Erkekte Meme Büyümesi (Jinekomasti): Nedenler ve Tedavi Yöntemleri

Erkeklerdeki meme büyümesinin tıbbi adı jinekomastidir.
Erkek ve Kadında Meme Büyümesinin Farklılığı
Erkek ve kadın memesi arasında temel olarak yeni doğan döneminden ergenlik çağı başlangıcına dek bir fark yoktur. Kızlarda ergenlik başlangıcı ile yükselen hormonların etkisi sonucu ilk mensten(adet) yaklaşık 1-2 yıl önce kızlarda meme gelişimi başlar. Erkekteki androjen/östrojen dengesizliği belirgin bir meme büyümesine olanak vermez.
Erkeklerde Meme Büyümesi Nedenleri
Jinekomastilerin büyük kısmı ergenlik döneminde görülür. Ergenlik çağında % 35-65 erkekte jinekomasti sorunu bulunur. Geç ergenlik dönemine doğru bu oran % 8'lere kadar düşer. Ancak yaşın ilerlemesiyle birlikte jinekomasti görülme oranı tekrar artarak %30'lara ulaşır. Ergenlikte görülen ve Juvenil Jinekomasti denilen bu tip meme büyümesinde neden hormon fizyolojisindeki bir bozulma ya da meme bezinde aşırı bir duyarlılık olmasıdır. Hormonal nedenlerden dolayı meme bezi yapılarında büyüme, bağ dokusu artışı ve ödem meydana gelir. Bu kişiler memede şişlik, ağrı, kanser şüphesi ve görünümden rahatsız olmaları nedeniyle doktora gelirler.
Erkeklerde meme büyümesi çoğu zaman herhangi bir neden yok iken görülür. Ancak buna neden olabilen birçok faktörde vardır : Testosteron üretiminin azaldığı hastalıklar(Kleinfelter Send., Orşiektomi...), Östrojen üretiminin arttığı hastalıklar(Testis Tümörleri, Böbreküstü bezi tümörleri), Şişmanlık, Karaciğer fonksiyonunu bozan hastalıklar, Tiroid fonksiyon bozuklukları, Böbrek yetmezliği, bazı antidepresan ilaçlar, vücut geliştirme sırasında alınan Anabolik steroidler( anabolan, primabolan, sustanon..), bazı mide ilaçları(cimetidine içeren), alkol kullanımı, marihuana ve eroin kullanımı erkekte meme büyümesine neden olabilir.
Erkeklerde Meme Büyümesi Var Diyebilmek İçin
Erkeklerde meme büyümesi genellikle iki taraflıdır ve çoğu kez iyi huylu bir değişikliktir. Jinekomasti denebilmesi için memede 2 cm'den fazla bir büyüme olması lazımdır.
Ergenlik Döneminde Görülen Meme Büyümesi ile Yetişkinlik Döneminde Görülen Meme Büyümesinin Farkı

Ergenlikteki erkeklerde %35-65 arasında görülen meme büyümelerinin %90'ı normale döner. Genellikle yağ birikiminden ziyade meme bezi büyümesi vardır. Ergenlikten sonraki dönemdeki erkeklerin %35'inde görülen meme büyümeleri genellikle kendiliğinden düzelmez. Meme bezinde büyümeden ziyade yağ kitlesinde artış vardır.
Meme Büyümesi Şikayeti Olan Erkeklerde Yapılması Gerekenler
Erkeklerde meme büyümesi var ise cerrahi tedaviden önce mutlaka bunun nedenleri araştırılmalıdır. Herhangi bir neden saptanırsa öncelikle o nedenin ortadan kaldırılması sonra meme büyümesi tedavi edilmelidir. Ancak sağlıklı bir yetişkinde uzun süreden beri jinekomasti bulunuyorsa uzun uzadıya bir araştırma yapılması gereksizdir.
Meme bezi büyümesi tek taraflı ise ağrısı yok ise daha dikkatli olunmalı ve mutlaka araştırılmalıdır. Mamografi çekilmeli ve gerekirse biyopsi alınmalıdır.
Eğer meme büyümesi için bir neden bulunamamışsa bu durumda meme büyümesinin tipini ve yağ dokudan mı yoksa meme bezi dokusundan mı kaynaklı tespit etmek için hastaya muayene sonrası ultrason yapılmalıdır.
Erkeklerdeki Meme Büyümelerinin Tedavisinin Planlanması
Erkekte meme büyümesinin tedavisini belirlemek için öncelikle meme büyümesini sınıflamak gerekir. Ergenlik döneminde görülen meme büyümelerinde Meme büyümesinin çapı 4 cm’den küçük ve şikayeti de yoksa hastaya hiçbir tedavi uygulanmayıp sadece takip etmekle yetinilir.
Meme büyümesinin çapı 4 cm veya büyükse; 4 cm’den küçük ama şikayetleri fazla ise ilaç tedavisi uygulanır. Tedavisiz veya ilaç tedavisi ile ergenlik dönemindeki erkeklerde görülen meme büyümesinin % 75’i ilk 2 yıl içinde, % 90-95’i ilk 3 yılda normale döner. Bu nedenle ergenlik döneminde görülen jinekomastide hemen ameliyat yapmak doğru değildir.
Ergenlik döneminde görülen jinekomastinin % 5-10’u ise normale dönmez. Eğer meme büyümesi 6 cm’den büyükse veya ilaç tedavisine rağmen devam ediyorsa Cerrahi tedavi gereklidir.

Erkeklerdeki Meme Büyümelerinin Cerrahi Tedavisi Öncesi
Ameliyat öncesi ve sonrası meme dokusundaki kan dolaşımının bozulup doku ölümü olmaması için sigara içen kişilerin sigarayı bırakması çok önemlidir. Ayrıca ameliyat sonrası kanama riskini en aza indirilmesi için hastaların 10 gün önceden aspirin, E vitamini almayı bırakması ve ameliyat sonrası da doktorunun aksi bir önerisi olmazsa 1 hafta süreyle kullanmaması gereklidir.
Erkeklerdeki Meme Büyümelerinin Cerrahi Tedavisi
Erkeklerde meme büyümesi cerrahi tedavi açısından 3 dereceye ayrılır :
1. Derece: Meme halkası altında toplanmış bir kitle vardır. Bu kitle genellikle sert yapıdadır ve içeriğinde yağ birikimi azdır. Cilt fazlalığı oluşturmamıştır.
2. Derece: Meme halkasının dışına taşan, sınırları net olarak belli olmayan, yağ dokusunda artış olan genel bir meme büyümesi vardır. Cilt bir miktar genişlemiş olsa da cilt çıkartmayı gerektirecek kadar bir fazlalık yoktur.
3. Derece: Memelerdeki büyümenin devamı olarak koltuk altına dek uzanan genel bir yağlanma da vardır. Cerrahi olarak çıkartılması gereken düzeyde bir cilt fazlalığı mevcuttur.
Ameliyat uygulanacak metoda göre hastanede veya klinik şartlarında yapılabilir. Duruma göre genel anestezi veya lokal anestezi ile kullanılabilir. Ameliyat süresi yapılacak işleme göre 1-3 saat arasında değişir.
Meme bezi büyümesi meme bezi büyümesinden ziyade yağ birikimi şeklinde ve cilt fazlalığı yok ise Lazer lipoliz veya liposuction uygulanır. Çok küçük bir kesi ile girilerek fazla olan yağlı doku vakumla emilerek ya da lazerle patlatılarak ortamdan uzaklaştırılır. Hastanın ameliyat sonrası liposuction yapılmışsa 4 hafta, lazer lipoliz yapılmışsa 1 hafta süre ile korse kullanması gerekir. Lazer lipoliz yapılmışsa aynı gün, liposuction yapılmışsa 3. gün rahatlıkla işe dönülebilir.

Meme büyümesi meme bezi kaynaklı olup sert yapıdaysa veya yağdan zengin ancak meme başı sarkmış ve cilt fazlalığı bulunuyorsa meme başı kenarında yarım daire şeklinde kesi yapılıp meme bezine ulaşılır ve meme bezi küçültülür. Cilt fazlalığı varsa çıkartılır. Meme başı aşağıya sarkmışsa olması gereken yere taşınır. Sert ama cilt fazlalığı olmayan bir meme büyümesinde operasyon sonrası ciddi bir iz kalmaz. Ama sarkmış, meme başı taşınması gereken, cilt fazlalığı olan bir meme büyümesi sonrası meme cildinde kadınlardaki meme küçültmesine benzer bir iz kalır. Hasta 5. gün işe dönülebilir. Varsa dikişler 4-5. gün alınır.
Ameliyatın Komplikasyonları
Ameliyat sonrası genelde enfeksiyon ve kanamaya bağlı kan birikimi riski oldukça düşüktür. Nadiren de olsa her iki meme arasında büyüklük farkına bağlı asimetri olursa rötuş(tekrar ameliyat etmek) gerekebilir. Sarkmış meme başının taşındığı ameliyatlarda meme başında nekroz denen doku kaybı ve/veya his kaybı oluşabilir.
Özetle :
Ergenlikteki erkeklerde görülen meme büyümelerinin %90'ı kendiliğinden normale döner.
Ergenlikten sonraki dönemde görülen meme büyümeleri genellikle kendiliğinden düzelmez.
Meme bezi büyümesi tek taraflı ve ağrısı yok ise mutlaka araştırılmalıdır.(Mamogafi,ultrasonogarafi,gerekirse biyopsi)
Meme Bezi büyümesi iki taraflı ve uzun süreden beri varsa araştırma yapmak gerekmez.
Ergenlik çağında görülen erkek meme büyümelerinde beklemek veya medikal tedavi uygulamak ilk seçenektir. Bu dönemdeki hastaların %5-10 kadarında cerrahi tedavi uygulamak gerekir.
Ergenlik sonrası dönemde görülen erkek meme büyümelerinde beklemek genellikle bir sonuç vermez. Bu dönemdeki hastaların tamamına yakınında ilk seçenek cerrahi tedavidir.
Erkeklerdeki meme büyümesinin tedavisinde : lazer lipoliz, liposuction ve açık cerrahi gibi metodlar kullanılır.