Çakma e-devlet kapısı

Çakma e-devlet kapısı
Şubat 2009

Elektronik ortamda zaten var olan bazı servisleri, bolca ağdalı içerik ile birlikte sunan e-devlet kapısı, kuruluş hedefi olan “tek kapıdan hizmet sunma” anlamında yetersiz kalıyor.

Türkiye’nin e-devlet kapısı, “Bu sene 19 servisle açıyoruz” diye açıklanıp açılmama geleneğine son vererek 20 servisle açıldı. Ancak ortada, “vatandaşa e-devlet hizmetlerini tek kapıdan ulaştırma” hedefinden çok uzakta olan; ağırlıkla yükümlülükleri sıralayıp ağız ve diş sağlığına kadar çeşitli konularda bilgi veren bir site duruyor.

Bu yapı, e-devlet kapısının “besmele” ile açılmasının hemen arkasından çökmesinden çok daha ciddi bir sorun. E-devlet işleyişinin asli unsuru olan e-vatandaşın yaratılması kadar birikim yönetimine de özen gösterilmemesi, ortaya bir ucube çıkarmışa benziyor. Halbuki, arka ofiste farklı kamu kuruluşlarının ellerindeki verileri paylaşmasını ya da bir ana veritabanına taşımasını, iş süreci yönetimi yöntemleri ile bir sorguda gereken verinin kolayca işlenmesini ve web servisleri ile güvenlice kullanıcı talebinin karşılanmasını sağlayan teknolojiler çoktan beri mevcut ve Türkiye’de de kullanılıyor.

Bu olmayınca günümüzde SSK’nın sitesinden zaten yapılmakta olan hizmet dökümü almayı, PTT’nin sitesinden yapılan gönderi takibini veya şube sorgusunu ve benzerlerini yapmaktan başka bir misyonu olmayan ve ikide bir çöken bir e-devlet kapısı ortaya çıkmış. Oysa böyle bir kapının asıl işe yarayacağı nokta, vatandaşın devletle arasındaki bir konu farklı kamu kurumlarındaki kayıtları ilgilendiriyorsa, bunlarla tek tek muhatap olmayı gerektirmeden tek bir noktadan işlemin sonuçlandırılması olurdu.

Sitedeki uygulamalar böyle bir hedefin hiç de taşınmadığını gösteriyor ve hatta bazı işlemler güçleştirilmiş. TCDD’den tren bileti satın almak için e-devlet kapısına şifre ile giriş yapmanız gerekiyor. Şifre edinmek, şu anda 1 gün ile 1 hafta arasında süre gerektiren bir süreç ve bir de parasal maliyeti var. Oysa TCDD’nin kendi sitesinden kullanıcı adı, ad, soyad ve şifre tanımlayarak kredi kartı ile tren bileti alabiliyorsunuz.

Uygulamadaki bu durumdan daha çarpıcı olanı işin özündeki uyumsuzluk. Türkiye’deki kamu kurumları, birbirinin verisine ve işleyişine güvenmediği için vatandaşla ilişkisini diğer kurumları karıştırmadan düzenlemek istiyor. Bunda da haklı görünüyorlar. Örneğin, bir belediye görevlisinin elindeki çıkartma kağıtlarla mahalleleri dolaşıp apartman numaralarını değiştirmesi, son dönemde sıradan bir uygulama. Bu size tebliğ edilmediği için, evinize gelmeye çalışan kurye yazdığınız numarada adını verdiğiniz apartmanı bulamayıp sizi arayınca durumu ancak fark ediyor