Süper Lig’de Tablo Değişti

Süper Lig’de Tablo Değişti
Çok değil bundan 5-6 yıl önce konut kredilerinde HSBC, özkaynak büyüklüğünde İş Bankası, bireysel kredilerde Yapı Kredi liderdi. 2008 sonunda kredilerde Garanti, özkaynaklarda Akbank açık ara öne g...

Çok değil bundan 5-6 yıl önce konut kredilerinde HSBC, özkaynak büyüklüğünde İş Bankası, bireysel kredilerde Yapı Kredi liderdi. 2008 sonunda kredilerde Garanti, özkaynaklarda Akbank açık ara öne geçti. Liderler liginde tablo değişti…. Yeni dönemde, artan rekabetin de etkisiyle liderliği elde tutmak daha da zorlaşacak. Ligde taşlar daha çok yerinden oynayacak.



Türkiye’de bankacılık sektörü son 10 yılda müthiş bir performans gösterdi. Bankacılık mevzuatı uluslararası normlara kavuştu. Sektöre büyük bir sermaye girişi oldu. Pazara giren yabancılar, beraberinde önemli bir bilgi birikimi ve insan kaynağını da getirdi.

Banka özkaynaklarının toplam büyüklüğü 10 katına ulaşırken kredi pastası genişledi. Geçmişte sadece büyük ölçekli yatırımları destekleyen banka kredileri, küçük ihtiyaçlara yöneldi. Bireysel krediler, küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik krediler hatta mikro krediler gelişti. Kredi kartlarında Avrupa’nın en büyük pazarlarından biri yaratıldı.

Bankacılığın gelişimi sermaye piyasasının gelişimine de ön ayak oldu. Sayıları hızla artan halka açık bankalar, bugün IMKB’nin lokomotifi konumunda.

2001 yılında adeta yeni baştan yaratılan bankacılık sektörü, yaşadığımız bu büyük krizde bile büyümesini sürdürdü. Sağlam duran sektör, krizin ülke ekonomisine etkisini azaltan en önemli unsurlardan biri oldu.

Türkiye’de bankacılık değişim ve gelişimini sürdürüyor. Gelecek 10 yılda, geçmiş 10 yıldan daha büyük bir sektör hedefleniyor. Bu arada bankalar cephesinde de de gelişim ve değişim var. Capital’de bu ay, BDDK’nın verilerinden yola çıkarak lider bankaların performansını inceledik. 2002 ile 2008 yıl sonu verilerini karşılaştırarak aktif büyüklüğünden kredi hacmine, kredi kartlarından sendikasyon kredilerine geniş bir perspektifte lider bankaların nasıl değiştiğini inceledik. Ortaya çıkan tablo, sadece bankaların performansını değil rekabetin de nerede yoğunlaştığını açıkça ortaya koyuyor.

Aktifte Değişim Yok
2002 yılında aktif büyüklüğüne göre yapılan sıralamada, ilk sırada Ziraat Bankası vardı. Aradan 6 yıl geçti. Tablo değişmedi. BDDK’nın Aralık 2008 verilerine göre Ziraat Bankası, yüzde 14,3’lük payıyla aktif büyüklüğü sıralamasında liderliğini koruyor.

Ziraat Bankası mevduat ve menkul değerler portföyü büyüklükleri açısından da son 6 yıldır lider konumda. Mevduatta Ziraat Bankası yüzde 18 düzeyinde pazar payına sahip. Bu payın 2002 yılında yüzde 19,6 olduğu görülüyor. Yani her ne kadar liderliği kaybetmese de Ziraat Bankası, pazar payında önemli kayıp yaşamış görünüyor.

Sektörde mevduat büyüklüğü açısından ilk 10 bankanın performansı incelendiğinde, Ziraat Bankası’nın kaybettiği pazar payının başta İş Bankası olmak üzere birkaç banka tarafından paylaşıldığı görülüyor.

Ziraat Bankası kredilerde hiçbir zaman ön sıralarda yer alan bir banka olmadı. Örneğin bankanın, 2008 sonunda sektörün toplam kredilerinden aldığı pay yüzde 8,1 düzeyinde. Bu payla 5’inci sırada yer alıyor. Ancak tüketici kredilerinde tablo öyle değil. Ziraat Bankası 2002 yılında yüzde 15,6 payla liderdi. 2008 sonunda da liderliği elden bırakmadı. Üstelik pazar payından da pek bir şey kaybetmemiş görünüyor. 2008 sonunda Ziraat Bankası yüzde 15,2 payla en çok tüketici kredisi veren banka konumunu koruyor. Ziraat Bankası’nın tüketici kredileri tarafındaki bu performansında geniş müşteri portföyünün ve düşük faizli özel kampanyalarının rolü büyük.

Kredinin Yeni Lideri Garanti
Sektörde kredi hacminin yaklaşık yarısı ilk 5 bankada yoğunlaşıyor. Bu durum son 5-6 yıldır da çok fazla değişiklik göstermedi. Ancak ilk 5 bankanın lideri değişmiş görünüyor. Toplam kredilerde 2002 yılında lider, yüzde 13,3 pazar payıyla Yapı Kredi idi. 2004 yılında liderlik Akbank’a geçti. 2006 yılının kredi lideri İş Bankası idi. Son olarak 2008’de, kredilerde liderlik Garanti Bankası’nın oldu. 2002 yılında toplam kredi hacminde sektörden yüzde 9,7 pay alan ve bu payla 4’üncü sırada yer alan Garanti, 2008 sonuna gelindiğinde pazar payını yüzde 13,1’e taşıdı ve liderliği ele geçirdi.

Kredi pastasında segmentler bazında incelendiğinde de önemli değişiklikler var. Örneğin konut kredilerinde 2002 yılı verileri, yüzde 17,7 gibi yüksek bir payla HSBC’nin liderliğine işaret ederken 2008 sonunda liderliğin yine Garanti’nin eline geçtiği görülüyor. Benzer bir tablo bireysel krediler tarafında da gözleniyor. 2002 yılında yüzde 20,5 payla açık ara lider olan Yapı Kredi, 2008 sonunda liderliği Garanti Bankası’na devretmiş görünüyor. 2008 Aralık sonu verilerine göre Garanti Bankası, bireysel kredilerde yüzde 13,6 payla lider konumda. Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, bankanın elde ettiği bu performansı, yeni dönemde de koruduğuna dikkat çekiyor ve ekliyor:

“Kredilerde ilk 4 özel banka arasında süregelen yoğun rekabete, son dönemde kamu bankaları da katıldı. Buna karşın Haziran 2009 itibarıyla mevduat bankaları arasında yaklaşık yüzde 15 oranında pazar payıyla liderliğimizi sürdürüyoruz. Yabancı para kredilerde ise pazar payımız yüzde 22 seviyelerinde.”

Garanti Bankası türev işlevlerde de sektör lideri. Geçmiş yıllarda HSBC’nin lider olduğu bu alanda, 2008 sonunda Garanti Bankası’nın yüzde 19 payla liderliği ele geçirdiği görülüyor.

“Ortada” Büyük Değişim
Son 5-6 yıllık süreçte bankacılık sektöründe öne çıkan en büyük gelişmelerden biri kredi/mevduat oranında yaşandı. 2001 krizinden sonra taçlandırılan krediler, banka bilançolarındaki ağırlığını giderek artırdı. Bugün sektör genelinde kredi/mevduat oranı yüzde 50’nin çok üzerine çıkmış durumda. Bazı bankaların ise topladıkları mevduatın üzerinde kredi verdikleri görülüyor. Örneğin Denizbank’ta kredi/mevduat oranı, 2008 sonu itibarıyla yüzde 128,1’e ulaşmış durumda. Banka 2008 yılında 2,6 milyar TL işletme kredisi, 1,1 milyar TL’den fazla tarım kredisi, 2 milyar TL’den fazla ihtiyaç kredisi, 1,5 milyar konut kredisi ve 386 milyon TL tutarında turizm sektör kredisi sağlamış. Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, bu yıl da kredilerde enflasyonun üzerinde büyüme hedeflediklerini söylüyor. İşletme bankacılığında kampanya ve ürünleri geliştirerek bu alanda etkinliği sürdürdüklerine dikkat çeken yönetici, “Özellikle küçük işletmelerimize yönelik bireysel bankacılıkta olduğu gibi ihtiyaç duydukları kaynağa daha kolay ulaşma imkanı tanıyacak hizmetleri artıracağız. Bunun yanı sıra, tarım bankacılığındaki hizmet ve ürün çeşitliliğimizi artıyoruz. Türkiye genelinde daha fazla üreticiye daha hızlı ulaşmaya çalışıyoruz” diye konuşuyor.

Denizbank’ın yüksek kredi performansında Dexia’nın desteğiyle geliştirdiği kamu ve belediye finansmanı çözümlerinin de payı büyük. Ateş, 16 adet büyük şehrin 11’iyle bilfiil kredi limiti açarak çalıştıklarını söylüyor.

Kredi/mevduat oranı tablosunda dikkat çekici rakama ulaşan 2 banka daha var. Bunlar da DenizBank gibi orta ölçekli bankalar. Finansbank 2002 yılında yüzde 55,2 olan kredi/mevduat oranını 2008 sonunda 114,8’e taşımış. ING’de de bu oran yüzde 106,3 düzeyinde.

BDDK’nın aktif büyüklüğüne göre yaptığı kredi/mevduat oranları sıralamasında ise lider Ziraat Bankası görünüyor. 2002’den beri bu konumu koruyan bankanın kredi mevduat oranı 2008 sonu itibarıyla yüzde 36,5 düzeyinde.

En Değerli Banka Akbank
Sektörde özkaynak büyüklüğüne göre ilk sırada yüzde 13 payla Akbank yer alıyor. Akbank geçtiğimiz yıl bu liderliği, daha önceki yıllarda lider olan İş Bankası’nın elinden aldı. Akbank geçtiğimiz yıl sonu verilerine göre sendikasyon kredileri alanında da lider konumda. Toplam hacmin yüzde 90’ının ilk 5 banka tarafından gerçekleştirildiği sendikasyon kredileri alanında 2006’da da Akbank liderdi. Banka o yıl yüzde 21,2 olan payını 2008’de yüzde 24,2’ye çıkardı. Akbank Genel Müdürü Ziya Akkurt, bu yıl liderliğin yine Akbank’ta kalacağına işaret ediyor ve şöyle diyor:

“Akbank, dünyanın önde gelen 48 bankasının katılımıyla 900 milyon Euro karşılığı iki ayrı dilimden oluşan 1 yıl vadeli kredi ile 2009’da sadece Türkiye’de değil gelişmekte olan piyasalardaki bir bankanın aldığı en büyük sendikasyon kredisine imza attı. İlerleyen dönemde bu kaynağı kredilere yönlendirmeyi hedefliyoruz.”

Akbank yeni dönemde özellikle tüketici kredileri alanında büyüme hedefliyor. Akkurt, Boyner ve Carrefour ile yapılan anlaşmaların da desteğiyle pazar payını başarıyla artırdıklarına dikkat çekiyor. Akbank bugün piyasa değerine göre de lider konumda. Ziya Akkurt, en çok bu liderliğe önem verdiklerini söylüyor ve ekliyor: “Akbank, bugün Türkiye’nin en değerli şirketi ve uzun bir zamandır Türkiye’nin en değerli bankası durumunda. Bu liderliğimizin temel kaynağı Akbank’ın sermayedarları, müşterileri ve Türkiye ekonomisi için yarattığı sürdürülebilir değerdir”.

Akbank bugün İMKB 100 endeksi piyasa değerinin yüzde 9’unu, İMKB Bankacılık Sektörü endeksinin ise yüzde 20’sini oluşturuyor.

Karttaki Büyük Yarış

Pazar Payında Düşüş Var
Kredi kartları Türk bankacılık sektörünün uzun süredir en kârlı ve en rekabet yoğun alanlarından biri. Burada 2002 yılından bu yana liderlik Yapı Kredi Bankası’nın elinde bulunuyor. Ancak son dönemde iyice artan rekabetin de etkisiyle pazar payı anlamıyla bankanın bir miktar kan kaybettiği dikkat çekiyor. 2002 yılında yüzde 26,3 payla lider olan Yapı Kredi, bu payını 2004’te yüzde 22,4’e düşürdü. 2007’de yeniden atak yapıp payını yüzde 23,6’ya çıkarmayı başarsa da 2008 sonunda lider bankanın pazar payı yüzde 21’e geriledi.

Yakın Takipçi Öne mi Geçiyor?
Kredi kartlarında Yapı Kredi Bankası’nı 2002’den bu yana Garanti Bankası takip ediyor. 2002’de 2 banka arasındaki 6,8 puanlık fark, 2008 sonunda 1,3’e gerilemiş durumda. Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, bu yıl ciroda yüzde 21-22 düzeyinde pazar payıyla öne geçtiklerini söylüyor ve ekliyor: “Kredi kartlarında Bonus, Money, Flexi, Shop&Miles, American Express ve ticari kartlarla hizmet veriyoruz. Plastik kredi kartı sayımız 8 milyona ulaştı. Banka kartlarını da dahil ettiğimizde 15 milyona yakın karttan oluşan bir portföyü yönetiyoruz. Önümüzdeki dönemde Shop&Miles için THY, Money için Migros ve Bonus Card için platforma dahil bankalarla gerçekleştirdiğimiz işbirliklerine devam ederek pazardaki öncü rolümüzü koruyacağız.”

Yapı Kredi’nin Gelecek Planı
Yapı Kredi yetkilileri, bankanın kredi kartları alanındaki liderliğini yılın ilk ayında da koruduğuna dikkat çekiyor. Gelecek planını ise şöyle özetliyor:

“Yapı Kredi kredi kartları alanında 20 yıldır elinde bulundurduğu liderliği 2009’da da yoğun rekabet şartlarına rağmen sürdürdü. Haziran 2009 itibarıyla kredi kartları kümülatif ciro pazar payında yüzde 21.5’lik, kredi kartı bakiyesi pazar payında ise yüzde 20,6’lık oranla sektör liderliğini koruyoruz. Bunun yanında Yapı Kredi’nin kredi kartlarındaki hedefi sadece piyasa payında liderlik değil. Müşteri memnuniyeti ve finansal performans açısından da liderliği muhafaza etmek hedefindeyiz.”

Ziya Akkurt/ Akbank Genel Müdürü

“Akbank’ı Liderliğe Taşıyan 3 Önemli Konu Var”

1 Müşteri Memnuniyeti
Sektörde geçtiğimiz 5 yıllık dönemi incelediğimizde, taşıt kredileri ve konut kredileri başta olmak üzere perakende bankacılıkta, kurumsal bankacılıkta ve özel bankacılıkta sektörde lider konumdayız. Temel hedefimiz bu konumumuzu kuvvetlendirmek olacak. En önemli önceliğimiz müşterilerimiz. Müşterilerimize en üstün bankacılık deneyimini yaşatmak ve sektördeki öncü konumumuzu sürdürebilmek adına sürekli olarak iş süreçlerimizi, ürün ve hizmet yelpazemizi ve stratejilerimizi gözden geçiriyoruz. Ürün ve hizmet kalitesini artırmaya yönelik yaptırdığımız araştırmalarla müşteri memnuniyetini devamlı olarak ölçüp raporluyoruz. Bu araştırmaların sonucunda müşterilerin Akbank’tan beklediği gelişim alanlarını belirliyor, gerekli aksiyonları planlıyor ve uygulamaya koyuyoruz. Uygulamaları yakın olarak takip ediyoruz.

2 Yenilikçilik
Akbank’ın sektörde liderliğini kuvvetlendirmek için önemini arttıran bir diğer bir alan da yenilikçilik. Örneğin Temmuz 2009’da 3G görüntülü telefon bankacılığı hizmetini kullanıma sunarak yeni teknolojilerin bankacılık alanındaki uygulamalara taşınmasındaki öncü rolümüzü sürdürdük. Müşterilerimizin, cep telefonlarından görüntülü bankacılık işlemleri yapabilmesini, müşteri temsilcilerine görüntülü olarak bağlanabilmesini, sesli piyasa yorumu dinleyebilmesini ve bulundukları yerden en yakın şube ve ATM bilgilerine ulaşabilmesini sağlayan bu yenilikçi hizmetle ürün ve hizmet sunumunun kalitesini daha ileriye taşımış olduk.

3 Sermaye Gücü ve Likidite
Sermaye gücü ve likidite, Akbank’ın en önemli rekabet avantajlarından biri. Bu güç, sermayedarlar ve diğer paydaşlara güven verirken kârlı yatırım fırsatları çıkması durumunda, bu tür fırsatların değerlendirilmesi için de avantaj sağlıyor. Akbank önümüzdeki dönemde sermaye gücünden aldığı güvenle yeni fırsatları değerlendirmeye devam ederek öncü konumunu sürdürecek. Lider ve öncü olmanın yanında biz, bu kimliği devam ettirmenin de önemine inanıyoruz.

Ergun Özen / Garanti Bankası Genel Müdürü

“Her Alanda Lider Olmak İçin Plan Yapıyoruz”

Hızlı Büyüme
Garanti Bankası olarak 2001 krizi sonrasında temel bankacılık göstergelerinde pazar payımızı artırarak sektörden daha hızlı büyüdük. Haziran 2009 itibarıyla nakdi ve toplam krediler, yabancı para nakdi krediler, mortgage kredileri, yabancı para mevduat, ticari mevduat gibi önemli kalemlerde sektör lideriyiz. Mevcut durumda pek çok temel bankacılık ürününde güçlü bir konuma sahibiz. Genel olarak bu pozisyonumuzu korumak ve pekiştirmeyi hedeflediğimizi söyleyebilirim.

Öne Çıkacak Odaklar
Öncelikli ürünlerimiz arasında yer alan kredi kartları ve mortgage gibi bireysel ürünlerde güçlü konumumuzu önümüzdeki dönemde de korumak istiyoruz. KOBİ bankacılığı, bizim için öncelikli alanlardan biri. Türkiye’de KOBİ bankacılığını ayrı bir işkolu olarak ele alan ve buna uygun yapılanmaya giden ilk özel bankayız. Nakdi ve gayri nakdi krediler aracılığıyla resmi KOBİ tanımına giren işletmelere sağladığımız destek 16,2 milyar TL’yi geçti. Geleneksel olarak piyasa lideri olduğumuz kurumsal bankacılık alanında öncü konumumuzu önümüzdeki dönemde güçlendirerek korumayı hedefliyoruz.

Yeni Ürün ve Hizmetler
Müşterilerimize sürekli olarak yeni ve yaratıcı ürünler sunmak ve onların yaşam kalitesini yükseltmek en büyük önceliklerimizden biri. İçinde bulunduğumuz düşük faiz ortamında alternatif yatırım enstrümanı arayışındaki müşterilerimize yönelik yeni ürünler sunmaya devam edeceğiz. Müşterilerin farklı risk tercihlerini de göz önünde bulundurarak oluşturduğumuz, sabit bir getiriyi garanti ederken farklı yatırım enstrümanlarının ve para birimlerinin getirisinden de faydalanma olanağı sunan endeksli mevduatların lansmanına devam edeceğiz. Kredi tarafında ise müşterilerin nakit ihtiyaçlarına çok daha hızlı cevap verebilmemizi sağlayacak bazı ürün ve hizmetler ön plana çıkacak. Özellikle mevcut müşterilerimizin kredi yenileme ve yeni kredi kullanım ihtiyaçlarına cevap verirken mevcut kredi prosedürlerini asgari düzeye indirecek yeni kredi platformu uygulamasını da bu dönemde hayata geçireceğiz

Gelecek 3 Yılın Hedefi
Dünyada yaşanan ekonomik krizin dip noktasına gelip gelmediğimiz şu anda ekonomi ile ilgili tartışmaların temel konusu. Bu ortamda kurumlar için plan yapmak çok zor. Biz, oluşturulan senaryo çalışmaları çerçevesinde 3 yıllık planlar yapıyoruz. Bu doğrultuda Garanti Bankası olarak Türkiye’nin en verimli, en müşteri odaklı bankası olmayı hedefliyoruz. Bu çerçevede dönemsel olarak bazı sektörlere ve alanlara ağırlık veriyoruz. Ancak, tartışmasız liderlik hedefimize paralel olarak uzun vadede bütün önemli alanlarda sektör liderliğini hedefliyoruz ve planlarımızı bu çerçevede yapıyoruz.

Hande D. Süzer
hdemirel@capital.com.tr




Büyüme nereden gelecek?
HALKBANK’TAN İSTANBUL 2010 KREDİSİ
BORFİN’LE WEB’DEN BORSA EĞİTİMİ
PAYPASS SAYISI 1 MİLYONA ULAŞTI
181 BİN HESABA ULAŞMAK MÜMKÜN MÜ?
Haber : Capital Online / 01 Ekim 2009 Perşembe