192-Mekatronik Teknisyeni 193-Metal İşleri Teknisyeni 194-Metalurji Teknisyeni 195-Metalurji Ve Malzeme Mühendisi

192-MEKATRONİK TEKNİSYENİ

TANIM

Her türlü mekanik, elektrik, elektronik, kontrol sistemlerinin kurulması, onarım ve bakımı aşamalarında mekatronik mühendisi ve teknikeri gözetiminde çalışan kişidir.

A- GÖREVLER

Mekatronik teknisyeni;
- Mekatronik (elektro-mekanik) sistemlerin kurulmasında çalışır,
- Sistemlerin bakımını yapar,
- Sistemlerin denetimini yapar ve tespit ettiği arızaların giderilmesini sağlar,
- Çalıştığı yerin ve araçların düzeli olmasını, araçların verimli çalışmasını sağlar,
- Gerekli kayıtları tutar, raporları hazırlar.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- Bilgisayarlar,
- Elektronik ve elektrik ölçme kontrol alatleri,
- Hidrolik ve pnömatik araçları,
- Çeşitli el takımları,
- Test cihazları,
- Sensörler,
- Robotlar,
- Torna, freze, C.N.C gibi üretim tezgahları,
- Çeşitli endüstriyel yağlar.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Mekatronik teknisyeni olmak isteyenlerin;
- Sayısal yeteneğe sahip,
- Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme ve çizim yeteneğine sahip,
- Dikkatli, ayrıntıları algılayabilen,
- Mekanik yeteneği olan, elektronik makinelerle çalışmaktan hoşlanan,
- Matematik ve fen bilimlerine ilgili,
- Yeniliklere açık araştırıcı,
- Algılama, sayı ve sembollerle akıl yürütme, karar alma ve analiz etme yeteneğine sahip kimseler olması gereklidir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Çalışma ortamı genellikle atölye ve fabrika gibi kapalı alanlardır. İşyerlerinin otomasyon kısımları, otomasyona yönelik tamir bakım ve üretim alanlarında çalışırlar. İşin niteliğine göre kirli, yağlı, gürültülü ve basınçlı hava kullanılan ortamlarda çalışırlar.
Birinci derecede makine, ölçme sistemleri ve araç-gereçlerle ilgilidirler. Görevleri gereği genellikle ayakta, eğilerek çalışırlar. Çalışırken mühendisler, teknikerler, müşteriler ve diğer çalışanlarla iletişim kurarlar.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi Anadolu meslek liselerinin mekatronik bölümünde verilmektedir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER
- Matematik,
- Fizik.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine giriş için;
- İlköğretim okulu mezunu olmak (ilköğretimden sonra öğrenime ara verenler ile orta öğretim düzeyinde herhangi bir programa bir süre devam etmiş olanlar sınavı(OKS) kazansalar bile bu okullara alınmazlar),
- Milli Eğitim Bakanlığı’nca Merkezi sistemle yapılan Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında (OKS) bu bölümü tercih ederek başarılı olmak gerekmektedir.
- Sağlığı girmek istediği okulun ve mesleğin öğrenimine elverişli bulunmak
- Ayrıca yapılacak mülâkat ve beden yeterliliği sınavında başarılı olmak

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

Eğitim süresi 4 yıldır.
Eğitim süresince; Türk Dili ve Edebiyatı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Tarih, Coğrafya, Matematik, Yabancı Dil, Biyoloji ve Sağlık Bilgisi, Fizik, Kimya, İnkılap Tarihi ve ******çülük, Milli Güvenlik Bilgisi, Felsefe gibi kültür dersleri, Teknik Resim, Meslek Resim, Bilgisayara Giriş, CAD(Bilgisayar Destekli Çizim) ve CNC, Endüstriyel Elektronik, Endüstriyel Mekanik, Mekanik Atölyesi, Endüstriyel Elektronik Atölyesi, Metal Bilgisi, Temel Elektronik gibi teorik ve uygulamalı dersler okutulmaktadır. Ayrıca 9. sınıfta genel kültür derslerinin yanında tanıtım ve yönlendirme dersleri de verilmektedir.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Eğitim sonunda başarılı olan öğrencilere Anadolu Meslek Lisesi diploması ve Teknisyen unvanı verilir.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Mekatronik, mekanik, elektronik, elektrik, bilgisayar alanlarının bir araya gelmesiyle ortaya çıkan ve son derece hızla gelişen bir daldır. Bu nedenle mekatronik teknisyenleri otomasyon sistemlerinin kullanıldığı endüstriyel üretim yapan işletmeler, otomotiv endüstrisi, savunma sanayi, malzeme işleme, görüntüleme endüstrisi, kopyalama makineleri, tüketici ürünleri, bankacılık,kimya, tıp, tarım, inşaat gibi alanlarda çalışan firmalarda iş bulma olanağına sahiptirler. Kendi işyerlerini de açabilirler.

Özellikle robot teknolojisi kullanan işletmelerde mekatronik teknisyenine ihtiyaç duyulmaktadır.

F-EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

3308 sayılı kanun gereği 3 . sınıfta işletmelerde eğitim görürler. İşletmelerde eğitim gördükleri sürede asgari ücretin % 30 undan az olmamak üzere ücret alırlar.
Öğrenciler eğitim süresince iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta ettirilir

EĞİTİM SONRASI

Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar teknik hizmet sınıfının ücretini alır, zam ve tazminatlardan yararlanır aldıkları ücret asgari ücretin en az 2-3 katıdır.
Özel sektör işyerlerinde çalışanlar da asgari ücretin 2-3 katı düzeyinde ücret alırlar. Tecrübe arttıkça alınan ücrette artış söz konusu olmaktadır.

G-MESLEKTE İLERLEME

Mekatronik bölümünden mezun olanlar istedikleri taktirde Meslek Yüksek Okulları Endüstriyel Kalıpçılık, Hasat Sonrası Teknolojisi, Makine, Makine Yağları ve Yağlama Teknolojisi, Mekatronik, Mekatronik (uzaktan eğitim), Otomotiv, Oto Boya Karoseri Doğrultma Teknikerliği, Raylı Sistemler Makine Teknolojisi, Sondajcılık, Tarım Alet ve Makineleri, Metalurji Malzeme, Gemi Makineleri, Metalografi ve Malzeme Muayenesi, Termik Santral Makineleri, Termik Santrallerde Enerji Üretimi önlisans proğramlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gerekli koşulları sağlamaları halinde bu bölümlere yerleştirilebilirler.
Ayrıca mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip başarılı olmaları ve Elektrik Öğretmenliği, Elektronik Öğretmenliği, Elektronik ve Bilgisayar Öğretmenliği, Elektronik ve Haberleşme Öğretmenliği, Mekatronik Öğretmenliği, Kalıpçılık Öğretmenliği, Makine Resmi ve Kontruksiyon Öğretmenliği, Tasarım ve Konstrüksiyon Öğretmenliği, Otomotiv Öğretmenliği, Talaşlı Üretim Öğretmenliği, Havacılık Elektrik ve Elektroniği(Sivil Havacılık YO), Kontrol Öğretmenliği, Uçak Elektrik-Elektronik(Sivil Havacılık YO), Uçak Gövde-Motor(Sivil Havacılık YO), Uçak Gövde-Motor Bakım(Sivil Havacılık YO) lisans programlarını tercih etmeleri halinde ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
Özel işyerlerinde çalışanlar deneyimlerine göre kalite kontrol şefi, atölye şefi, bölüm şefi v.b. olarak yükselebilmektedirler. Kendileri işyerini de açabilmektedirler.

BENZER MESLEKLER

- Endüstriyel Mekanik Teknisyeni
- Endüstriyel Elektronik Teknisyeni
- Endüstriyel Otomasyon Teknisyeni

İ- YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- Bursa Hürriyet Anadolu Meslek Lisesi Mekatronik Bölüm şefliği,
- Mekatronikle ilgili Web Siteleri,
- Üniversite Mekatronik bölümü Web Siteleri,
- 4702 sayılı kanun,
- 3308 sayılı yasa,
- “ORTA ÖĞRETİMİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI”NA İLİŞKİN TALİM VE TERBİYE KURULUNUN 07/06/2005 TARİH VE 184 SAYILI KARARI, http://ogm.meb.gov.tr/gos_habertumu.asp?alno=3 29/05/2006
- “2004-2005 Öğretim Yılında Endüstriyel Teknik Öğretim Okul ve Kurumları”, MEB Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Ankara-2004
- OSYM OSS Sınav Kılavuzu (2006)
- ÖSYS (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu-2005”
- MEDAK(Meslek Danışma Komisyonu )üyesi kuruluşlar.

İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili Eğitim Kurumları ve İşyerleri,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi ,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.

193-METAL İŞLERİ TEKNİSYENİ

TANIM

Metalleri sıcak ve soğuk olarak şekillendirerek işleyen, çeşitli kaynak ve birleştirme teknikleri kullanarak birleştiren, boyayan ve renklendiren kişidir.

A- GÖREVLER

- Yapılacak işin taslak resmini çizer veya çizilmiş resmi okur,
- Yapacağı iş birden fazla parçadan oluşacaksa, parçaların neler olacağını belirler,
- Metalleri taslağa uygun olarak kesici aletlerle veya makinelerle keser,
- Taslağa göre parçaları birleştirir, kaynak, lehimleme, vida ve civata vb. yöntemlerle birleşmiş noktaları sabitleştirir,
- Dövme, bükme gibi işlemlerle metale şekil verir,
- Pürüzlü yüzeyleri düzeltir ve parlatır,
- Boyama ve renklendirme işlemlerini yapar,
- Çeliklerin ısıl işlemlerini (Su verme, yüzey sertleştirme, normalleştirme vb.) yapar,
- Bilgisayarlı ya da çeşitli metal işleme tezgahlarını kullanır,
- Yapılan işlerin maliyet ve satış fiyatlarını hesaplar,
- Makinelerin periyodik bakımlarını yapar.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- CNC Punch,
- Elektrik, ark ve oksijen kaynak makineleri,
- Elektrot, eksantrik pres,
- Kaynak teli,
- Oksijen ve asatilen tüpü, demirci ocağı, kısaçlar, demir tavlama fırınları,
- Giyotin makası, abkant pres, eksantrik pres, daire testeresi,
- Eğe, makas,
- Kesme, bükme, kıvırma ve parlatma makineleri,
- Matkap, çekiç, tokmak,
- Örs, mengene,
- Demir testeresi
- Çeşitli ölçü aletleri,
- Zımparataşı tezgahı, çapak (jet) alma taşı,
- İş eldiveni, gözlük, maske gibi alet ve malzemeler,
- Bilgisayarlı ya da çeşitli metal işleme tezgahları.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Metal İşleri Teknisyeni olmak isteyenlerin;
- Gözü ve eli eşgüdüm halinde kullanabilen,
- Mekanik konulara ilgili ve yetenekli,
- Dikkatli, tedbirli,
- Alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanan,
- Elleri ve gözleri sağlam, bedence güçlü
kimseler olmaları gerekir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Metal işleri teknisyenleri, fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamları gürültülü, kokulu, zaman zaman metal kesiminde ve birleştiriminde kullanılan makine ve malzemelerin çıkarttığı dumanla kaplıdır. Metal İşler Teknisyeni birinci derecede alet ve makinelerle ilgili olup genellikle bir ekibin üyesi olarak çalışırlar. Çalışırken meslektaşlarıyla, işveren, usta, formen ve mühendislerle, müşterilerle ve gerektiğinde malzeme satıcılarıyla iletişimde bulunur. Çalışma sırasında iş güvenliğinin gerektirdiği önlemler alınmadığı taktirde yaralanmalar olabilir.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi Endüstri Meslek , Çok Programlı Liseler ile Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezlerinin metal işleri bölümlerinde verilmektedir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER

- Matematik,
- Fen Bilgisi.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Endüstri meslek liselerinde eğitim görebilmek için;
- İlköğretim okulu mezunu olmak,
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak gerekmektedir.

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

Eğitim süresi;
Metal İşleri teknisyenliğinin eğitim süresi, 4 yıldır.

Eğitimin İçeriği;
Endüstri Meslek Liselerinde, lise genel kültür dersleri yanında; Öğrenciler eğitimleri boyunca Meslek teknolojisi, Teknik Resim, Meslek Resmi, Malzeme Bilgisi, Makine Elemanları, Hidrolik-Pnömatik, Elektrik Bilgisi, Cisimlerin Dayanımı, İş Güvenliği, Standart ve Kalite bölüm derslerini alırlar.
Ayrıca 9. sınıfta genel kültür derslerinin yanında tanıtım ve yönlendirme dersleri de verilmektedir.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Meslek Liselerinde eğitimini tamamlayanlar “Teknisyen” ünvanı ve meslek lisesi diploması alırlar.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

- Metal teknisyeni olarak iş bulma olanağı oldukça fazladır. Metal teknisyeni kamu ve özel sektörde metal işleriyle ilgili her türlü çelik konstrüksiyon, çelik eşya üretimi, makine üretimi, montaj ve bakım, oto yan sanayi (otomobil tamir bakım vb.) işlerinin söz konusu olduğu iş piyasasının çeşitli dallarında çalışma olanakları bulunmaktadır. Kanunlarla belirtilen şartları yerine getirmeleri durumunda, kendi işyerlerini açabilirler.
- Mesleki eğitime bayanların alınmaları söz konusu olmakla birlikte çalışma ortamının koşullarına bağlı olarak kontrol hizmetleri ve proje çalışmaları dışında metal işleri teknisyeni olarak çalışmamaktadırlar.


F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

- 3308 sayılı “Mesleki Eğitim Kanunu” gereğince, işletmelerde uygulamalı eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin %30’undan az olmamak üzere bir ücret verilmektedir.
- Eğitim gören adayların hastalık, iş kazası, ve meslek hastalıklarına karşı sigorta edilir, muayene ve tedavi masrafları Sosyal Sigorta Kurumu’nca karşılanır.
- Bütün öğrenci haklarından yararlanır.
- Eğitim görülen işletmenin sağlayacağı sosyal olanaklardan faydalanır.
- Döner sermayeli okullarda döner sermaye gelirlerinden de faydalanırlar.

EĞİTİM SONRASI

Değişik firma ve iş kollarına göre asgari ücretten az olmamak üzere ücret alırlar. Bu ücret çalışılan işyerine, yapılan üretime ve kişinin yeteneğine göre artmaktadır.

G- MESLEKTE İLERLEME

- Endüstri Meslek Lisesi Metal İşler Bölümünden mezun olup, bu mesleği yapanlar: Usta, ustabaşı, formen, şef vb. pozisyonlara yükselebilir.
- Endüstri Meslek lisesi Metal İşleri Bölümünde mezun olanlar alanlarında ustalık sınavına girerek başarılı olduktan sonra “Ustalık Belgesi”almaya ve kendi işyerlerini açmaya hak kazanırlar.
- Meslek liselerinin “Metal İşleri” bölümünden mezun olanlar; Endüstriyel Kalıpçılık, Hasat Sonrası Teknolojisi, Makine, Makine Yağları ve Yağlama Teknolojisi, Oto Boya Karoseri Doğrultma Teknikerliği, Sondajcılık, Tarım Alet ve Makineleri, Metalurji Malzeme, Gemi Makineleri, Otomotiv, Mekatronik, Metalografi ve Malzeme Muayenesi, Termik Santral Makineleri, Termik santrallerde Enerji Üretimi ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
- Ayrıca meslek liselrinin Metal İşleri bölümünden mezun olanalr ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip, başarılı olmaları ve Metal Öğretmenliği lisans programını tercih etmeleri durumunda ise ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.

BENZER MESLEKLER

- Kaportacı,
- Sıhhi tesisatcı,
- PVC Doğramacı,
- Tesviyeci.

H- EK BİLGİLER

İŞ GÜVENLİĞİ VE
İŞÇİ SAĞLIĞI

- Çalışma sırasında kullanılan alet ve parçaların düşmesinden dolayı yaralanma olayları meydana gelebilir.
- El, ayak gibi organların sıkışması, ezilmesi, çizilmesi, kesilmesi ve yanık gibi iş kazaları olabilir. Bunun için çalışma sırasında kask, eldiven, kaynak maskesi, çelik burunlu ayakkabı kullanılmalıdır.
- Çalışan makineler için,iş güvenliği açısından gereken önlem alınmalıdır.

I-YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- Meslek elemanları,
- Türkiye İş Kurumu “Türk Meslekler Sözlüğü” Ankara-1983,
- M.E.B Talim ve Terbiye Kurulu başkanlığı “İlköğretim Sonrası Eğitim seçenekleri” Ankara-1998 Ahmet SÖNMEZ,
- ÖSYM 2005 ÖSS Sınav Kılavuzu,
- 2004-2005 Öğretim Yılında Endüstriyel Teknik Öğretim Okul ve Kurumları-Ankara 2004
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube müdürlükleri.

194-METALÜRJİ TEKNİSYENİ

TANIM

Metalürji teknisyeni, topraktan çıkarılan maden filizlerinin (cevherlerinin) işlenmesi, hammaddeye ve mamul maddeye dönüştürülmesi aşamalarında metalürji mühendisi ve teknikerine yardım eden kişidir.

A- GÖREVLER

- Metalürji mühendislerinin yönetim ve denetimi altında cevherden metal ve malzeme üretimi aşamalarında çalışır,
- Metal ve alaşımların fiziki özelliklerini araştırır,
- Teknolojik amaçlara uygun olarak geliştirilen yeni alaşımların imalat ve işlenmesi aşamalarında çalışır,
- Çeşitli madenlerin döküm (dökme demir, çelik döküm, alüminyum döküm, bakır döküm) işlemlerini yapar,
- Maden ergitme ocaklarını çalıştırır, kalıp malzemelerini hazırlar, ergitilmiş madeni kalıplara dökerek döküm işlemini tamamlar, iş temizleme makinelerinde dökümü tamamlanan malzemeleri temizler,
- Hadde tezgahlarını kullanır, hadde yüklerini hesaplar, sıcak ve soğuk haddeyi bilir,
- Ergitme ocaklarının bakım ve onarımın yapar.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- Ergitme ocakları, ısıl işlem makineleri, Ph metre cihazı,
- Basınçlı döküm makineleri ve savurma döküm makineleri,
- Hassas elektronik terazi,
- Ph metre cihazı,
- Sertlik ölçme cihazı,
- Metal mikroskobu,
- Madenler (demir-çelik), demir olmayan malzemeler (alüminyum, bakır, kurşun ve alaşımlar), metal dışı malzemeler ( seramik, camlar, plastikler vb.).

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Metalürji teknisyeni olmak isteyenlerin;
- Kimya ve Fiziğe ilgili ve bu alanlarda başarılı,
- Bedenen güçlü ve sağlıklı bir yapıya sahip,
- Kimyasal maddeler karşı alerjisi olmayan,
- El ve parmak becerisine sahip,
- Aşırı sıcak, kirli, tozlu, kokulu ve gürültülü ortamda çalışabilen
kimseler olmaları gerekir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Metalurji teknisyenlerinin çalışma ortamı aşırı sıcak, kirli, tozlu, kokulu ve gürültülüdür. Kişi, çalışırken metalurji mühendisleriyle, meslektaşlarıyla ve çalıştığı yerdeki diğer elemanlarla iletişim halindedir.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Metalürji teknisyenliği mesleğinin eğitimi sadece Aliağa Çok Programlı Meslek Lisesi’nde (İZMİR) verilmektedir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER

- Türkçe,
- Matematik,
- Fen Bilgisi.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Çok programlı meslek liselerine; ilköğretim okulu mezunu ve okula giriş koşullarına uygun öğrenciler kayıt yaptırabilirler. Çok programlı liselerin 1. sınıfını bitiren ve ilgili mevzuata göre belirlenen başarı puanına ulaşan öğrenciler, kontenjan da olması halinde, 2. sınıftan itibaren teknik liseye devam edebilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

Metalürji Teknisyenliği eğitiminin süresi 3 yıldır.
Eğitimin içeriği;
1. sınıfta; ortak genel bilgi dersleri yanında, meslek resim, meslek bilgisi dersleri ile birlikte atölyede kimya ve dökümcülükle ilgili ortak ve temel işlemlere ait yeterlikler kazandırılmaktadır.
2. sınıftan itibaren; öğrenciler ya demir-çelik ya da alüminyum metalürjisi alanlarını seçecekleri mesleki bilgilere sahip olmaktadır. Bu dönemde okulda genel bilgi derslerini alırken, işletmede beceri eğitimi altında atölye dersleri görmektedirler. Demir-çelik metalürjisi alanını seçenler, ergitme ocakları, haddecilik ve dökümcülükle ilgili konularda; alüminyum metalürjisi alanını seçenler ise, laboratuar ile alüminyum haddeciliği ve dökümcülüğü konularında eğitilmektedirler.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Eğitimini tamamlayanlara “Meslek Lisesi Diploması” ve “Teknisyen” unvanı verilir.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Metalurji teknisyenleri, entegre demir-çelik fabrikalarında, çelikhanelerde, alüminyum, çinko gibi malzemelerinin üretiminin yapıldığı fabrikalarda, metallerden oluşturulan çeşitli alaşımların dökümünün yapıldığı dökümhanelerde, metal dışı malzeme üreten endüstri işletmelerinde, ısıl işlem tesislerinde, madeni eşya, makine imalatı ve taşıt araçları imalatı yapılan fabrikalarda çalışabilirler.
Seramik, cam, plastik ve benzer malzemelerin üretimi ve kullanımı yaygınlaştıkça kamu ve özel sektöre ait işyerlerinde bu elemanlara duyulan ihtiyaç daha da artacaktır.
Seydişehir’de alüminyum tesislerinin, Aliağa’da demir-çelik fabrikalarının ve demir ve çelik döküm yapan endüstri kuruluşlarının bol olması nedeniyle iş olanakları bu yörelerde daha fazladır.

F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

Öğrenciler, işletmede beceri eğitimleri süresince, yaşlarına uygun asgari ücretin %30’undan az olmamak üzere işverenden aylık ücret alırlar. (3308 sayılı yasa gereği) İşletmenin sağladığı diğer sosyal olanaklardan yararlanırlar. Hastalık, iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı devletçe sigorta edilirler. Eğitimleri süresince muayene ve tedavi masrafları Sosyal Sigortalar Kurumunca karşılanır.

EĞİTİM SONRASI

Eğitim sonrası kazanç, işletmelerin ücret politikalarına göre değişmekte ise de genellikle ilk işe girişte asgari ücret verilmekte, kıdeme, tecrübeye ve verimlilik derecesine göre artış kaydedilmektedir.
Döküm, hadde ve demir-çelik sektöründe daha dolgun ücret politikası izlenmektedir.
İşletmelerin diğer sosyal yardımları ortalama geliri yükseltmektedir.

G- MESLEKTE İLERLEME

- Meslek liselerinin “Metalurji” bölümlerinden mezun olanlar, istedikleri taktirde, Endüstriyel Kalıpçılık, Hasat Sonrası Teknolojisi, Makine, Makine Yağları ve Yağlama Teknolojisi, Oto Boya Karoseri Doğrultma Teknikerliği, Sondajcılık, Tarım Alet ve Makineleri, Metalurji Malzeme, Gemi Makineleri, Otomotiv, Mekatronik, Mekatronik(Uzaktan Eğitim),Termik Santral Makineleri,Termik Santrallerde Enerji Üretimi,Raylı Sistemler Makine Teknolojisi, Metalografi ve Malzeme Muayenesi ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
- Ayrıca meslek liselerinin “Metalurji” bölümünden mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip başarılı olmaları ve “Döküm Öğretmenliği”, “Metal Öğretmenliği” lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
- Üniversitelerin Metalürji Mühendisliği programlarında 4 yıllık lisans eğitimi alarak Metalürji Mühendisi olabilirler.
- Mezuniyet sonrası endüstri işletmelerinde çalışmaya başlayanlar yeterli kıdem başarı ve verimliliklerine göre ustabaşı olabilirler.

BENZER MESLEKLER

- Kimya teknisyeni,
- Dökümcü,
- Haddeci,
- Metalürji malzeme teknikeri.

H- EK BİLGİLER

İnsanlığın refahı, ülkelerin kalkınmışlığı, endüstrileşmesi, metallerin kullanım oranına direkt bağlıdır. Ülkeler demir çelik, alüminyum, bakır ve benzeri gibi metallerin üretimi ile sanayileşmişlik göstergelerini belirlemiş olurlar. Sanayileşmek bir endüstri ülkesi olabilmek bu konularda bir üretim bilgisini gerektirir. Bu nedenle tabiatta varolan maden filizlerinin çıkartılması, işlendirilmesi (biçimlendirilmesi) ve ilgili hammaddenin elde edilmesi ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Ayrıca elde edilen mamulün mekanik, fiziksel ve kimyasal özelliklerinin arttırılması ile tüm kalite kontrol işlemlerinin yapılması gerekir. Bununla beraber metal dışı denilen refrakterler, seramikler, plastikler, camlar vb. malzemelerin kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Bunlarında ülke gereksinimini karşılayacak düzeyde elde edilmesi gerekir. Bütün bu gereksinimler günümüzde yeni bir bilimin doğmasına neden olmuştur. Bunun adına metalürji denilmektedir.

I- YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- Meslek elemanları,
- 4702 Sayılı Kanun,
- Türkiye İş Kurumu Türk Meslekler Sözlüğü,
- Aliağa Çok Programlı Meslek Lisesi Metalürji Bölümü Müfredat Programı-İZMİR,
- ÖSYM 2006 ÖSS Sınav Kılavuzu,
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube Müdürlükleri.

195-METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSİ

TANIM

Metalurji ve malzeme mühendisi, bileşiminde metal bulunan maden filizlerinden metal ve alaşımlarının elde edilmesi ve bunların belli işlemlerden geçirilerek endüstrinin istediği hammadde haline getirilmesi, plastik, seramik gibi metal olmayan maddelerin elde edilmesi ve işlenmesi çalışmalarını yürüten kişidir.

A- GÖREVLER

Metalurji ve malzeme mühendislerinin yaptıkları işleri başlıca iki gruba ayırmak mümkündür:

a) Metal Üretimi:

- Topraktan çıkarılan maden cevherleri üzerindeki artık maddelerin çeşitli yöntemlerle temizlenmesini sağlar,
- Yoğunlaşmış cevherin, ateş veya asitle eritme yöntemleriyle ergime ısılarına göre çeşitli fırınlarda ergitilerek, saflaştırılması işlemlerine gözcülük eder,
- Metal karışımlardan çeşitli alaşımlar elde edilmesi işlemlerini yürütür,
- Maden cevherlerinin en yüksek verimlilik ve kalitede üretimi için yeni yöntemler geliştirir,
- Cevherlerin yarı işlenmiş ürün haline getirilmesini sağlar,
- Metalurji sanayiindeki yeni gelişmeleri takip ederek uygulama alanına koyar.

b) Malzeme Üretimi:

- Ergitilerek sıvı hale getirilmiş veya alaşımlandırılmış sıvı cevherin istenilen şekilde ve biçimde kalıplara döktürülmesini, mekanik yöntemlerle şekillendirilmesini sağlar,
- Kalıplara dökülmeyen cevherlerin tavlanmasını sağlar,
- Alaşımların elektrik, ısı iletkenliğini, sertliğini, dayanıklılığını ölçen fiziki ve kimyevi deneyler yapar,
- Metallerde yumuşaklık, hafiflik ve sağlamlık gibi istenilen özellikleri elde etmek için haddeleme ve tavlama işlemlerini geliştirir, alaşımların standartlara uygunluğunu deneylerle saptar,
- Metal ve alaşımların fiziki özelliklerini saptamak için mikroskop, röntgen, spektroskop incelemeleri ve diğer araştırmaları yapar,
- Kalite kontrolünü sağlar.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- Bilgisayar,
- Spektrometre,
- Optik mikroskop,
- Mekanik test cihazları,
- Ergitme ocakları,
- Isıl-işlem fırınları,
- Tarama-elektron mikroskobu,
- Çekme cihazı,
- Çarpma cihazı,
- Kalıplama makineleri,
- Kum test cihazları,
- Yolluk ve besleyici dizaynları,
- Laboratuar ekipman cihazları,
- Seramik fırınları,
- Kaplama fırınları,
- Toz metalurjisinde sıkıştırma, pres cihazları,
- Mekanik metalurjide döğme cihazları,
- Üretim metalurjisinde cevher kırıcılar ve elekler.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Metalürji ve malzeme mühendisi olmak isteyenlerin;
- Üst düzeyde genel yeteneğe,
- Fen bilimlerinde akıl yürütme yeteneğine,
- Tasarlama, plan yapma ve uygulama gücüne sahip,
- İşbirliği halinde çalışabilen,
- Uzun süre ayakta durabilecek kadar bedence sağlam,
- Araştırıcı, yaratıcı
kimseler olmaları gerekir.
Kimyasal maddelere karşı alerjisi olan, nefes darlığı, astım hastalığı bulunan kişiler bu mesleği yürütemezler.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Metalürji ve malzeme mühendisleri, metal ve malzeme üreten fabrikalarda görev yaparlar. Çalışma ortamı tozlu, gürültülü ve rahatsız edici kokuludur. Mühendis tasarım işlerini yürütürken büroda, metallerin yumuşaklık, hafiflik, sağlamlık özelliklerini incelerken laboratuarda çalışır. Metalürji ve malzeme mühendisi, birinci derecede nesnelerle ilgilidir. Ancak işyerinde diğer mühendislerle, tekniker ve işçilerle iletişim halindedir.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Metalurji ve malzeme mühendisliği eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı mühendislik fakültelerinde verilmektedir. Bunların adları aşağıda verilmiştir.
- Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği bölümü (Sivas)
- Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü, İzmir
- Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü, Elazığ
- İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya-Metalurji Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,
- İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,
- Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,
- Marmara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,İstanbul
- Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,Ankara
- Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü, Eskişehir
- Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,
- Yıldız Teknik Üniversitesi Kimya-Metalurji Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü.İstanbul

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER

- Kimya,
- Fizik,
- Matematik.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine girebilmek için,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Metalürji ve Malzeme Mühendisliği” lisans programı için yeterli “Sayısal (SAY)” puan almak,
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Metalürji ve Malzeme Mühendisliği” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
Bu yüksek öğrenim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen,Fen Bilimleri, Klasik Fen,Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun mezun iseler, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler.
Ancak kendi alan/ kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğrenim programını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır
Bilgisayar Destekli Makine, Bilgisayar Destekli Makine-Resim-Konstrüksiyon,Cevher Hazırlama, Döküm, Endüstriyel Otomasyon, Kaynak Teknolojisi/ Maden, Makine, Makine Yağları ve Yağlama Teknolojisi, Makine-Resim-Konstrüksiyon, , Metalurji Malzeme, Metal işleri, Metalografi ve Malzeme Muayenesi,Termik Santral Makineleri ön lisans programlarını başarı ile bitirenler de ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Metalurji ve Malzeme Mühendisliği” lisans programına dikey geçiş yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

Metalurji ve Malzeme Mühendisliği, üniversitelerin mühendislik fakültelerine bağlı Metalurji ve Malzeme Mühendisliği bölümlerinde 4 yıllık lisans düzeyinde eğitim gerektirmektedir. Ancak, hazırlık sınıfı bulunan üniversitelerde eğitim süresi 1 yılı hazırlık (yabancı dil eğitimi) olmak üzere toplam 5 yıldır.
Meslek eğitiminin birinci yılında ağırlıklı olarak diğer mühendislik dallarında olduğu gibi matematik, fizik,kimya dersleri okutulur. İkinci yıldan itibaren malzeme bilgisi, döküm dersleri yanında laboratuar derslerine de yer verilir. Eğitim süresince işyerinde staj zorunluluğu da vardır.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Bu bölümden mezun olanlara "Metalurji ve Malzeme Mühendisliği" lisans diploması ve "Metalurji ve Malzeme Mühendisi" unvanı verilir.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Metalurji ve malzeme mühendisleri;
- Kamu veya özel sektöre ait demir, çelik, alüminyum ve döküm fabrikalarında, metal dışı malzeme üreten endüstri işletmelerinde, mühendislik ve araştırma-geliştirme alanlarında, standartlar, tasarımlar vb. konularla ilgili olarak bürolarda, bakır ve ferro alaşım üretim sektörlerinde, özel dökümhaneler, haddehaneler, ısıl işlem ve metal işleme fabrikalarında, seramik, refrakter endüstrilerinde ve cam sektöründe, hammadde alımı ve mühendislik firmalarında ürünlerin pazarlanması alanlarında çalışırlar.
- Ülkemizden ve yurt dışındaki eğitim kurumlarından Metalurji ve Malzeme Mühendisi unvanı alan meslek elemanlarından Metalurji Mühendisleri odasına kayıtlı olanların sayısı yaklaşık 2700 kişidir. Türkiye genelinde Metalurji ve Malzeme Mühendisliği bölümlerine 2000-2001 eğitim döneminde 661 öğrenci alınmaktadır.
- Bunun mühendislik öğrenimine başlayan toplam öğrenci sayısına oranı % 2 civarındadır. Bu oran da gösteriyor ki, bu alan ülkemizde yeterince tanınmamakta ve üniversite öğrencilerince tercih edilmemektedir. Ancak mezunlarının tamamına yakını özel veya kamu sektöründe kolaylıkla ve yüksek ücretlerle iş bulmaktadırlar.
- Dünyada ve Türkiye'de, otomotiv sanayii, inşaat sanayii devam ettiği sürece Metalurji ve Malzeme Mühendisliği güncelliğini kaybetmeyecektir. Ayrıca seramik metalurjisindeki ve cam metalurjisindeki gelişmeler ve yeni teknolojik gelişmeler bu mesleğin önemini daha da artırmaktadır.

F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

Eğitim süresince, Kredi ve Yurtlar Kurumundan öğrenim ve harç kredisi, çeşitli kurum ve kuruluşlardan burs alabilirler.

EĞİTİM SONRASI

Eğitim sonrası, özellikle demir-çelik sektöründe oldukça yüksek ücret alınmaktadır. Döküm sektöründe daha kolay iş bulma imkanı vardır. Ücretler diğer mühendislik dallarıyla kıyaslandığında oldukça yüksektir.

G- MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler.
Ayrıca işyerlerinde yeterli aktivite ve başarıyı gösterenler şeflik, müdürlük gibi yönetici kadrolarda da görev alabilirler.

BENZER MESLEKLER

- Kimya Mühendisliği,
- Kimyagerlik,
- Makine Mühendisliği,
- Maden Mühendisliği,
- Seramik Mühendisliği,
- Malzeme Mühendisliği,
- Endüstri Mühendisliği,
- Fizik Mühendisliği.

I- YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- ÖSS-2005 Öğrenci Seçme Sınavı Kılavuzu,
- 2005 ÖSYS Yüksek Öğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu,
- Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2005 Kılavuzu,
- ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi-2000
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi Kuruluşlar

İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri