Başarı için az konuş çok çalış!

Başarı için az konuş çok çalış!
Yazan Social News Turkey, Tarih: 11/01/2010, Kategori: GÜNDEM, RÖPORTAJ. Yorumlara abone ol: RSS 2.0.

Burak Büyükdemir, Türkiye’de internet girişimlerinin artması ve bu alanda büyük başarı öykülerinin ortaya çıkması için mücadele eden, emek harcayan bir isim. İnternet camiasının ‘Burak Hoca’sı Burak Büyükdemir. Kurduğu eTohum adlı girişimle, Türkiye internet sektöründe ciddi işler ortaya konulması için, seminerler, eğitimler düzenliyor. Biz de bu hafta, Burak Büyükdemir’le, internet sektörünün filizlenmesine öncülük eden eTohum’u ve neler yaptıklarını konuştuk.
E-Tohum nedir? Hangi amaçla ortaya konan bir proje?
Türkiye’de internet sektöründe ilk hareketlenme 1990’ların sonunda yaşandı. Kestaneci, kokoreççi reklamlarıyla o yıllarda tanıştık. İnternet kavramı hayatımıza yeni giriyordu. Girişimciler 56 kb modemlerle bağlanıp internette projelerini başlatmaya çalışıyorlardı ki ilk dalga 2001 yılında hem Amerika’daki teknoloji hisselerinin patlaması hem de Türkiye’deki ekonomik kriz sebebiyle sonlandı. 2001 yılından itibaren şirketlerin, holdinglerin internete olan ilgisi bıçak gibi kesildi. Herkes kendi ana işdalına odaklanmaya başladı. Bu tür yeni internet şirketleri bir anda tü kaka oldular. Bir kısmı hemen kapatıldı. Bir kısmı kendi kaderlerine bırakılarak zaman içinde bitmeleri beklendi. Kendi ayakları üstünde durmaya çalışan genç girişimciler içinde bu ekonomik sarsıntı sorun olmuştu. Tüm planları altüst olmuştu. Bir yandan da rekabetin azalması bu yeni internet şirketlerine fırsat yarattı. 2005 yılına gelene kadar yaşamayı başaran internet girişimcileri önlerinde büyük engeller görmediler. Bu sektörün kozada olduğu dönem diyebiliriz. Bir avuç insan bu işi yapıyordu.
Yüksek erişimli internet bağlantısının 2005’ten itibaren yaygınlaşması bir anda internet kullanıcı sayısını arttırdı. Son dört yıl içinde kozada bekleyen bu ilk kuşak girişimler patlama yaptılar, orta-büyük ölçekli şirketler oldular. Yabancı yatırımcıların ilgisi bu ekonomik değerlere çekildi, ancak bu dönem içinde büyük şirketlerde internetteki kıpırdanmayı farkettiler ve daha aktif olarak yer almayı planladılar. Son 4-5 senede maalesef çok fazla sayıda internet girişiminin ekonomiye katıldığını göremedik. İnternet kullanıcı sayısı oldukça hızlı artmasına ve internet ekonomisi oluşmasına rağmen diğer ülkelerdeki internet girişimleri patlamasını henüz yaşamayadık. Bunun bir çok sebebi olabilir. Etohum projesine başlamadan önce 4 yıldır İTÜ İşletme Mühendisliği’nde Elektronik Ticaret dersinde öğrencilere bir internet şirketi kurma görevi verip dönem sonunda iş planlarını tecrübeli internet girişimcilerine sunmalarını sağlıyordum. Bir bakıma öğrenci girişimciler çıkması için sistemi 2006 yılından bu yana uyguluyordum. Bunun yanı sıra 2008 yılında e-fikrim yarışmasını İTÜ İşletme Mühendisliği Kulubü’le beraber gerçekleştirdik. Buradaki amaç üniversitede gerçekleştirdiğimiz sistematiği tüm öğrencilere açmaktı. Tüm bu yaptıklarımın amacı yeni girişimcileri ortaya çıkarmaktı.
Kapalı bir toplulukta bunu yaptığınızda bu çok hızlı büyüyemiyor. Bu sebeple 2008 yılında yurtdışındaki erken aşamadaki internet şirketleri için yapılan modelleri de yakından analiz ederek etohum iş modelini ortaya koydum. Bu iş modelini gittigidiyor kurucuları, Burak, Serkan’a daha sonra Yemeksepeti’nin kurucuları Nevzat ve Melih’e bahsettim. Sağolsunlar hepsi bu iş modelini desteklediler. Daha sonra Nokta’nın kurucuları, Maçkolik, Reklamz, Marjinal Porter Novelli, Mynet ve diğer şirketler ve bir çok kişi destek sağladı.
Etohum’un amacı Türkiye’de kendi girişimini başlatacak kişilere kaynaklara ulaşmayı kolaylaştırmak, internet ekosisteminin gelişmesini sağlamak ve yatırım yapılabilecek daha fazla internet şirketi ortaya çıkarmaktır.
Girişimcilerin ilk aşamalarda ihtiyaç duyacakları kaynak sadece sermaye değildir. Yeterli kadar sermaye, insan kaynağı, iş çevresi, ortam, eğitim, koçluk ve danışmanlık ilk günlerde en önemli noktalar olarak karşımıza çıkıyorlar. Girişimciler ortaya bir katma değer koyarlarsa onları herkes daha hızlı bulacaktır. Bunu hedeflemek lazım. Türkiye’de bilişim sektörü denilince aklımıza donanım üreticileri, yazılım firmaları ve dijital ajanslar geliyor. Oysa internet girişimciliği tüm bu sektörün farklı bir yönünü oluşturuyor. İhtiyaçları bu şirketlerden farklı. Özellikle bilişim denilince büyük firmalar bu alanda ön plana çıkıyorlar. İnternet şirketleri artık tüm bu firmalardan farklılaştı. Dolayısıyla internet girişimcilerinin ekosistemini oluşturmak için kimseden bir şey yapmasını beklemeden bizim kendi içimizde harekete geçmesi gerekli. Bu sektörü hep beraber bizim ortaya çıkarmamız lazım. Biz derken tüm internet şirketlerini düşünüyorum. İnternet girişimcisi benim tanımıma göre interneti kaldıraç olarak kullanan bu sektörde hizmet eden tüm şirketler. Özetle internet girişimcilerinin ekosistemini oluşturmak için harekete geçmek gerekliydi. Etohum’un ikinci amacı ekosistemin oluşması için gerekli çabaları ortaya koymaktır. Bu sebeple her iki haftada bir etohum kafe toplantıları, ayda bir etohum kampları, üniversitelerde panel konferanslar düzenliyoruz. Bu toplantılar bir çok kişinin tanışmasına bunun yanı sıra ortaya internet şirketlerinin güçlerinin ortaya koyulmasını görüyoruz. Aynı şekilde televidyon’daki etohum.tv buna katkıda bulunuyor.
Üçüncü olarak yatırım yapılabilecek yeni internet girişimcileri ortaya çıkarmak ve bunları doğru kaynaklarla birleştirmek ekonominin derinleşmesini sağlayacaktır. Türkiye’de girişimcilere sorarsanız sermaye ve yatırımcı yoktur. Yatırımcıya sorarsanız yeterli girişimci yoktur. Etohum yatırımcılar ve girişimciler için pazaryeri olmayı amaçlıyor. Girişimcilere yatırımcıya gitmeden önce yapmaları gereken yöntemleri etohum kamplarında vermeye çalışıyoruz. Yatırımcıları da önümüzdeki yıllarda daha aktif olarak pazarda göreceğiz. Bu sektörde başarı hikayeleri ortaya çıktıkça yurtdışından da sermayenin geleceğini göreceğiz. 2012 yılı ikinci kırılımı bu alanda yaşayabiliriz. Tüm etohum bu amaçların bütünü gerçekleştirmek üzere ticari bir amaçla kurulmuştur. Etohum bir dernek değildir. Hem girişimci hem yatırımcı hem de etohum ve destekleyenler için ticari anlamı vardır. Girişimciler sermayeye ulaşacaklardır, yatırımcılar şirketleri bulacaklar, etohum’da tüm bunları birleştiren bir platform olacaktır.
Etohum’un 3 katmanı var. Etohum toplantıları, dokümantasyon ve girişimcilerin seçim süreci. Toplantılarda bir çok şehirde etohum kafe toplantılarında internetle ilgilenen herkesi 2 haftada bir biraraya gelmelerini sağlıyoruz, ayda bir etohum kampları ve üniversitelerde kulüplerle beraber panel ve konferanslar da bunları tamamlıyor. Tüm bu etkinlikleri televidyon’la beraber etohum.tv’de çekiyoruz. Böylece toplantılara katılamayan veya şehir dışında olan bir çok girişimci bu bilgilere istedikleri zaman ulaşabiliyorlar. Şimdi bu videoları yazıya geçiriyoruz. Makale haline getiriyoruz. Bunun yanı sıra stüdyoda yaptığımız çekimlerde tüm internet şirketlerini tanıtmaya çalışıyoruz. Girişimci seçim süreci her sene yaptığımız ve yıl boyunca 15 girişimciyle beraber çalıştığımız ve etohum’un kalbini oluşturan yapı. Ağustos – Aralık ayları arasında etohum’a başvuran girişimcilerden 15 internet şirketini seçiyoruz. Bu bir yarışma değil. Dolayısıyla bu seçilenler bir ödül almıyorlar, diğerlerinden daha başarılı olacakları anlamına da gelmiyor. Ben bu girişimcilerin önleri açılırsa desteklenirlerse başarıya daha hızlı ulaşabileceklerini düşünüyorum. Seçmediğimiz bir girişim başarısız olacağı anlamına gelmiyor. Hatta seçmediğimiz adaylarla iletişimde kalmaya devam ediyoruz. Etohum’un girişimcilere katelizör etkisi yapmasını bekliyorum.
Bugüne kadar neler yaptınız E-Tohum projesinde?
İnternet sektörünü büyütmek için işbirliği şeklinde birlikte çalışmak gerekli. Bugün Türkiye ekonomisi için çok kritik noktada olan sektörden bahsediyoruz fakat büyüklükler oldukça küçük. Diğer gelişmiş ekonomilere bakacak olursak, bilgi ekonomsine verilen değeri çok daha kolay anlayabiliriz. Türkiye ekonomisini yeni bir raya geçirmemiz gerekiyor. 1980’lerde ihracata dayalı büyüme ve konvertibilte bizi farklı bir ekonomiye taşımıştır. Şimdi 2000’lı yılarda Türkiye’yi bilgi devrimine acil olarak taşımamız gerekiyor. Bunun için tüm herkesin bu taşın altına elini koyması gerekiyor. Bu bağlamda etohum’da geçen sene seçtiğimiz tüm 15 internet girişimiyle aktif olarak çalışmaya başladık. Bunun yanı sıra etohum dışındaki 10’larca internet şirketine de destek vermeye devam ediyoruz. Bu girişimlerin satışlarını arttırmaları, iç süreçlerini düzenlemelerini, sermaye bulmaları için çaba sarfediyoruz. 2008 -2009 yılı içinde 100’e yakın toplantı, 180’e etohum.tv programı yapmışsız. Bu toplantılarda 10.000’e yakın girişimciye, etohum.tv’de 50.000’nin üzerinde internet girişimcisine bilgi verdiğimizi düşünüyorum. Geçen sene içinde etohum şirketlerinden pabbuc.com ve diğer desteklediğimiz girişimlerden ortakantin.com yatırımcılarını bularak bundan sonraki dönemde daha farklı bir yapılanmaya girdiler. Bunun yanı sıra 2010 içinde seçilecek şirketlerin kullanacakları etohum-akinon kuluçka merkezini bu sene Sina Afra’nın desteğiyle hayata geçirdik. 8 internet şirketi bu sene ofis imkanı ve diğer destekleri bu merkezde bulacaklar. Bunun yanı sıra 2010 yılı içinde etohum kampını Şubat ayında farklı bir şekilde gerçekleştireceğiz. 2010 içinde 40’a yakın internet girişimcisini seçtik, bunları 16-17 Ocak’ta yatırımcı, internet girişimcileri ve profesyonellerin önünde 5 dk sunum yapmalarını sağlayacağız. Tüm bu 40 şirketi Ocak ayı sonrasında açıklayacağız. Daha fazla yeni girişimcilerin çıkması için çabalamaya devam edeceğiz. Elimiz hep taşın altında olacak.
Gelecekte ne gibi faaliyetler göreceğiz?
Gelecekte, etohum’a diğer ülkelerdeki internet şirketi kurucularını davet etmeye ve onları dinlemeye devam edeceğiz. Her ay etohum kamplarını gerçekleştirmeye devam edeceğiz. Bunun yanı sıra etohum’da seçemediğimiz diğer internet girişimcilerini de yatırımcılarla buluşturmayı planlıyoruz. Bunun yanı sıra 2-3 gün sürecek etohum çalışma kampları gelebilir. Türkiye’deki tüm şehirlerde etohum kamplarını yapmak için planlama yapıyoruz. İlkbaharda üniversite kulüpleriyle beraber öğrencilere yönelik panel ve konferanslar devam edecek. JCI‘la beraber “speed networking” yani bu sektördeki şirket sahiplerinin ve çalışanlarının tanışmalarını sağlamaya yönelik toplantılar planlıyoruz. “Asansör sunumu” konusunda özel toplantılar yapacağız. Önümüzdeki dönemde e-fidanların’da yatırımcılarla biraraya gelebileceğini görebiliriz. Bu arada “etohum” bizim açımızdan fikir aşamasındaki bir projeden yıllık 300.000 TL ciro yapan şirket aralığındaki tüm girişimcilere diyoruz. Yani “tohum” kavramı fikir aşamasındakileri kapsamıyor. Özellikle fikrini uygulamaya geçmiş olan girişimcileri daha yakından destekliyoruz. Yoksa burada karşılıklı binlerce fikir bulabiliriz, ancak işin sırrı bu fikirleri uygulamaya geçrimek. Yani yabancıların kullandıkları deyimle “execution” Bu bağlamda etohum kavramı akla gelince, fikir aşamasındaki bir girişimcide olabilir, belli bir ciroya ulaşmış olan bir internet şirketide. 2010 içinde internet girişimcilerini diğer sektörlerde başarıya ulaşmış girişimcilerle ve büyük şirket sahipleriyle de bir araya getireceğiz. Bunun yanı sıra etohum kampında bu sene bir değişiklik yapacağız. Bunu Ocak ayı içinde açıklayacağız.
Türkiye’de sizce neler eksik? Girişimcileri destekleyecek gerekli mekanizmalar ya da kültür var mı örneğin?
Türkiye’de aslında eksik bir şey yok. Un var yağ var helvayı hep beraber yapmamız lazım. Bu bakımdan sektörün gelişmesi için birlikte çalışmaya devam etmemiz lazım. İnternet ekonomisinin gelişmesine katkıda bulmamız gerekli. Bu bakımdan yeni girişimcilerin önünü açmamız onların büyümelerini sağlamamız lazım. Belki konuşan ve fikir üreten fakat harekete geçmekte yavaş davranan bir kültürümüz var bunu acilen başarılı örnekleri çıkartarak değiştirmemiz gerekiyor. Daha fazla iş yapmamız daha az konuşmamız gerekiyor. Bunun yanı sıra nasıl eleştiri yapılması gerektiğini bilmemiz gerekiyor. Yengeç sepeti gibiyiz, başarı yolunda olan her girişimi aşağıya çekmek için bekleyen insanlar var. Yapıcı eleştiriyle yıkıcı eleştiri arasında uçurumlar kadar fark var. Ortaya bir çözüm veya katma değer koymayan her fikir bence değersizdir. Çözüme katkıda bulunan herkesin başımızın üstünde yeri var. Türkiye’de devletin bazı destekleri var bence çok bürokratik ve çalışan şirketlere yönelik bu yardımlar. Bunun yanı sıra Kosgeb’in olanakları var, bunlarında verimli kullanılmadığını düşünüyorum. Teknoparklar sadece vergi konusunda büyük şirketlerin yer aldığı binalar olarak görüyoruz. Üniversiteler teknoparklardan inanılmaz gelir elde etmeye başladılar. Bu tüm amacının dışında bir kullanım olarak karşımıza çıkıyor. Risk sermayesi şirketleri, melek yatırımcı ağları ülkemizde henüz yeterince oluşmadı veya aktif olarak çalışmıyorlar. Bu kültür yok diye oturup bahane üretecek değiliz. Hep beraber bu yapıların oluşması için çaba sarfetmemiz gerekiyor. Umarım 2-3 sene içinde tüm bu eksiklikler kapanır.
Girişimci adaylarına neler önerirsiniz? Nasıl bir yöntem izlemeliler?
Girişimcilere bol bol okumalarını öneriyorum. Yeni nesil ne kitap ne de yurtdışındaki kaynakları okuyor. Temel olarak çok okumak ve araştırma yapmak gerekiyor. Az konuşmak çok çalışmak gerekli. Bahane uydurmadan önünüzdeki engelleri kaldırmak için çözüm yolları üretmek lazım. Bunun yanı sıra odaklanmaları şart. Burakbuyukdemir.com’da bu konulara sık sık değiniyorum.