Teknoloji Devrimi

Teknoloji Devrimi
Lojistik, birçok sektörün aksine global krizin etkilerini hafif hissetmesi beklenen şanslı sektörlerden. Bu yıl 25 milyar dolar büyüklüğe ulaşacağı tahmin edilen pazarın, geçen yıla kıyasla yüzde 2...

Lojistik, birçok sektörün aksine global krizin etkilerini hafif hissetmesi beklenen şanslı sektörlerden. Bu yıl 25 milyar dolar büyüklüğe ulaşacağı tahmin edilen pazarın, geçen yıla kıyasla yüzde 25 büyümesi öngörülüyor. Sektördeki şirketlerin yeni rekabet alanı ise teknoloji. Birbiri ardına milyon dolarlık yatırımlara imza atan şirketler, 2008’i adeta “teknoloji yılı” ilan etmiş durumda. Online izleme sistemleri, elektronik nakliye yönetimi, ERP ve RFID teknolojisi, en fazla yapılan BT yatırımları arasında.

Lojistik, son yılların istikrarlı ve hızlı büyüyen sektörlerinden biri. Geçen yıl 20 milyar dolar büyüklüğe sahip olan Türk lojistik pazarının, bu yıl yüzde 25’lik büyümeyle 25 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Sektörün bu hızlı gelişimi, aynı zamanda ciddi bir dönüşümü de beraberinde getiriyor. Rekabetin yönü ise özellikle son birkaç yıldır teknoloji yatırımlarına kayıyor. Küresel ticaretin hızlanması ve teknolojik gelişmelerin, lojistik sektörünü çok yakından ilgilendirdiğini belirten sektör uzmanları, gelecekte sektördeki yatırımların araç parkı yerine teknoloji ve tedarik zinciri yönetimine odaklanacağı konusunda hem fikir. Müşteri beklentilerinin, firmaları farklılık yaratmaya ittiğini belirten lojistik yönetim danışmanı Atilla Yıldıztekin, “Ucuz ve kaliteli hizmet vermek birbiriyle ters orantılıdır. Biri artarsa diğeri azalır. Her ikisini de sağlamanın tek yolu teknoloji kullanımı” diyor.

Yıldıztekin’e göre rekabetin bu yeni yüzünde var olabilmek için şirketlerin teknolojiye odaklanmaları şart: “Şirketlerimiz ERP, depo ve nakliye yönetimi yazılımları, barkod ve RF el terminalleri kullanmaya itiliyor. Müşterilerin her işlemi online takip etmek istemesi ise şeffaflığı gerekli kılıyor. Dolayısıyla teknoloji kullanımı zorunlu bir hale geliyor.”

Şirketlerin birbiri ardına imza attığı milyon dolarlık BT yatırımları da Yıldıztekin’i doğrular nitelikte. Şirketlerin, teknoloji alanındaki rekabetini hızlandıran bir diğer neden de global devler. Yabancı oyuncuların Türkiye pazarına birleşme veya satın alma yoluyla giriş yapması, içerideki hizmet çıtasını da yükseltiyor. Büyük ölçekli yerli şirketlerin teknolojiyi, en az yabancı rakipleri kadar iyi kullandığı gözleniyor.

Maliyetler Küçükleri Zorluyor
Ancak işin bir de maliyet kısmı var. Global arenada var olabilmek için gerekli olan teknolojik yatırımlar, her yıl milyon dolarlık bütçeleri gerekli kılıyor. Ciddi miktarda maliyet gerektiren bu yatırımlar ise ancak büyük ölçekli şirketlerin altından kalkabileceği boyutlarda. Uzmanlara göre daha küçük firmaların, rekabetin bu ayağında geriye düşmesi söz konusu. Bu da ilerleyen dönemde teknolojiye yatırım yapmayanın piyasadan silineceği anlamına geliyor. “Büyük hizmet için büyük bedel” ödemek gerektiğini söyleyen Atilla Yıldıztekin, küçük firmalar için de ucuz modüller olduğunu ancak bunlarla aynı verimin alınamadığını belirtiyor ve ekliyor: “Bu durum küçüklerin artık yatırımlarını konsolide etmeleri zorunluluğunu ortaya çıkarıyor. Dünyada rekabet tamamen küreselleşme ve ölçek büyütmeye yönelmiş durumda. Bunu sağlamak da stratejik, ekonomik iş birlikleri, şirket birleşmeleri, şirket satın almalarıyla sağlanacak. Dernekler, danışmanlar ve finans kuruluşları bu süreci hızlandırmak zorunda. Aksi takdirde sektördeki şirketlerin yarısı gelecek 3 yıl içinde devreden çıkacak.”

Mobil Teknolojiler Öne Çıkıyor
2007’yi teknoloji yatırımları açısından atak yılı ilan eden birçok şirket, BT yatırımlarına bu yıl da devam edecek. Online izleme sistemleri, elektronik nakliye yönetimi, ERP, RFID teknolojisi, barkod kullanımı ve e-lojistik uygulamaları, en fazla yapılan BT yatırımları arasında. BT yatırımlarını tetikleyen unsurların başında ise global pazarda yaşanan teknolojik gelişmeler ve müşterilerin her geçen gün yükselen beklentileri geliyor.

Cirosunun yaklaşık yüzde 5’ini teknoloji yatırımlarına ayıran DHL Ekspres, önümüzdeki süreçte önemli projelere imza atmaya hazırlanan şirketlerden sadece biri. 2008 yılındaki hedeflerini iş süreçlerini optimize edecek teknolojik çözümleri hayata geçirmek olarak açıklayan DHL Express Bilgi Sistemleri ve Teknolojileri Operasyon Müdürü Serdar Dilmen, 220’den fazla ülkede kullanılan uygulamalar sayesinde müşterilere kesintisiz hizmet verebildiklerini ifade ediyor.

2007 yılında 600 bin Euro’luk teknoloji yatırımlarını bu yıl 2 katına çıkaracak olan Horoz Lojistik ise 2008’de özellikle araç takip sistemleri, dağıtım optimizasyonu, finans-muhasebe operasyonel sistemleri ve mobil teknolojiler üzerine yoğunlaşacak. Horoz Lojistik BT ve Strateji Geliştirme Grup Başkanı Cenk Arslan, bilişim teknolojisi için harcadıkları rakamın cirolarının yaklaşık yüzde 0,5’ini oluşturduğunu belirtiyor.

Milyon Dolarlık Yatırımlar
Toplam cirosunun yüzde 1’ini teknoloji yatırımlarına ayıran Ulustrans da bu yatırımlarını artırarak sürdürmeye kararlı. “Günümüzde mal hareketlerinin mal sahibiyle taşımacı tarafından kolaylıkla izleniyor olması kritik önem kazandı. Bu da ancak teknoloji sayesinde olur” diyen Ulustrans Genel Müdürü Olgun Hacıalioğlu, “Önümüzdeki süreçte teknolojiye yapılan yatırımlarımız daha da artacak. Özellikle geleneksel hale gelen araç yatırımlarının yerine teknolojiye dönük yatırımlar planlıyoruz” şeklinde konuşuyor.

Gelecek yıllarda BT yatırımlarını artırmayı planlayan bir diğer firma da Transer Logistics. Geçen yıl, uydu GPS araç takip ve depo RF barkod otomasyon sistemleri dahil olmak üzere BT alanında yaklaşık 350 bin Euro’luk yatırım yapan şirketin yönetim kurulu başkanı Hakan Keleş, “Müşterilerimize web üzerinden talep, takip ve raporlama hizmetlerini sunuyoruz. RFID teknolojisine dönük çalışmalarımızı hızla sürdürüyoruz” diyor.

Galata Lojistik ise teknolojinin yanı sıra İK’ya dönük yatırımlarına da hız veren bir şirket. Galata Lojistik Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Vittorio Zagaia, “Çok başarılı bir teknolojik altyapıyla hizmet veriyoruz. Gerek kendi sistemimizde gerek bağlı olduğumuz ALPI Network’un sahip olduğu Alpi-Online sistemiyle dünyadaki tüm ofislerimizle online bağlantı halindeyiz” diyor. Her yıl 500 bin dolarlık teknoloji yatırımı yapan şirketin bu yıla dönük en önemli projesi ise 4 milyon Euro’luk tam donanımlı depolama alanı.

Ceva, Bt’ye 2,5 Milyon Euro Yatıracak
2007 yılında 2 milyon Euro’luk teknoloji yatırımı yapan ve bu rakamı 2008 yılında 2,5 milyon Euro’ya çıkaran Ceva Logistics, teknoloji rekabetinde öne çıkan firmalardan. Ceva Logistics Bilgi Teknolojileri Yöneticisi Evren Büyükşahin, toplam cirolarının yüzde 2,7’sini teknoloji yatırımlarına ayırdıklarını söylüyor ve ekliyor: “2007 yılında merkezle sürekli bağlantıya ihtiyaç duymadan çalışabilen Dağıtım Offline isimli alım şubesi uygulaması geliştirildi. Ayrıca kritik operasyonlarımızdaki bant genişliği artırılarak farklı ISP çözümleriyle data bağlantıları yedeklendi. 2008 yılı bilgi teknolojileri için bütçelenen rakam ise 2,5 milyon Euro olarak belirlendi. Hem dağıtım hem inbound operasyonlarımızı yönetmek için kullandığımız Ceva Lojistik ERP yazılımlarımızı yeni fonksiyonlar ve yeni teknolojilerle zenginleştirmek için açtığımız projelerimiz var. Örneğin İstanbul Anadolu yakasındaki veri merkezimizin birebir yedeği olarak Avrupa yakasında yeni bir felaket kurtarma merkezi uygulamasını bu yılın ilk yarısında devreye alacağız. Ayrıca depo müşterilerimizin operasyonları kendi ofislerinden izleyebilecekleri yeni Ceva WMS Müşteri portalını kullanıma açıyoruz.”

Manuel Uygulamalar Tarih Oldu
Türkiye’nin en büyük ilk 10 lojistik şirketi arasında yer alan Omsan Lojistik’in genel müdürü Osman Küçükertan da teknolojinin “olmazsa olmaz” olduğuna inananlardan. Zaten milyon dolarlık yatırımları da bunu ispatlıyor. Omsan, geçen yıl bilişim teknolojilerine 1 milyon doların üzerinde yatırım yaptı. 2008 için öngörülen yatırım bütçesi de aynı miktarda. Gerisini, Omsan Lojistik Genel Müdürü Osman Küçükertan anlatıyor: “Lojistik uygulamalarında teknolojinin önemine sonuna kadar inanıyoruz. Bilişim teknolojileri konusunda hayata geçirdiğimiz birçok önemli çalışmamız mevcut. Örneğin 2007’de devreye aldığımız ‘Microsoft Share point portal’ ile şirket içi evrak dolaşımını ve insan kaynakları süreçlerinin tamamını portal üzerine taşıdık. 2007 yılında devreye aldığımız RFID geçiş sistemiyle araçlarımızın parklara giriş ve çıkış hareketlerini takip etmeye başladık. Araçların üzerine yerleştirilen RF etiketlerle hangi aracın tesislerimize ne zaman girdiğini ve hangi şoför tarafından kullanıldığını, ne zaman giriş-çıkış yaptığını dakikası dakikasına izleyip raporlayabiliyoruz. Geçmişte manuel tutulan giriş-çıkış kayıtları artık RFID sistemi sayesinde daha hızlı ve anlık takip edilebiliyor. Depolarımızda da RFID teknolojilerinden yararlanabilmek için araştırmalarımız devam ediyor.”

Ekol, Bütçesinin Yüzde 25’ini Ayırıyor
Ekol Lojistik ise yıllık cirosunun yaklaşık yüzde 20-25’ini teknoloji yatırımlarına ayırıyor. Ekol Lojistik Genel Müdürü Cem Kumuk, ileriye dönük yatırım planlarına ilişkin şu bilgileri veriyor: “2007 yılında gerçekleşen teknoloji yatırımlarımızın büyük bölümü; Adidas, Henkel ve Mercedes-Benz gibi dünya markalarına ürettiğimiz özel çözümler için gerçekleştirildi. Bunların yanı sıra, internet tabanlı şeffaf operasyonel teknoloji sunumumuzu, günün yükselen teknoloji standartlarına göre geliştirici çalışmalarımız da devam edecek. Bu projelerin 2008’de de devam etmesi söz konusu. Özellikle, hızlı tüketim mamullerine yönelik faaliyet gösteren dünya devi bir kuruluşla; gerek teknolojik içerik gerek miktarsal boyut olarak dünya çapında örnek proje olarak değerlendirebilecek bir çalışmanın hayata geçirilmesi kararının verilmesinde son noktadayız. Önümüzdeki kısa vadede en büyük teknoloji yatırımlarımız, depo elleçleme ve stok muhafaza üzerinde yoğunlaşacak. Ayrıca, taşımacılık tarafında müşterilerimize sunmakta olduğumuz gerçek zamanlı takip ve elektronik teslimat raporlamaları ve navigasyon üzerinden süreç takibi sistemlerini geliştirmeye de devam edeceğiz.”

Kaan Gürgenç / Borusan Lojistik Genel Müdürü
“E-Lojistik Uygulamalarımız Sürüyor”

7/24 Kaliteli Hizmet Sağlıyor
“Teknoloji, Borusan Lojistik için, tüm süreçlerimizde en öncelikli konularımızdan birini oluşturuyor. Depolama, gümrük, kara nakliye, liman, mali işler gibi birçok fonksiyonumuzda, bilgi alışverişi sağlamak veya entegrasyon amaçlı birçok e-lojistik uygulamamız mevcut. E-lojistik uygulamalarımızla sadece planlama süreçlerini değil, uygulama aşamalarını ve sonuçları da elektronik ortamda izleyebiliyoruz.

Yatırımlar Hız Kesmiyor
Limanımızdaki Borlos.net, müşterilerimizin kendileriyle ilgili yük durumunu istedikleri bazda anlık olarak izleyebildikleri, gerekirse genel kargo/ konteyner işlem emirlerini online olarak girebildikleri bir ortam sağlıyor. GPS bazlı lokasyon izleme sistemimiz sayesinde, müşterilerimiz istedikleri takdirde yüklerini grafiksel olarak da izleyebiliyor.

Türkiye Çok Geride Değil
Sektörümüzde teknolojinin kullanımı olmazsa olmazlardan bir faktör. Son yıllarda yaşanan gelişmeler göz önüne alındığında Türkiye, diğer ülkelerden teknik açıdan çok geri değil. Karşı karşıya olduğumuz en önemli teknolojik ‘fırsat’ entegrasyon platformları. Bir diğeri ise proje bazlı, multi-model hizmet verebilme savaşı. Bu iki konuda biraz daha hızlanmalıyız. Teknoloji yönetişimi konusu ise hak ettiği önemi henüz kazanabilmiş değil.”

Durmuş Döven / Reysaş Lojistik Yönetim Kurulu Başkanı
“Yüksek Teknoloji Kullanıyoruz”

Yeni Projeler Sürecek
“Reysaş Lojistik, 1994’ten beri en yüksek BT teknolojilerini kullanıyor. Hem kendi yazılım şirketimiz hem dışarıdan aldığımız yazılım çözümleriyle Türkiye’nin teknolojiyi en yüksek kullanan lojistik şirketiyiz. OPLOG, barkod, WMS, e-lojistikle dağıtım gibi ulaşılması zor yatırımlar geçmiş yıllarda yapıldı ve e-lojistik faaliyetlerini destekleyici yatırımlarımız devam ediyor.

Bütçenin Yüzde 10’u Bt’ye
2008-2009 yıllarında gireceğimiz projelere istinaden 100 milyon doların üzerinde yatırım yapacağız. Genellikle bizim teknoloji yatırımlarımız işin yüzde 5-10 civarını kapsar. Türkiye yoğun olarak lojistik kullanmasa bile dünya ortalamalarının içinde yer alıyor. Yani dünyada gelişmişlik adına teknolojide ne uygulanıyorsa Türkiye’de de aynısı uygulanıyor. Eşit kalite ve standartlar korunuyor. Ancak kullanım oranı farklı.”

Fulvio Villa / Gefco Türkiye Genel Müdürü
“Ciromuzun Yüzde 1,5’i Teknolojiye”

2008’de 860 Bin Euro Yatırım
“Geçen yıl 600 bin Euro’luk BT yatırımımız oldu. En önemli projemiz Nomad. Üretim bandında teslim alınan araçlara anında adresler atanarak grupaj ve sevk işlemleri çok kısa bir sure içinde gerçekleşiyor. Bu yıl için öngörülen BT bütçemiz ise 860 bin Euro. Gefco Türkiye olarak toplam ciromuzun yüzde 1,5’ini teknoloji yatırımlarına ayırıyoruz. Ar-Ge faaliyetlerimizin büyük bir kısmı, Paris’teki merkezimizde gerçekleştiriliyor.

Online Araç Takip Sistemi
Yatırım planlarımız dahilinde araç takip sistemimize ek olarak, yük koli ve otomobil takip sistemini ilk 6 aylık süre içinde devreye alacağız. Information System for Gefco Overseas (ISYGO) sistemi ise hava ve deniz kargo faaliyetlerimizin takip edilmesinde kullanılacak. Dünyadaki tüm Gefco şubeleriyle entegre olan bu sistemle kargo ve konteyner yüklemeleri entegre bir şekilde takip edilebilecek.

Müşteri İçin Özel Web Sitesi
Bu yıl hayata geçecek projelerden biri de ‘Gefco Quality web page’ diye adlandırdığımız müşteri şikayetlerinin takip sistemi. Yaz başında tam olarak uygulamaya geçeceğimiz bu sistemle müşterilerimizden gelen dilek ve şikayetleri web üzerinden toplayacağız. Her bir müşteri, kendisine verilen kullanıcı koduyla sisteme erişebilecek ve en kısa sürede çözüm üretilecek. Bu projeyle müşteri memnuniyetini en üst
düzeye çıkarmayı planlıyoruz.”

Yasemin Erdoğan
yerdogan@capital.com.tr




Her Sektörün Sorunu Başka
En Yabancı Sektörler
Gelecek Değeri Ne Kadar Eder?
Alarko Grubu Yeniden Atakta
Yazaki'den Finansmanda Örnek Model
Haber : Capital Online / 01 Mayıs 2008 Perşembe