Tadından yenmeyen pazar
Gelişmiş ülkelerde yılda yüzde 2, Türkiye’de yüzde 10 büyüyen çikolata pazarının hacmi 1.4 milyar liraya ulaştı. Değişen eğilimler, yeni ürünler, pazarlama ve satış anlayışındaki farklılıklar pazara sürekli dinamizm kazandırıyor. Kısacası sektör kârlı, şirketler dinamik. Çikolatanın kralı ise yüzde 53’lük pazar payıyla Ülker.
Meryem Tek
TÜRKİYE çikolata pazarı son 10 yıldır büyük bir değişimden geçiyor. Bu değişim, ürün çeşitliliğinden ambalajlara, satış kanallarından üretim biçimlerine kadar çok geniş bir alanda kendini gösteriyor. Çikolatacılar 1.4 milyar lirayı bulan bu büyük pazarda değişimi yakalamak, rakiplerden geri kalmamak için büyük çaba harcıyor.
Pazar her yıl yüzde 10 büyüyor. Gelişmiş ülkelerde bu oranın
yüzde 2 olduğu göz önüne alındığında sektörün nasıl bir potansiyel vaat ettiği açıkça görülüyor. Dört-beş yıl önce kişi başına tüketimin 1 kilo olduğu pazarda, bugün bu rakam 2 kilo seviyesine dayanmış durumda.
Çikolata pazarındaki hızlı büyümenin arkasındaki dinamiklere bakıldığında ilk sırayı yeni ürün geliştirme alıyor. Elit Çikolataları Genel Müdürü Burak Halimoğlu, sektörde yeni ürün geliştirme çalışmalarının had safhaya ulaştığını, her geçen gün çeşitliliğin arttığını, satış kanallarının geliştiğini söylüyor ve ekliyor: “Bu gelişmeler, çikolatayı daha ulaşılabilir bir ürün haline getiriyor. Bu da talep artışına neden oluyor.”
Gold Çikolata Yönetim Kurulu Başkanı Selahattin Odabaşı’na göre ise büyümenin en önemli nedenlerinden biri değişen gelenekler: “2000 yılından sonra çikolata işinde bir değişim oldu. Mesela eskiden doğumlara çikolata götürmek veya ikram etmek gibi bir adet yoktu. Şimdi ise neredeyse gelenek haline geldi.” Odabaşı’nın dikkat çektiği dinamiklerden biri de lüks ürünler: “10 yıl önce çikolata denince herkesin aklına madlen geliyordu. Düğünlerde, nişanlarda bile bu ürünler sunuluyordu. Şimdi özel günlerde artık tamamen spesiyal ürünler yapılıyor. Madlen pazarda olmaya devam ediyor ama lüks çeşitler pazarı genişletti ve büyüttü.”
KURUMSAL HEDİYELER
PAZARI BÜYÜTTÜ
Hediyelik ve ikramlık çikolata pazarında hatırı sayılır bir yere sahip Bind Çikolata’nın kurumsal satışlar müdürü Zekiye Binay da çikolatanın yükselişinde beğeni düzeyinin daha yukarılara taşınmasının önemli bir rol oynadığı görüşünde. Binay’a göre, eskiden ziyaretlerde insanlar birbirine baklava ya da akide şekeri götürürdü. Kravat, gömlek, mendil hediye etmek de klasikleşmişti. Binay “Artık hediye bir bütün” diyor ve ekliyor: “İçinde ne olduğu kadar ambalajının da belli bir zevk düzeyini yansıtması gerekiyor. İşte çikolata bu noktada ortaya çıktı, günümüzün yükselen beğeni düzeyine uygun biçimde ambalajı, görüntüsü ve değişik damak tatlarına hitap eden lezzetiyle en gözde hediye oldu.”
Divan Tedarik Zinciri Müdürü ve Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Güçlü Şeneler ise kurumların ve bireylerin alternatif hediye arayışıyla hediyelik çikolata pazarının büyümeye devam ettiğini düşünüyor: “Kurumsal hediye seçimlerinde, artık kıyafet, aksesuvar gibi kişisel hediyelerden ziyade, evrensel anlamda da her türlü kutlamanın vazgeçilmezi olan çikolata daha uygun görülüyor. Modern dünya ve beraberinde getirdiği yaşam koşulları, bireyleri, kendilerini lüks ürünlerle ödüllendirmeye itiyor. Bu trendin başında ise anında mutluluk hissi uyandıran çikolata var.”
ÇİKOLATANIN HAKİMLERİ
Türkiye pazarında, güçlü yerli yatırımcıların yanı sıra uluslararası arenada söz sahibi yabancı şirketler de faaliyet gösteriyor. Dünyada hatırı sayılır bir yere sahip Nestle, Türkiye’de ilk çikolata fabrikasını kuran firma ve 100 yılı geride bıraktı. Şirket, sektördeki genişlemeden daha çok pay almak için kısa süre önce 30 milyon İsviçre Frangı (yaklaşık 44 milyon TL) yatırım yaptı. Geçtiğimiz yıl da Damak markasıyla ikramlık ve hediyelik çikolata alanına girdi. Bu yıl bu ürüne Nestle Classic’i ekledi. Pazarın bir diğer yabancı oyuncusu Kraft, bir süre Sabancı ortaklığıyla yol almıştı. Ortaklar ayrıldı, bir süre daha Kraft Türkiye olarak devam eden firmanın şimdi artık arkasında dünya devi Cadburry var...
Devamı CNBC-e Business’ın Eylül sayısında...
Hemen üye olmak ıçın tıklayınız.