97-ELEKTRİK MÜHENDİSİ

TANIM

Elektrik enerjisinin, en ekonomik yollarla üretilmesini ve dağıtımını; elektrik donanımlarının, parça ve sistemlerinin yapımını planlayan ve sistemi kurup çalışmasını sağlayan kişidir.

A- GÖREVLER

- Elektrik enerjisi üreten termik, nükleer ve hidroelektrik santralların yapımı, çalıştırılması ve bakımını yapar,
- Elektriğin, üretildiği noktadan tüketileceği noktalara kadar, dağıtımında kullanılacak direklerin ve kabloların tasarımının ve hesaplarının yapılması ve dağıtımının gerçekleştirilmesi işlerini yapar,
- Elektrik enerjisi tüketen tesislerin (ev, fabrika, büro, park vb.) projesinin, montajının yapılması ve işletilmesi çalışmaları yapar,
- Bu işler için gerekli işgücü ve maliyetin hesaplar,
- Elektrik sistemlerinin verimini artırmak için araştırma ve geliştirme çalışmalarını yürütür.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- Ölçü aletleri (avometre, voltmetre, vatmetre, toprak meğer vb.)
- El aletleri (tornavida, pense, yankeski, çekiç vb.)
- Yüksek gerilim eldiveni,
- Yüksek gerilim neonlu ıstaka,
- Transformatör, jeneratör ve elektrik motorları.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Elektrik mühendisi olmak isteyen kimselerin,
- Üst düzeyde genel akademik yeteneğe, özellikle üst düzeyde sayısal yeteneğe,
- Fen alanında özellikle elektrikle ilgili kavramlarla akıl yürütebilme gücüne,
- Fizik konularına içten bir ilgiye,
- Birçok ayrıntıyı aynı anda algılama ve çabuk tepkide bulunma gücüne,
- Bir işi planlamadan önce derinliğine araştırma alışkanlığına,
- Düzenli ve sistemli çalışma alışkanlığına,
- Sorumluluk bilincine,
- İleriyi görebilme, koşulları değerlendirebilme ve değişik görüşleri anlamaya çalışma gücüne,
- Başkalarını yönetebilme, başkaları ile işbirliği yapabilme gibi kişilik özelliklerine
sahip olmaları gerekir.
Dikkatsiz olmak mesleğin yürütülmesini imkansız kılar.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Elektrik mühendisleri fabrikalarda, elektrik santrallarında, şantiyelerde, araştırma ve geliştirme laboratuarlarında çalışırlar. Genellikle büroda çalışırlarsa da zaman zaman santrallarda gürültülü, şantiyelerde tozlu ortamlarda görev yapmaları gerekir. Elektrik dağıtımı alanında çalışanlar ise görevlerini açık havada yürütmektedirler.
Elektrik mühendisleri çalışırken,
- İnşaat, makine, elektronik, bilgisayar ve endüstri mühendisleriyle,
- Tekniker ve teknisyenlerle,
- Topograflarla,
- Ekonomist ve işletmecilerle,
- Teknik ressamlarla,
- Müteahhitlerle
işbirliği halindedirler.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi üniversitelerin Elektrik Mühendisliği ile Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümlerinde verilmektedir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER

- Matematik,
- Fizik,
- Kimya.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine girebilmek için,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) “Elektrik Mühendisliği”, “Elektrik-Elektronik Mühendisliği” lisans programlarından biri için yeterli “Sayısal (SAY)” puan almak,
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Elektrik Mühendisliği”, “Elektrik-Elektronik Mühendisliği” lisans programları ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
- Bu yüksek öğrenim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun iseler, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler.
- Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğrenim programını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
- Deniz Elektroniği, Deniz Haberleşme, Elektrik, Elektrik–Elektronik, Elektrik–Elektronik Teknikerliği, Elektronik, Elektronik Haberleşme, Endüstriyel Elektronik, Endüstriyel Otomasyon, Ev Cihazları Teknolojisi, Ev Gereçleri, Haberleşme, Haberleşme Teknolojisi, Hidroelektrik Santralları, Kontrol Sistemleri Teknolojisi, Mekatronik,Muhabere ve Elektronik Bilgi Sistemleri, Raylı Sistemler Elektrik- Elektronik Teknolojisi,Telekomünikasyon,Termik Santrallerde Enerji ÜretimiUçak Elektroniği, Uçak Elektrik ve Elektroniği, Uçak Elektroniği Oto Elektrik-Elektronik, Otomasyon, Radyo-Televizyon Tekniği, ön lisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları taktirde “Elektrik Mühendisliği”, “Elektrik–Elektronik Mühendisliği” lisans programlarından birine dikey geçiş yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

- Elektrik mühendisliği mesleğinin eğitim süresi 4 yıldır. Bu süre hazırlık sınıfı olan üniversitelerde 5 yıla çıkmaktadır.
- Eğitimin ilk yılında Matematik, Fizik, Kimya derslerine ağırlık verilir. Bu derslerin yanı sıra Bilgisayar Programlaması, Makine Bilgisi, Teknik Resim ve Ekonomi konulu dersler okutulur. Ayrıca, araştırma ve geliştirme faaliyetleri için ayrılmış alanda, uygulama yapılabilecek laboratuar olanakları bulunmaktadır. Eğitim süresince staj yapma ve bitirme ödevi hazırlama zorunluluğu vardır.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE DİPLOMA VE UNVAN

Elektrik-Elektronik Mühendisliği eğitimi veren üniversitelerde ilk 3 yıl aynı dersler alındıktan sonra 4. yılda öğrenciler kendi istekleri ile Elektrik veya Elektronik Bölümünü seçebilmektedirler. Bu şekilde mezun olan öğrencilere verilen unvanlar üniversitelere göre farklılıklar göstermektedir. Bazılarında Elektrik-Elektronik Mühendisi, bazılarında 4.yılda seçilen bölüme göre, bazılarında ise hangi bölümü bitirdiğine bakılmaksızın Elektrik Mühendisi unvanı verilmektedir.

E - ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Son yıllarda giderek artan mühendislik programlarının pek çoğunda iş bulma sorunu gündeme gelmekte iken elektrik mühendisleri bu konuda biraz daha şanslıdırlar. Elektrik enerjisinin kullanım alanının yaygın olması, elektrik mühendislerine duyulan gereksinimi artırmaktadır.

Ancak, üniversitelere göre değişen laboratuar, araç- gereç, kütüphane ve sosyal tesisler göz önüne alınırsa aradaki eğitim farkı ortaya çıkmaktadır. Bu fark, öğrencilerin kendi özverisi ve olanakları ile eksiklerini giderme dışında belirgin bir biçimde görülmekte, eksiklikler mezuniyet sonrasında da yaşanmaktadır. Aranan tecrübenin yetersizliği ve endüstriye uyum sağlayamama gibi nedenlerle düşük ücretle çalışmak zorunda kalınabilmektedir. Günümüzde birçok meslekte olduğu gibi elektrik mühendislerinin de yabancı dil bilgisine sahip olmaları daha iyi koşullarda iş bulmalarını kolaylaştırmaktadır.

Türkiye' de özellikle 60'lı yıllardan sonra, elektriğin yaygın olarak kullanımı, endüstrimizin ihracata yönelmesi ve daha sonraki yıllarda elektrik enerjisi üretimimizin artması, bu mesleğin istihdam alanını genişletmiştir.

Elektrik Mühendisliği programını bitirenlerden Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını veya Milli Eğitim Bakanlığı ve Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) işbirliği ile açılan/açılacak pedagojik formasyon programını başarı ile tamamlayanlar Elektrik Öğretmeni olarak da çalışabilirler.

F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

Öğrenciler, meslek eğitimi süresince Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'nca verilen öğrenim ve harç kredisinden yararlanabilirler. Ayrıca çeşitli kurum ve kuruluşlarca verilen burslardan şartları uyanlar yararlanabilirler.

EĞİTİM SONRASI

- Eğitim sonrası, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışılıyorsa, teknik hizmet sınıfından ücret alınır, zam ve tazminatlardan yararlanılır,

- Özel işyerlerinde çalışanlar için, mesleğin ilk yıllarında ücret biraz daha düşük, deneyim kazandıktan sonra, yabancı dil bilgisi de olanların ücret düzeyleri yüksektir.

- Kendi işyerlerini kuranlarda ise kazanç değişkendir.

G- MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler.

Elektrik mühendisleri pek çok alanda yöneticiliğe yükselebilmektedirler (şantiye şefi, başmühendis, grup mühendisi, genel müdür yardımcısı, genel müdür vb.).

BENZER MESLEKLER

- Elektronik mühendisliği,
- Nükleer enerji mühendisliği,
- Elektronik ve haberleşme mühendisliği.

I- YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- Meslek elemanları,
- 2006 Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) Kılavuzu,
- ÖSYS (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu – 2006,
- ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi – 2000
- Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2006 Kılavuzu,
- Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacakların atamalarına esas olan alanlar ile mezun oldukları yüksek öğretim programları ve aylık karşılığı okutacakları derslere ilişkin esaslar ile değişiklik yapılmasına dair esaslar (31.3.2003 gün ve 4 sayılı kararla değişik 1.6.2000 gün ve 340 sayılı karar),
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.