bu eşitlik sağlanamıyor. Geçen yıl listeden çıkan şirket sayısının daha fazla olması, bunların bazılarının hala listede olduğunu ama isimlerini gizlediklerini gösteriyor. Listeye yeni girmiş gibi görünen şirketlerin bazılarının da önceki yıl isimlerini gizlemişken geçen yıl isimlerini açıklamış olmaları nedeniyle böyle görünüyor olmaları ihtimali var. Nitekim 2009 yılında 500 Büyük listesine 167’nci sıradan giriş yapan Fruko Meşrubat’ın durumunun böyle olduğu günlük basına yansıdı.
500 Büyük listesine geçen yıl giren 65 şirket arasında, Fruko Meşrubat dışında, 158’inci sıradan giriş yapan Sivas Demir Çelik de dikkati çekiyor. 500 Büyük listesinden çıkanlar arasında ise 2008 yılında 42’nci sırada yer alan Grundig Elektronik, 57’nci sırada yer alan Besler Gıda ve 91’inci sırada yer alan Çebitaş Demir Çelik’in durumları dikkat çekici. Bunlardan Grundig Elektronik’in Arçelik ile birleşmek suretiyle ticari hayattan çekildiğini biliyoruz. Nitekim bu birleşme Arçelik’in 3 basamak yükseltti ve dördüncü sıraya taşıdı. Diğer ikisi ise geçen yıl ismini gizleyenler arasında yer almış olabilir. Tüpraş zirvede yer alırken listeye 65 yeni şirket katıldı.
Haber : Orhan Karaca / 01 Ağustos 2010 Pazar

Resesyonun etkisi
2008 yılında başlayan resesyon ekonominin sadece yüzde 0.7 büyümesine yani fren yapmasına yol açarken 500 Büyük şirket üretimden satışlarını reel olarak yüzde 5.3 arttırmayı başarmıştı. 2009 yılında ise resesyonun 500 Büyük şirketi ekonominin genelinden daha fazla etkilediğini görüyoruz. Geçen yıl ekonominin genelinde yüzde 4.7 küçülme yaşanmıştı. 500 Büyük şirketin üretimden satışlarındaki reel gerileme ise yüzde 13.9 olarak gerçekleşti.
Üretimden satışlardaki bu düşüşe karşılık geçen yıl 500 Büyük şirketin kârının arttığı dikkati çekiyor. Önceki yıl 11.6 milyar lira olan toplam kâr, yüzde 33.8 oranında artış göstererek, geçen yıl 15.6 milyar liraya çıkmış durumda. Satışlar düşerken kârda yaşanan bu artış, kredi faiz oranlarının gerilemesi neticesinde şirketlerin finansman durumlarının iyileşmesine bağlanıyor.
Küresel resesyon nedeniyle geçen yıl Türkiye’nin ihracatında yüzde 22.6’lık düşüş olmuştu. İSO’nun verileri 500 Büyük’ün ihracatında da benzer bir düşüş olduğunu gösteriyor. 500 Büyük’ün 2008’de 67.7 milyar dolar olan ihracatının, yüzde 31.7 oranında düşerek, 2009’da 46.2 milyar dolara indiği görülüyor.
Ekonomideki resesyon 2009’da 500 Büyük’ün istihdamına da olumsuz yansımış durumda. 500 Büyük şirkette çalışanların sayısı 2008’de 544 bin kişi iken 2009’da 516 bine indi. Yani 500 Büyük şirkette çalışanların 28 bini geçen yıl resesyon nedeniyle işini kaybetti. Resesyonun başladığı 2008 yılında da 500 Büyük’te 9 bin kişilik istihdam kaybı olmuştu.