'Savaşa trilyonlar harcadılar, barışa yatırım yapmadılar'

MİLLETLER
'Savaşa trilyonlar harcadılar, barışa yatırım yapmadılar'

Birleşmiş Milletler'in Binyıl Kalkınma Hedefleri'nin mimarlarından Profesör Jeffrey Sachs, hükümetlerin bu hedeflere ulaşılması için yeterli çaba sarfetmediklerini söyledi.


Jeffrey Sachs, dünyanın önde gelen iktisatçılarından

Profesör Jeffrey Sachs BBC'ye yaptığı açıklamada, 2005'te verilen sözlerin henüz tutulmadığını, Afrika'da kalkınma projelerine ayrılan 30 milyar doların sadece yarısının ihtiyaç sahibi ülkelere aktarıldığını belirtti.

Jeffrey Sachs, "Gelir düzeyi yüksek ülkeler savaşa trilyonlarca dolar harcadılar ama henüz barışa yeteri kadar yatırım yapmadılar" dedi.

ABD'nin New York kentindeki Colombia Üniversitesi'nden Profesör Sachs, özellikle kalkınmaya yönelik çalışmalarıyla dünyanın en önemli iktisatçıları arasında gösteriliyor.

Dünya liderleri 10 yıl önce yoksulluk, hastalık, açlık ve eşitsizlikle mücadele etme sözü vermiş ve sekiz hedef belirlemişlerdi.

"Binyıl Kalkınma Hedefleri"nin başında, dünyadaki yoksulların sayısının yarıya indirilmesi ve gelişmekte olan ülkelerde milyonlarca kişinin yaşam standartlarının yükseltilmesi geliyordu.

140'tan fazla dünya lideri bu hedeflerde kaydedilen aşamayı değerlendirmek üzere bugün New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi'nde bir araya geldi.

65. Dönem Genel Kurul görüşmeleri öncesinde düzenlenen Binyıl Kalkınma Hedefleri Zirvesi sonunda bir bildiri de yayınlanacak.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban-Ki Moon, zirvedeki konuşmasında hitap ettiği liderleri, yoksulluğun azaltılmasına yönelik hedeflere varılamamasında, ekonomik krizi bahane olarak göstermemeleri yolunda uyardı.

Ban-Ki Moon herşeye karşın, yeterli çalışmanın yapılması halinde belirlenen hedeflere 2015'te varılabileceğini söyledi.

Ancak BM Genel Sekreteri, kaydettikleri ilerlemenin kırılgan dengelere dayandığı ve mutlaka muhafaza edilmesi gerektiğini uyarısında da bulundu.

Ban-Ki Moon gibi, ekonomik krizin bahane olarak görülmemesi gerektiğini savunan Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ise ayrıca, Binyıl Hedefleri'ne varılmasına yardımcı olması amacıyla, mali işlemleri küresel düzeyde vergi konması çağrısında bulundu.

Birleşmiş Milletler'in "son derece önemli" olarak nitelendirdiği New York'taki zirvede Türkiye'yi temsil eden heyette, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da bulunuyor.

Başarılar, başarısızlıklar
En önemli "Milenyum Kalkınma Hedefi" olarak görülen dünyada yoksulluğun yarıya indirilmesinde, Çin ve Hindistan ekonomilerindeki büyüme nedeniyle 2015'te başarı sağlanması bekleniyor.


Hedeflenen yardım düzeyleri tutturulamadı

Binyıl hedeflerinin başarılarından birisi Afrikalı çiftçiler için sağlanan tohum ve gübre teşvikleri oldu. Örneğin Malawi, 2005'te açlığın eşiğindeyken, şimdi hububat fazlası veriyor.

Ancak açlığın azaltılması, sağlık ve eğitim imkanlarına erişim, anneler ve çocuklara yardım gibi diğer konularda henüz beklendiği kadar ilerleme kaydedilemedi.

Dünya genelinde açlıktan etkilenenler sayıca artışta. Neredeyse bir milyar kişi açlık çekiyor.

Doğum sırasında ölen annelerin sayısı da hala yüzbinlerle ölçülüyor. Bu da anne ölümlerini dörtte üç azaltma hedefinin çok gerisinde.

Hedeflere ulaşılamamasının bir nedeni, son on yılda kalkınma yardımları artmış olsa da, zengin ülkelerin bu yardımları gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 0,7'sine yükseltme vaadini gerçekleştirememiş olması.

Sanayileşmiş ülkeler ve Rusya'dan oluşan G-8 ülkeleri arasında İngiltere bütçesinin yüzde 0,51'i ile en yüksek yardımı yaparken, İtalya yüzde 0,15 ile en geride. Tutar olarak dünyanın en önde gelen bağışçı ülkesi olsa da; ABD de ekonomisinin sadece yüzde 0,20'sini bu şekilde kullanıyor.

Dünya genelindeki ortalama açısından da sadece yüzde 0,70'lik nihai hedef değil; 2010 hedefi olarak belirlenen yüzde 0,56 oranına ulaşılması da mümkün olmadı.

G8 ülkeleri ayrıca beş yıl önceki Gleneagles Zirvesi'nde alınan 2010 itibariyle Afrika'ya yardımı iki katına çıkarma sözünü de gerçekleştiremedi.

Bu duruma gerekçe olarak, mali kriz sonrası pek çok ülkede bütçelerde kesintiye gidilmesi gösteriliyor.