“ERP” Pazarı Nasıl Büyüyecek?

“ERP” Pazarı Nasıl Büyüyecek?
Araştırmalar, Fortune500’deki şirketlerin tamamının ERP yazılımı kullandığını ortaya koyuyor. Ancak, Capital500’de bu sayı 50 ile sınırlı. Bu nedenle yerli ve yabancı şirketler pazara sa...

Araştırmalar, Fortune500’deki şirketlerin tamamının ERP yazılımı kullandığını ortaya koyuyor. Ancak, Capital500’de bu sayı 50 ile sınırlı. Bu nedenle yerli ve yabancı şirketler pazara sarılıyor, henüz çok küçük boyutta olan ERP işini büyütmeye çalışıyor. Dünyada 2003 yılında 9.44 milyar doları yakalayan bu Pazar, Türkiye’de henüz 28 milyon dolar düzeyinde. Bütün şirketlerin gözü büyüklerde. Fakat, yarının hedefi olan KOBİ’ler ise göz ardı edilmiyor.

Büyüyen ekonominin getirdiği yoğun talep, 1960’ların başında üreticileri yüksek hacimli seri üretime yöneltmişti. Ancak, şirketlerin önündeki en büyük engel, hedeflenen üretim miktarlarını gerçekleştirmeye yetecek hammadde ve malzemenin tedarikiydi. Bu sorunu çözmek için işletme yöneticileri parçalara ilişkin statik bilgileri, ürün ağaçlarını, ürünlerin satış tahminlerini bilgisayara girmeye başladılar. Verileri eşleştiren bilgisayarlar önce gereken hammadde miktarını belirledi. Sonra da mevcut stoklara ve verilmiş siparişlere bakarak ısmarlanması gereken doğru miktarları verdi. Böylece sorun da ortadan kalktı. Bu yönteme de “Malzeme İhtiyaç Planlaması (MRP)” adı verildi.

Ancak ekonomide ve tüketim eğilimlerinde ortaya çıkan sonraki gelişmeler pazarı müşteri tarafından belirlenir hale getirdi. İmalat firmalarında stoğa yönelik üretimden, siparişe yönelik üretim biçimine doğru bir kayma oldu. Bu daha çok ürün çeşidi anlamına geliyordu ve o yıllara kadar ana sorun olan malzeme ve hammadde tedarikinin yanı sıra etkin kapasite kullanımı da önem kazandı. Küçük miktarlarda da ekonomik üretim yapabilir olma, etkin finansman yönetimi gibi konular ön plana çıktı. Karmaşıklaşan üretim yönetiminde, 1960’lı yılların sonuna doğru, ABD’de imalatın hızla geliştiği bir dönemde ortaya çıkan MPR yetersiz kaldı.

90’lı yıllara gelindiğinde artık ERP’den (Kurumsal Kaynak Planlaması) söz edilmeye başlandı.
Üretim planlama sistemlerinde yaşanılan yetersizliğe çözüm olarak ortaya çıkan ERP, o yıllardan günümüze, kurumların değişen ve gelişen ihtiyaçlara bağlı olarak hızlı yol aldı. İnternet teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte ERP ikinci dalgasını yakaladı. Bu dalgayla ERP şirket içi operasyonların yönetildiği bir uygulama yazılımı olmaktan çıktı ve kurumların tüm değer zinciri ile etkin iletişim kurabileceği bir sistem haline geldi.

Dünya pazarı 9.5 milyar dolar

Uluslararası araştırma şirketi Gartner’ın verilerine göre bu sistemin 2000 yılında yarattığı pazarın büyüklüğü 8.98 milyar dolar oldu. Dünyada 2002 yılında yüzde 9 oranında küçülen pazar, beklentilerin ışığında 2003 yılında 9.44 milyar dolara ulaşacak. 2004 yılına yönelik tahminler ise 9.97 milyar dolarlık pazar hedefinin yakalanacağını gösteriyor. Gartner Dataquest’in 2002 verilerine göre, ERP yazılımları lisans satışlarında yüzde 25’lik payı ile SAP ilk sırada yer alıyor. SAP’nin arkasından yüzde 7,9 ile Oracle, yüzde 7,6 ile PeopleSoft geliyor.

SAP Türkiye satış müdürü Murat Yılmaz 2002’de yaşanan küçülmeden sonra pazarın büyüme eğilimine geçtiğine dikkat çekiyor:

“Şirketler son birkaç yılda ERP kavramının gerçeğini oluşturan sürekli gelişim ve yenilenme ihtiyacının farkına vardılar. Yatırımların sürekliliği konusunda ekonomik ortamın getirdiği sorunlar nedeniyle ilerleme kaydedilemedi. Bu da özellikle yerel oyuncular açısından sıkıntı yarattı. Tüm bu gelişmeler sonucunda birleşmeler kaçınılmaz oldu. Bu durum Türkiye için de dış pazar için de aynı. Birleşmelerden önce Gartner’ın araştırması, 2004’ün sonunda yazılım firmalarının ancak yarısı ayakta kalacak diyordu. Dünyada gerçekten de satışlar düştü. Ancak, buna rağmen 2003 yılının ilk çeyrek sonuçlarına bakıldığında SAP olarak pazar payımızın yüzde 54’e yükseldiğini görüyoruz. Pazarda bir büyüme yaklaşımı var.”

“500 büyükten 50’si kullanıyor”

Dünyada küçülme eğiliminde olan ERP pazarı, Türkiye’de henüz doygunluğa ulaşmadı. Türkiye’de pazarın büyüklüğünün 2000 yılında 20 milyon dolar, 2002’de ise 25 milyon dolar civarında gerçekleştiğini söyleyen Murat Yılmaz, 2003’te lisans ve bakım anlaşmalarıyla birlikte 28-29 milyon dolarlık düzeyin yakalanabileceğine dikkat çekiyor.

Yılmaz, Türkiye’nin en büyük 500 sanayi şirketinin sadece 50’sinin ERP yatırımlarını tamamladığını belirtiyor ve “Yeni yatırımlar devam edecek. 2000 yılına gelindiğinde Fortune 1000 şirketlerinin hemen hepsi bir ERP uygulamasına geçiş yapmıştı. Türkiye’de de bunu göreceğiz” diyor.

IDC’nin verilerine göre, Türkiye’de de sektörün liderli SAP’de… Bu şirketin ardından son dönemde ERP yazılımlarıyla adından sıkça söz ettiren yerli yazılım şirketi Logo geliyor. Pazarda Logo’nun ikinci sırada yer alması önemli bir noktaya işaret ediyor. Türkiye pazarında yerli üreticiler yabancılarla başa baş rekabet ediyor.

Yerli şirketin ERP başarısı

SAP’nin şu anda Türkiye’de 15 bin kullanıcısı var. Yaklaşık 230 müşteriye hizmet veriyor. Logo’nun ERP çözümlerini kullanan ise 150 firma bulunuyor. Logo’nun planlama işlevi haricinde ERP kullanan 6 bin müşterisi daha var. Logo İş Geliştime Müdürü Erdem Gülgener, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de pazarın belirli bir doygunluk seviyesine ulaştığı görüşüne katılıyor. Küresel pazarda ERP lisans satışlarının son yıllarda kan kaybetmesinin, ERP’nin temel işlevi olan planlamaya gerçek anlamda az kurumun ihtiyacı olmasından kaynaklandığını söyleyen Gülgener şöyle diyor:

“Ülkemizde geçmiş yıllarda ERP’nin hızla yükselmesi küresel firmaların, eko-sistemlerini dijital otomasyona geçirmesi ile gerçekleşti. Kendi teknolojisini üreten ya da kendi markasına sahip olan Türk firmalarının azlığı ise pazarın çabuk doygunluğa ulaşmasına sebep oldu”.

Gelecek KOBİ’lerde mi? KOBİ’ler

ERP yazılımları şu anda Türkiye'de çok çeşitli sektörlerde ve farklı büyüklüklerdeki şirketler tarafından kullanılıyor. Büyük şirketlerin ve holdinglerin önemli bölümü, şu anda ERP yazılımları kullanılıyorlar. SAP Türkiye Satış Müdürü Murat Yılmaz, Türkiye’de ERP yazılımlarının en çok imalat, perakende, gıda ve tekstil sektörlerince satın alındığına dikkat çekiyor.

Murat Yılmaz’a göre, gelecekte bu sektörün hedefi biraz değişecek. Büyük şirketler yine olacak. Ancak, önümüzdeki yıllarda küçük ve orta ölçekli şirketler (KOBİ) bu pazara daha fazla yönelecekler. Yılmaz, “Buna bağlı olarak otomotiv yan sanayi ve hızlı tüketim ürünlerinde ERP ihtiyacının artacağını tahmin ediyoruz” diyor ve devam ediyor:

“ERP yazılımı üreten firmaların önümüzdeki 5 yıl içinde ERP pazarında, KOBİ’lere yönelik çözümler üzerine yoğunlaşacağına inanıyoruz. SAP’nin dünya genelinde müşterilerinin yüzde 58’si küçük ve orta ölçekli firmalar”.

Yarına yönelik beklentiler

Murat Yılmaz, ayrıca telekomünikasyon sektöründeki düzenlemeler sonrasında yeni oyuncuların da ERP’ye yatırım yapacaklarına dikkat çekiyor. CANIAS ürünü ile dünyaya ERP yazılımı ihraç eden Türk firması IAS’nin Pazarlama ve Satış Müdürü Ahmet Oturgan ise KOBİ’lerin yeni yeni ERP ihtiyacını fark ettiklerini söylüyor. Oturgan, “Rekabetin artması artık KOBİ’leri de maliyetlerini ve faaliyetlerini daha çok kontrol altına almaya zorluyor. Genel olarak baktığımızda ERP'ye en çok yatırım yapan firmaların, maliyetlerini ve üretimlerini sürekli kontrol altında tutmak zorunda olan üretim firmalarını görüyoruz” diyor.

Türkiye pazarından 2001 yılında yüzde 5,4 pay alan Netsis’in yetkilileri de KOBİ’lerin önümüzdeki dönem pazarı hareketlendireceği görüşünde. Netsis Yazılım Genel Müdürü Murat Ihlamur, Türkiye’de ERP yazılımlarının 100 milyon dolar ciroya sahip, 200 kullanıcının üzerindeki firmaların yüzde 60’ı tarafından kullanıldığını söylüyor. Ihlamur, “Bu profile göre daha küçük sayılabilecek firmalarda kullanım yüzde 5-10 aralığına kadar düşüyor. Günümüzde ERP’ye en çok yatırım yapan firmalar, 2001 krizi ile ihracata yönelterek cirolarını hızla yükselten KOBİ'ler” diyor.

GlobalSoft Genel Müdürü Dr Selçuk Altay ise önümüzdeki dönem ERP taleplerinde KOBİ’lerde artış yaşanacağı görüşünde. İşletmeler uluslararası rekabette daha güçlü hale gelmek için teknolojik yatırımlara ağırlık vereceklerini söyleyen Altay, “özellikle üretim ve lojistik faaliyetlerini daha da verimli hale getirmek için ERP çözümlerine daha fazla yöneleceklerdir” diyor.

“5 YIL İÇİNDE CAPITAL500 ŞİRKETLERİ

Mustafa Orhan/Oracle Türkiye İş Geliştirme Müdürü

ERP KULLANIYOR OLACAKLAR

Oracle Türkiye İş Geliştirme Müdürü Mustafa Orhan, Türkiye’de ERP pazarının önümüzdeki 5 yılda önemli değişikliklere sahne olacağını söylüyor. 5 yıl içinde tüm “Capital 500” şirketlerinin dünya standartlarında ERP sistemlerini kullanıyor olacaklarına dikkat çeken Orhan, pazara ilişkin şu değerlendirmeleri yapıyor:

İŞ YÖNETİMİ ANLAYIŞI DEĞİŞTİ

Daha önceleri çok uluslu ve çok büyük firmaların, büyük yatırım bütçeleri ile gerçekleştirdiği projelerin toplamından oluşan ERP pazarı, 2000'lerden itibaren bir çok segmente bir çok farklı hizmet seçeneğinin sunulduğu bir pazar haline geldi. İnternet teknolojilerinin gelişimi, kurumsal uygulamalardaki bir çok komplikasyonu ve maliyeti ortadan kaldırdı. Kurumlar için değerli bilgiyi elde etmenin, işlemenin, saklamanın ve kullanmanın birim maliyeti oldukça düştü.

GELİŞMİŞ ÜLKELER HIZLI

Daha önceleri yıllar süren projeler ve yatırımlar, bir kaç ayda hayata geçirilmeye başlandı. Dış kaynak kullanımı ile şirketler bilgi teknolojileri yatırımlarının toplam sahip olma yükünden kurtuldu. Gelişmiş ülkeler bu duruma çok hızlı adapte oldu. Türkiye'de ise ne yazık ki hala bazı şirketler mevcut yatırımlarını koruma uğruna 4-5 katı daha yüksek maliyete katlanarak 15-20 senelik eski ve pahalı teknolojilere yatırımlarını sürdürüyorlar. İş yönetimi konusunda gelişmiş ülkeler ile Türkiye arasında belirgin bir fark var.

ERP YATIRIMLARI ARTACAK

İnternet teknolojilerinin ve hizmetlerinin de yaygınlaşması/ucuzlaması ve Business Suit gibi entegre bir yapı sunan yeni nesil uygulamaların olgunluğa erişmesi ile ERP pazarında bugünden sinyallerini gördüğümüz çok önemli değişiklikler olacağını düşünüyorum. Bir ERP projesi ile ilgili yazılımdan donanıma, destek, danışmanlık, erişim ve bakım hizmetlerine kadar tüm yatırım unsurları katma değerli hizmetler olarak konunun uzmanı şirketlerden alınacak. Böylece, ERP yatırımı yapmamış irili ufaklı bir çok şirket büyük proje yatırımları yapmadan dış kaynak kullanımı ile kendileri için gerekli tüm iş uygulamalarını beklenen seviyede kullanabilecekler.

YARIN NELER GETİRECEK?

Mevcut yatırım yapmış şirketlerinin de sistemlerinin bakım ve sürekliliğini yine dış kaynak kullanımı ile sağlayacaklarını düşünüyorum. Bugün bu konuda bir çok somut adım atılmış durumda. Tüm bu gelişmeler ışığında Türkiye sürdürülebilir bir kalkınma trendi de yakalarsa, 5 sene içinde ISO’ya kayıtlı en büyük bin sanayi şirketi ve tüm Capital 500 şirketlerinin dünya standartlarında ERP sistemlerini kullanacağını düşünüyoruz.

TÜRKİYE PAZARINDA KİMİN ÜRÜNÜ NE KADAR KULLANILIYOR?

SAP

SAP, 2002 yılında yüzde 25.1’lik payıyla ERP pazarının dünya lideri durumunda. 2003 yılının ilk çeyreğinde de pazar payını artırarak dünya liderliğini korudu. SAP, Türkiye pazarında da bir numara. IDC’nin 2001 verilerine göre, Türkiye ERP pazarında yüzde 36.3’lık pazar var. SAP’nin Ayrıca, 15 bin kullanıcıya sahip ve yaklaşık 230 müşteriye hizmet veriyor.

ORACLE

Oracle dünya pazarındaki ilk 3 büyük oyuncudan biri. Türkiye ERP pazarında da önemli bir pazar payına sahip. Türkiye’de Oracle ERP ve SCM, CRM gibi diğer e- iş uygulamalarını hali hazırda 110 civarında şirket kullanıyor. B2B, kurumsal / ticari portal ve veri ambarı ile analitik CRM çözümlerini de kattığımızda bu sayı 200’lere çıkıyor. Son 1 yılda Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin Oracle e-iş çözümlerine yatırım yaptıkları görülüyor.

GLOBALSOFT

Kurumsal çözüm sektörünün önde gelen firmalarından J.D. Edwards, dünya çapında 100’ün üzerinde ülkede 60’tan fazla şube ofisi ile faaliyet gösteriyor. 300’den fazla iş ortağı ile 1 milyar dolarlık bir ciroya sahip. Kurumsal çözümlerini 6 bin 500 şirket ve 10 bin kurulumla paylaşıyor.

GlobalSoft, J.D. Edwards’ın Türkiye’deki yetkili temsilcisi. GlobalSoft’un Türkiye’de satışa sunduğu JD Edwards ERP sistemleri bugün ulusal ve uluslararası 30’u aşkın firma tarafından kullanılıyor.

IAS

1989'da Almanya'da başlayan bir Türk firması. İlk büyük müşteri Siemens AG’den sonra kurumsal çözümler ihracatı konusunda büyük bir başarı kaydetti. IAS ürünlerini şu anda, Türkiye'de 50'nin üzerinde şirkette, 3 bin aktif kullanıcı tarafından kullanıyor. 2003 yılında, tüm dünyada ve Türkiye'de 10 firma IAS ERP ürünü müşteri portföyüne dahil oldu. IAS, yeni ERP versiyonu CANIAS ile de pazardaki yerini sağlamlaştırdı.

NETSİS

Netsis, Türkiye ERP pazarının güçlü yerli oyuncularından bir tanesi. 19 bin müşterisi arasında, ERP ürünlerini kullanan 200 müşterisi bulunuyor. Netsis bugün bütün yatırımlarını ERP üzerine yapıyor. ERP ürünlerine yaptıkları yatırımları daha küçük ölçek ticari ve muhasebe uygulamalarına aktarıyor. Netsis, önümüzdeki dönem için KOBİ’lere odaklanıyor.

LOGO

Logo Business Solutions, Türkiye ERP pazarında SAP’den sonra en yüksek pazar payına sahip firma. Yerli bir üretici olmasından dolayı da dikkat çekiyor. Logo’nun bugün, ERP çözümlerini kullanan 150 civarında firma bulunuyor. Bunun dışında planlama işlevi haricinde ERP kullanan 6 bin müşterisi daha var.

YERLİ FİRMALAR ÖN PLANA ÇIKACAK

Ahmet Oturgan/Ias Pazarlama Ve Satış Müdürü

IAS Pazarlama ve Satış Müdürü Ahmet Oturgan, ERP alanında pazar payları yükselen yerli oyunculara ilişkin şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Yabancı firmalar bu pazara yerli firmalardan önce girdikleri için pazar payları konusunda oldukça avantajlı durumdalar. Ama bunun böyle devam edeceğini düşünmüyorum. Türk firmaları küçük olmanın avantajı ile daha hızlı hareket edip, teknoloji olarak bu firmaları yakalamış ve hatta bazı konularda geçmiş durumdalar. Hem Avrupa’da hem Türkiye'de faliyet gösteren bir Türk yazılım şirketi olan IAS bu teknolojik üstünlüklerin getirisini iki pazarda da net olarak görebiliyor.

Avrupa’da sektor lideri firmaların başarısız olduğu pek çok müşteride CANIAS ERP ile oldukça başarılı sonuçlar aldık. Eminim ki, diğer yerli ERP çözümlerinde de işlevsellik açısından durum farklı değil. Öte yandan, yerli yazılımlar çok düşük fiyatlarla rekabet ettikleri için özellikle küçük firmalar tarafından tercih edilmeye başladılar. Özetle, ERP konusunda tecrübeleri artan yerli firmaların zamanla pazar paylarının artacağını düşünüyoruz. Ancak bugün yerli oyuncular içerisinde sunduğu çözüm bir ticari yazılım temelli ve henüz tam bir ERP sayılamayacak durumda olanlar var. Tam bütünleşik çalışabilen çalışabilen bir ERP yazılımına sahip yerli şirket sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor”.