265-Sosyal Antropolog 266-Sosyal Bilgiler Öğretmeni 267-Sosyal Hizmet Uzmanı 268-Sosyolog

265-SOSYAL ANTROPOLOG

TANIM

Sosyal antropolog, çeşitli insan topluluklarının yaşam biçimlerini, kültürlerinin oluşumunu, gelişimini, değişimini ve kültürler arası etkileşimi inceleyen kişidir.

A- GÖREVLER

- Çeşitli insan grupları arasında yaşayarak, davranışlarını, adetlerini gözlemler, bazı gruplara anket uygular,
- Çalışmalarını araştırma konusuna göre din, siyaset, aile yapısı, aile içi ilişkiler, akrabalık sistemleri, toplumsal değerler, kentleşme, toplumsal değişimler vb. konularda yoğunlaştırır,
- Gözlemlerini görsel veya işitsel bantlara kaydeder,
- İnsan ve çevresi hakkında bilgi toplar,
- Topladığı verileri sınıflandırır ve aralarında anlamlı ilişkiler kurmaya çalışır.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- Fotoğraf makinesi,
- Teyp,
- Kamera,
- Film,
- Soru kağıtları.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Sosyal antropolog olarak çalışmak isteyenlerin,
- Araştırmalarını bizzat olayı gözlemleyerek, olayın içinde yaşayarak, bütün duyu organlarını kullanarak yaptığından, bedensel açıdan herhangi bir sağlık sorununun olmaması,
- İnsanlarla ilişki kurmaktan hoşlanması, insan davranışlarını ve yaşama şeklini sabır ve dikkatle incelemeye meraklı, olayları gözlemleme ve gözlemlerden sonuçlar çıkarma yeteneğine sahip
kimseler olması gerekmektedir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

- Araştırma, bizzat alanda gerçekleştirilir,
- Yapılan araştırmaların sınıflandırılması ve değerlendirilmesi büro ortamında yapılır,
- İşi yürütürken seyahat etmek, uzun süre evden uzak, değişik kültürler arasında yaşamak gerekebilir,
- Çalışılırken üzerinde araştırma yapılan toplumun bireyleriyle iletişimde bulunur.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi;
- Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Sosyal Antropoloji Bölümü,
- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Antropoloji Bölümü,
Yeditepe Üniversitesi (İstanbul) Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Antropoloji Bölümünde verilmekte iken, “Sosyal Antropoloji” ve “Fiziki Antropoloji” bölümlerinin birleşmesi ve “Antropoloji” adı altında eğitim verilmeye başlanması nedeniyle, “Sosyal Antropoloji” bölümüne artık öğrenci alınmamaktadır. D- Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler “Sosyal Antropoloji” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER

- Tarih,
- Coğrafya,
- Sosyoloji,
- Psikoloji,
- Biyoloji.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine girebilmek için,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) Fen Edebiyat Fakültesi “ Sosyal Antropoloji ”, lisans programlarından biri için yeterli “Sözel (SÖZ)” puan almak,
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Sosyal Antropoloji ” , lisans programları ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
Bir yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar, mezun olduğu lisenin kendi alan/kol/bölümleri ile ilgili bir yüksek öğrenim programını tercih ettiklerinde Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları (AOBP) 0.50 ile çarpılarak Y – ÖSS puanlarına eklendiğinden diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler. Ancak, kendi alan/kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden adayların ( örneğin mezun olduğu lisenin Sosyal Bilgiler alan/kol/bölümünü bitiren adayın bir mühendislik programını tercih etmesi gibi) Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları (AOBP) ise 0.20 ile çarpılmakta, bu durumda ise adayların yerleştirilme şansı azalmaktadı.

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

Eğitim süresi 4 yıldır.
Dört yıllık eğitim süresince: İstatistik, Aile Antropolojisi (Dünya, Aile, Evlenme ve Akrabalık İlişkileri ve Türkiye Örneği), Köy Sosyolojisi, Görsel Antropoloji ve Belgeleme, Sosyal Psikoloji, Kültür ve Kişilik, Sosyal Antropolojiye Giriş, Bilgi İşlem, Veri Değerlendirme, Kültür Değişmeleri, Kent Antropolojisi (Kentleşme ve Sorunları), Sanayi Antropolojisi, Kalkınma Antropolojisi, Sağlık Antropolojisi, Demografi, Beşeri Coğrafya, Araştırma Yöntem ve Teknikleri, Türkiye Geleneksel Kültüründe Değişmeler, Sosyal Antropolojide Alan Araştırmaları ve Uygulamalar gibi derslerle birlikte, son sınıfta uygulama olarak sahada bir tez çalışması yapılır.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

- Eğitim sonunda Sosyal Antropoloji Bölümü,bitirenler Lisans Diploması ve “Sosyal Antropoloğ “unvanı alırlar.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Bu bölümden mezun olanlar, günümüzde, kendi branşlarıyla ilgili Kültür Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Milli Folklor Araştırma Dairesi gibi kurumlarda çok kısıtlı olarak kadro bulabilmektedirler. Kendi olanaklarıyla çeşitli kuruluşların halkla ilişkiler, reklam, pazarlama, sosyal araştırma gibi bölümlerinde çalışabilirler.

F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ DURUMU

EĞİTİM SÜRESİNCE

Üniversite eğitimi süresince Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'nca verilen öğrenim ve katkı (harç) kredisinden yararlanılır.

EĞİTİM SONRASI

Bazı kamu kurumlarında (Kültür Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Milli Folklor Araştırma Dairesi gibi) araştırmacı olarak görev yapanlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak Genel İdare sınıfına göre belirlenmiş olan ücreti alırlar.

G- MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent, profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler.
Başka iş yerlerinde çalışanlar ise, bulundukları bölümlerde gösterecekleri performansa ve gerekli diğer şartları yerine getirmeye bağlı olarak, yönetim kadrolarında çalışabilirler.

BENZER MESLEKLER

- Fizik antropolog,
- Sosyal psikolog,
- Sosyolog,
- Etnolog.

I - YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- Meslek elemanları,
- 2001 Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) Kılavuzu,
- ÖSYS (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu – 2000
- ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi – 2000
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

İ - DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.

266-SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENİ

TANIM

Çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere, sosyal bilgiler (tarih, coğrafya, yurttaşlık bilgisi) ile ilgili eğitim veren kişidir.

A- GÖREVLER

Sosyal bilgiler ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi yaş düzeylerindeki öğrenci gruplarına, hangi yöntemlerle kazandırılacağı, MEB tarafından onaylanan öğretim programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir.
Sosyal bilgiler öğretmeni, bu program çerçevesinde,
- Eğitim vereceği grubun düzeyine uygun bir çalışma planı hazırlar,
- Kendisine ayrılan ders saatlerinde bu planı uygulayarak öğrencilere alanı ile ilgili bilgi ve beceri kazandırır,
- Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı artırıcı önlemler alır,
- Eğitici kol çalışmalarında görev alarak öğrencilerin yeteneklerini geliştirici etkinlikler düzenler,
- Öğrencilerin gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur,
- Alanı ile ilgili gelişmeleri izler, bunların öğretim programlarına yansıtılması için ilgililere önerilerde bulunur,
- Nöbetçi olduğu günlerde, okulun düzen ve disiplinini sağlamak üzere görev yapar,
- Sınıf öğretmeni olarak, öğrencilerin alan ve ders seçmelerine yardımcı olur, yönetimle ilişkilerini sağlamaya çalışır.

KULLANILAN ALET, MALZEME
VE EĞİTİM MATERYALLERİ

- Yıllık müfredat programı, günlük çalışma planları, not defteri, yoklama defteri,
- Ders kitapları,
- Okul araç ve gereçleri,
- Ders araç ve gereçleri.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Sosyal bilgiler öğretmeninin hem alanıyla ilgili hem de öğretmenlik mesleği ile ilgili niteliklere sahip olması gerekir.
Sosyal bilgiler öğretmeni olmak isteyenlerin;
- Üst düzeyde akademik yeteneğe sahip,
- Sözel yeteneği gelişmiş,
- Okumaktan ve araştırma yapmaktan hoşlanan,
- Hayalgücü zengin, yaratıcı ve genel kültürü olan,
- Güçlü bir hafızaya sahip,
- Sosyal konulara meraklı,
- Düşüncelerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen,
- İyi bir öğrenme ortamı sağlayabilen,
- Dikkatli, işine özen gösteren,
- Mesleğinin sorunları ile ilgilenen ve çözüm yolları bulmaya çalışan,
- İnsanlarla iyi iletişim kurabilen; sevecen, hoşgörülü, sabırlı,
- Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini anlayabilen,
- Kendini geliştirmeye istekli, coşkulu, yaratıcı
kimseler olmaları gerekir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Sosyal bilgiler öğretmeni, sınıfta görev yapar. Görevini genellikle ayakta yürütür. Çalışma ortamı biraz tozlu ve gürültülüdür.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi; Üniversitelerin Eğitim Fakültelerinin “Sosyal Bilgiler Öğretmenliği” bölümünde verilmektedir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER

- Türkçe,
- Tarih,
- Coğrafya.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine girebilmek için,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) Eğitim Fakültesi “Sosyal Bilgiler öğretmenliği” lisans programlarından biri için yeterli “Sözel (Söz)” puan almak,
- Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) Tercih Bildirim Formunda “Sosyal Bilgiler Öğretmenliği ” lisans programları ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
Anadolu Öğretmen Lisesi ve Öğretmen Liselerinin “Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür, Sınıf Öğretmenliği” Alan/Kol/Bölümleri ile “Öğretmen Okulu ve Köy Enstitüsü” mezunları ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sınavı sonucunda ek puan almaları nedeniyle, diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir.
Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin “Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür, Türkçe- Matemetik, Sınıf Öğretmenliği” Alan/Kol/Bölümleri ile “Öğretmen Okulu ve Köy Enstitüsü” mezunları ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sınavı sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir.
Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programlarını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.
Öğrenciler eğitim ve öğretim boyunca;
İslamdan Önce Türk Tarihi, Eskiçağ Tarihi, ****** İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Jeomorfoloji, Klimatoloji, Hidrografya, Psikolojiye Giriş, İslam Tarihi, Osmanlıca, Doğu Avrupa Türk Kavimleri ve Devletler Tarihi, İlk Müslüman Türk Devletleri Tarihi, Selçuklu Tarihi, Ulaşım Coğrafyası, Ziraat Coğrafyası, Sanayi Coğrafyası, Bitki Coğrafyası, Nüfus ve Yerleşme Coğrafyası, Anadolu Beylikleri Tarihi, Osmanlı Tarihi, Türkiye Fiziki Coğrafyası, Turizm ve Turizm Eğitimi, Araştırma Teknikleri, Türkiye'nin Ekonomik Coğrafyası, Komşu Ülkeler Coğrafyası, Sosyal Bilgiler Eğitimi, Eğitim Sosyolojisi, Vatandaşlık Hukuk Bilgisi, Rehberlik ve Ruh Sağlığı, Ölçme ve Değerlendirme, Enerji Coğrafyası, Türkiye Turizm Coğrafyası, Öğretmenlik Uygulaması gibi dersler alırlar.

Öğrenciler eğitimleri sırasında okullarda uygulama yapmaktadırlar.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Meslek eğitimini tamamlayanlara alanı belirten "Lisans Diploması" ve "Sosyal Bilgiler Öğretmeni" unvanı verilir.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Sosyal bilgiler öğretmenleri Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim okullarında ve mesleki eğitim merkezlerinde; sosyal bilgiler branşında öğretmen olarak görev yapmaktadırlar.

Ayrıca, Tarih, Milli Tarih, T.C. İnkılap Tarihi ve ******çülük, Coğrafya, Milli Coğrafya, Vatandaşlık ve İnsan Hakları derslerine de girebilirler. İlköğretimin zorunlu olması ile bu alanda yetişen öğretmenlere gereksinim artmıştır.

F-EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

Bu programı ilk beş tercihinde gösteren ve bu programa yerleştirilen adaylardan belli koşulları taşıyanlara MEB’ca burs sağlanır. Öğrenciler eğitimleri süresince Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen Öğrenim ve katkı (harç) kredisinden ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sağladığı kredi olanaklarından da yararlanabilirler.
Ayrıca, Kurumun yurt hizmetlerinden de yararlanılabilir. Bunların dışında öğrenciler çeşitli kurum ve kuruluşlarca sağlanan burslardan da istifade edebilirler.

EĞİTİM SONRASI

Eğitim sonunda “Öğretmen” olarak atananlar 657 sayılı Devlet Memurları Yasası’na göre 9. derecenin 1. kademesinden aylıkla göreve başlatılırlar. Bu öğretmenler yan ödeme, ek ders ücreti gibi olanaklardan da yararlanırlar.
Her yıl okullar açılmadan önce, tüm öğretmenlere eğitim-öğretim tazminatı adı altında bir ödeme yapılmaktadır.

G- MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent, profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler.
Mesleki eğitimini tamamlayarak bir ilköğretim kurumunda çalışmaya başlayan sınıf öğretmeni, meslekte başarı, tutum ve özverisine bağlı olarak idari açıdan ilerleyerek müdür yardımcısı veya müdür olabilirler. Ayrıca Bakanlık bünyesinde idari kademelere yükselebilirler.
MEB'ca yapılan eğitim yöneticiliği sınavında başarılı olmak kaydıyla ilköğretim kurumlarında eğitim yöneticisi olurlar.

BENZER MESLEKLER

- Tarih Öğretmenliği
- Coğrafya Öğretmenliği

I- YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- Meslek Elemanları,
- 2006 Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS ) Klavuzu
- Çeşitli Üniversitelerin Katalogları,
- ÖSYS (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi ) Yüksek Öğretim Programları ve Kontenjanları Klavuzu –2005
- Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacakların atamalarına esas olan alanlar ile mezun oldukları yüksek öğretim proğramları ve aylık karşılığı okutacakları derslere ilişkin esaslar ile 12.07.2004 tarih ve 119 sayılı karar.
- ÖSYM Üniversiteler,Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi –2000,
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK )Üyesi Kuruluşlar.

İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.

267-SOSYAL ÇALIŞMACI(SOSYAL HİZMET UZMANI)

TANIM

Ekonomik, sosyal ve kültürel yönden sıkıntı içinde bulunan kişi, grup ve topluluklara sorunlarını tanıyıp çözümlemelerinde sahip oldukları olanakları kullanma ve çevredeki olanakları araştırma ve yararlanma konusunda yardımcı olan kişidir.

A- GÖREVLER

- Sosyal ve ekonomik yoksunluk içinde bulunan yaşlıların huzurevlerine yerleştirilmesi, bakımının sağlanması için gereken çalışmaları yürütür,
- Kimsesiz çocukların koruyucu ailelere veya yetiştirme yurtlarına yönlendirilmesini sağlar, durumlarını izler,
- Yoksulluk içinde olup temel ihtiyaçlarını karşılayamayan kişi veya ailelere, para, gıda, giyim yardımı yapmak amacı ile gerekli hizmetleri geliştirir, bu hizmetlerin uygulanması için kaynak sağlamaya çalışır,
- Gelişmede geri kalmış kırsal alanlarda ve gecekondu bölgelerinde insanların ihtiyaçlarını saptar ve karşılanması için gerekli girişimlerde bulunur.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- Büro malzemeleri,
- Kırtasiye malzemeleri.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Sosyal çalışmacı olmak isteyenlerin;
- Normalin üzerinde akademik yeteneğe sahip,
- Kişisel ve toplumsal sorunlara derin ilgi duyan,
- Konuşma ve ikna kabiliyeti olan,
- Başkalarının duygularını anlayabilen,
- İnsanların refahına ilgi duyan,
- Liderlik özelliklerine sahip
kimseler olmaları gerekir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Sosyal çalışmacılar genellikle büro ortamında çalışırlar. Zaman zaman sıkıntı içindeki insanların ikametgahında görüşme yapabilirler. Sosyal çalışmacılar birinci derecede sıkıntı içindeki insanlarla iletişim halindedirler.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Ülkemizde bu mesleğin eğitimi,
- Hacettepe Üniversitesi (Ankara) Sosyal Hizmetler Yüksekokulunda
- Başkent Üniversitesi, (Ankara) Sağlık Bilimleri Fakültesinde verilmektedir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER

- Türkçe,
- Psikoloji,
- Sosyoloji.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine girebilmek için,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu” lisans programı için yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA-2)” puan almak,
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Sosyal Hizmetler ” lisans programı ile ilgili bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin “Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür, Türkçe-Matematik, Alan/Kol/Bölümleri mezunları ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sınavı sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir.
Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programlarını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
Meslek Liselerinin; Çocuk Gelişimi, Çocuk gelişimi ve Bakımı, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi bölümlerinden mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazanıp, Sosyal Hizmetler lisans programını tercih etmeleri durumunda, ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedirler.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, İtfaiyecilik ve Yangın Güvenliği, İtfaiyecilik ve Sivil Savunma, Özel Güvenlik ve Koruma, Savunma ve Güvenlik, Sosyal Bilimler, Sosyal Hizmet Ön Lisans programlarından mezun olduklarında Dikey Geçiş Sınavına (DGS) girerek başarılı olmaları halinde “Sosyal Hizmetler” lisans programına dikey geçiş yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

- Mesleğin eğitimi liseden sonra 4 yıllık lisans düzeyinde verilmektedir.
- Sosyal hizmet eğitiminde temel olan ekonomi, sosyoloji, siyasal bilimler, sosyal antropoloji, psikoloji ve sosyal psikoloji gibi dersler, insan ihtiyaçlarına ve sosyal sorunlarına bir anlayış kazandırmak amacıyla ilk iki yılda verilir.
- Daha sonraki yıllarda Sosyal Hizmete Giriş, Sosyal Hizmet Alanları, Sosyal Sorunlar, Mülakat, Tıbbi ve Psikiyatrik Sosyal Hizmetler, Aile ve Çocuk Refahı, Suçluluk, Nüfus Dinamiği, Sosyal Refah, Sosyal Hizmet Yöntemleri (Sosyal-Kişisel Çalışma, Sosyal Grup Çalışması, Toplumla Çalışma, Sosyal Refah Araştırması ve Sosyal Hizmet Yöntemi) gibi sosyal hizmetin kapsamına giren dersler okutulur.
- Sosyal hizmet alanında çalışanların sosyal hizmete ilişkin çeşitli disiplinler hakkında bilgi sahibi olmaları yanında belirli beceri ve davranışları geliştirmeleri de gerekir.
- Sosyal hizmet öğrencileri bu beceri ve davranışları ancak uygulama tecrübesi ile kazanırlar. Öğrenciler uygulamalarını sosyal grup çalışması, sosyal kişisel çalışma ve toplumla çalışma yöntemlerini kullanarak sırayla ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarda bir sosyal hizmet kurumunda veya alanında yaparlar.
- Öğrenciler gerekli beceri ve davranışları, okulca görevlendirilen yöneticilerin yardımı ve denetimiyle kazanırlar. Uygulamalar genel eğitim programı içerisinde yaklaşık yüzde kırk oranında yer almaktadır.
Ayrıca öğrenciler üçüncü sınıftan başlayarak bir öğretim üyesinin yönetimi altında kişi veya grup olarak sosyal hizmet alanında bir araştırma yaparlar. Öğrenciler araştırma, kuram, yöntem ve tekniklerinde gerekli eğitimi alırlar ve araştırma sürecini uygulamayı öğrenirler.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Bölümü başarı ile bitirenlere "Sosyal Çalışmacı" lisans diploması ve ünvanı verilir.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Meslek elemanları;
Çocuk Esirgeme Kurumu ve Sosyal Hizmetler Kurumu Genel Müdürlüğünde;Sosyal hizmetler konusunda plan, program, uygulama ve değerlendirme çalışması,Açılmış olan resmi ve özel kreş-gündüz bakımevi, çocuk bakım yurtları ve yetiştirme yurtları ile ilgili plan, program hazırlar, denetimini yaparlar.
Çocuk bakım yurtlarında, Kreş ve gündüz bakımevlerinde, Yetiştirme yurtlarında, Rehberlik araştırma merkezlerinde, Hastanelerde, Rehabilitasyon merkezlerinde, Ruh sağlığı kurumlarında, Huzur ve dinlenme yurtlarında, Cezaevleri ve çocuk ıslahevlerinde, Emniyet çocuk bürolarında görev yaparlar.
Ayrıca mezunların özel kreş ve gündüz bakımevi, yaşlılar evi (huzur evi) açma hakları da vardır.

F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

Eğitim süresince herhangi bir kazanç yoktur. Ancak mezuniyet sonrası aylık taksitlerle ödemek koşuluyla Kredi ve Yurtlar Kurumundan öğrenim ve katkı (harç) kredisi alınabilir.

EĞİTİM SONRASI

Okulu yeni bitiren sosyal çalışmacı kamu kurumlarında 8/1 dereceden göreve başlar ve brüt asgari ücretin 1,5-2 katı düzeyinde ücret alır. Ayrıca çalıştığı kurumun durumuna göre sosyal yardım, tazminat ve hastanede çalışıyorsa döner sermayeden pay alır.

G- MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent, profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler.
Çalıştığı kuruluşta hizmet yılına bağlı olarak, en üst düzey idareciliğe kadar yükselebilir.

BENZER MESLEKLER

- Pedagog,
- Sosyolog,
- Psikolog,
- Psikolojik Danışman,
- Sosyal Antropolog,
- Rehberlik Uzmanı.

I - YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

• Meslek elemanları,
• 2006 Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) Kılavuzu,
• ÖSYS (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu – 2005
• ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi – 2000
• Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2005 Kılavuzu,
• Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
• Sosyal Hizmet Mütehassıslarının İş Tanımları,

İ - DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri

268-SOSYOLOG

TANIM

Sosyolog, insan toplulukları ve toplumsal kurumlar, bunların kökeni, gelişmesi, işlevi ve birbirleriyle ilişkileri, bu ilişkileri belirleyen ilke ve kurallar ile toplumsal sorunlar ve çözüm yolları konularında araştırmalar yapan, araştırma sonucunda edinilen bulguları yorumlayan ve önerilerde bulunan kişidir.

A- GÖREVLER

- Tarihsel belgeleri inceleyerek, gözlem ve görüşme gibi yöntemleri kullanarak; insan topluluklarının kökenini, gelişmesini, yaşayış tarzını ve sosyal ilişkilerini araştırır, çevreye, sosyal geleneklere, aile, din, eğitim gibi sosyal kurumlar ve diğer sosyal olaylara ilişkin bilimsel bilgiler toplar,
- Edinilen verileri ve sonuçları, istatistiksel olarak değerlendirir ve yorumlar,
- Toplumsal sorunları saptar, bilimsel sonuçlar çerçevesinde çözüm önerilerinde -bulunur,
- Bilimsel sonuçlar ile sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin eğitimciler, yasa koyucular, planlama uzmanları ve sosyal sorunların çözümüyle uğraşan meslek elemanlarına, kurum ve kuruluşlara ulaşmasını sağlar, sonuçlarını izler.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- Görüşme ve anket formları, tarihi belgeler, toplumsal olaylar ve sosyal kurumlarla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemelerin yer aldığı basılı kaynaklar, gözlem ve araştırma raporları gibi dokümanlar,
- İstatistik tabloları ve çeşitli büro malzemeleri ile hesap makinesi, bilgisayar.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Sosyolog olmak isteyenlerin;
- Normalin üstünde akademik yetenek düzeyine,
- Sözel akıl yürütme yeteneğine sahip,
- Toplumsal olaylara meraklı,
- Araştırma ve inceleme yapmaktan hoşlanan,
- Olaylar arasında bağlantılar kurabilen,
- Başkaları ile iyi iletişim kurabilen
kimseler olmaları gerekir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Sosyologlar gözlem ve incelemelerini alanda, elde ettikleri bulguların değerlendirmesini büroda yaparlar. Çalışmalarında insanlarla etkileşim halindedirler. Sayısal bulgularını bilgisayar yolu ile değerlendirirler.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin Eğitimi; Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakültelerinin Sosyoloji
Bölümlerinde verilmektedir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER

- Psikoloji, Sosyoloji, Matematik, Mantık, Felsefe, Tarih, Coğrafya, Türkçe derslerinde başarılı olması gerekmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLAR

Mesleğin eğitimine girebilmek için,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Sosyoloji” lisans programı için yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA-2)” puan almak,
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda Sosyoloji lisans programı ile ilgili bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin “Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür, Türkçe- Matematik, Sınıf Öğretmenliği” Alan/Kol/Bölümleri ile “Öğretmen Okulu ve Köy Enstitüsü” mezunları ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sınavı sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir.
Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programlarını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
Sosyal Bilimler, Sosyal Hizmet Ön Lisans programlarından mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavına (DGS) girerek başarılı olmaları halinde “Sosyoloji” lisans programına dikey geçiş yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

Meslek eğitim süresi 4 yıldır.
Eğitim süresince; Türk Dili ve Edebiyatı, ****** İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Yabancı Dil gibi genel kültür derslerinin yanı sıra eğitimin;
1. yılında; Kurumlar Sosyolojisi, Sosyolojiye Giriş, Küçük Gruplar Sosyolojisi, Türk Sosyoloji Literatürü,
2. yılında; Sosyal Bilimler Metodolojisi, Türkiye’nin Toplumsal yapısı, Aile Sosyolojisi, Sosyoloji Tarihi, Türkiye Sosyoloji Tarihi ve Araştırmaları,
3. yılında; Sosyal Tabakalaşma, Kent Sosyolojisi, Sosyal Bünye ve Makro Ekonomi, Ekonomik Sosyoloji, Organizasyon Prensipleri, Hukuk ve Suç Sosyolojisi, Sosyoloji Tarihi, Sosyoloji Semineri ve Araştırmaları,
4. yılında; Özel Öğretim Yöntemleri, Değişim Sosyolojisi, Sosyolojide Yöntem ve Tartışmaları, Türk Sosyologları ve Eserleri, Endüstri Sosyolojisi, Bilgi Sosyolojisi, Çağdaş Sosyoloji Teorileri, Sanat Sosyolojisi gibi meslek dersleri ile Psikoloji, Felsefe ve Sosyal Antropoloji alanlarının temel derslerini alırlar.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

4 yıllık eğitimi bitirenler, "Lisans Diploması" ve "Sosyolog" ünvanını alırlar.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Sosyologlar, Devlet Planlama Teşkilatı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Tarım Bakanlığı, Köy İşleri Bakanlığı, Orman Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gibi kamu kuruluşları ile özel sektör kurum ve kuruluşlarının ilgili birimlerinde ve yayın kuruluşlarında çalışabilmektedirler. Bu meslekte çalışan bayanların oranı fazladır. Özellikle, sosyolog olarak iş bulma olanakları oldukça sınırlıdır.
Sosyologlar, eğitimleri süresince edindikleri bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını, herhangi bir işsizlik durumunda halkla ilişkiler ve tanıtım alanlarındaki araştırma çalışmalarına yönlendirebilirler. Ayrıca insan kaynakları faaliyetleri ile de ilgilenirler.
Ülkemizde, sosyal bilimler alanında daha çok, gelişmiş ülkelerin bulgularından yararlanma yoluna gidilmiş, ülkemiz için, çok sınırlı düzeydeki araştırma ve çalışmalarla yetinilmiştir. Ancak, Türkiye gibi çok hızlı bir toplumsal değişme ve gelişme sürecinde bulunan bir ülkede, toplum planlaması ve yapılan hizmetlerin sonuçlarının izlenmesi için, sosyologların çalışmalarına gereksinim olduğu anlaşılmıştır. Bu gereksinim çerçevesinde, çok yönlü mesleki gelişmelerin söz konusu olacağı ve ayrıca, verilerin istatistiksel olarak düzenlenmesinde bilgisayar kullanımının yaygınlaşacağı düşünülmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığı ve Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) işbirliği ile açılan/ açılacak olan Ortaöğretim alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon Programını başarı ile tamamlayan sosyoloji mezunları öğretmenlik yapabilirler.

F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

Öğrenciler, eğitimleri süresince çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan kredi ve burslardan faydalanma olanaklarına sahiptirler. (Kredi ve Yurtlar Kurumu vb.)

EĞİTİM SONRASI

Fen-Edebiyat ve Edebiyat Fakülteleri Sosyoloji Bölümü mezunları işe ilk başladıklarında, kamu sektörüne ait kurum ve kuruluşlarda çalışmaları halinde, Devlet Memurları Kanunu'na dayanılarak Hükümet tarafından belirlenen ücreti (asgari ücretin yaklaşık iki katı), özel sektör kurum ve kuruluşlarında ise asgari ücretin yaklaşık üç katı ücreti alabilmektedirler. Uzmanlık alanları, işteki pozisyonları ve işletmenin yapısına göre bu ücrette artış olabilmektedir.

G- MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent, profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler.
Sosyologlar, Genel Sosyoloji, Kurumlar Sosyolojisi, Uygulamalı Sosyoloji veya Sosyometri alanlarından birinde çalışmalarına ağırlık verebilirler. Aile, suçluluk, nüfus bilimi, endüstri ve tarım sorunları, köy-kent yerleşimi, sosyal ekoloji, siyaset ve hukuk sosyolojisi gibi konularda uzmanlaşabilirler.
Çalıştıkları kurum ve kuruluşlarda, uzman, danışman ve araştırmacı kadrolarında veya yönetici kademelerinde yer alabilirler.

BENZER MESLEKLER

- Sosyal Psikolog,
- Sosyal Antropolog,
- Sosyal Çalışmacı.

I- YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- Meslek elemanları,
- 2006 Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) Kılavuzu,
- ÖSYS (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu – 2005
- ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi – 2000
- Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2005 Kılavuzu,
- Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar İle Mezun Oldukları Yükseköğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar" 12/07/2004 tarih ve 119 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri