HERSEY BURDA
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

HERSEY BURDA

HERSEYİ BULABİLDECEĞİN TEK ADRES
 
AnasayfaLatest imagesAramaKayıt OlGiriş yap
Arama
 
 

Sonuç :
 
Rechercher çıkıntı araştırma
En son konular
» free slot machines win cash
Türküler Icon_minitimeÇarş. Ağus. 03, 2011 3:57 am tarafından Misafir

» watch naruto hentai watch naruto hentai free
Türküler Icon_minitimeÇarş. Ağus. 03, 2011 3:52 am tarafından Misafir

» major fish oil
Türküler Icon_minitimeSalı Ağus. 02, 2011 10:26 pm tarafından Misafir

» hentai about hentai academy
Türküler Icon_minitimeSalı Ağus. 02, 2011 10:10 am tarafından Misafir

» гинекология ответы
Türküler Icon_minitimePtsi Ağus. 01, 2011 9:18 am tarafından Misafir

» x-Hack hack you
Türküler Icon_minitimePtsi Ağus. 01, 2011 8:00 am tarafından Misafir

» When the first Whirlpool Duet album was released in December 2001
Türküler Icon_minitimePtsi Ağus. 01, 2011 3:05 am tarafından Misafir

» women at work hentai online women at work hentai stream
Türküler Icon_minitimePtsi Ağus. 01, 2011 2:56 am tarafından Misafir

» facebook likes xb
Türküler Icon_minitimePaz Tem. 31, 2011 9:22 am tarafından Misafir

Tarıyıcı
 Kapı
 Indeks
 Üye Listesi
 Profil
 SSS
 Arama
Forum
HABERLER
Fikri Türkel köşe yazıları

 

 Türküler

Aşağa gitmek 
YazarMesaj
Admin
Admin



Mesaj Sayısı : 3361
KULLANICI PUANLARI : 9918
Kayıt tarihi : 16/05/10

Türküler Empty
MesajKonu: Türküler   Türküler Icon_minitimeSalı Haz. 15, 2010 3:36 pm

Türküler

Yrd. Doç Dr. Doğan Kaya*


I. TÜRKÜ KAVRAMI

Türkçe söylenmiş şiir anlamına gelen "Türkü" nün "Türkî" sözünden geldiği görüşü ittifakla kabul edilmiş bir görüştür. Yani, "Türk" kelimesine Arapça "î" ilgi ekinin getirilmesiyle vücut bulmuştur. "Türk'e has" anlamına gelen bu söz halk ağzında "Türkü" şekline dönüşmüştür.
Türkü sözü muhtelif Türk boylarında farklı kelimelerle isimlendirilirler. Türküyü Azeri Türkleri mahnı, Başkurtlar halk yırı, Kazaklar türki, türik halık äni, Kırgızlar eldik ır, türkü, Kumuklar yır, Özbekler türki, halk koşiğı, Tatarlar halık cırı, Türkmenler halk aydımı, Uygur Türkleri de nahşa, koça nahşisi derler. 1

Türkü terimi ilk defa XV. yüzyılda Doğu Türkistan'da aruz vezniyle yazılmış ve özel bir ezgi ile söylenmiş ürünler için kullanılmıştır.2 Burada değerlendirmeye çalıştığımız hece vezni ile söylenmiş türkülerin Anadolu'daki ilk örneğini ise, XVI. yüzyılda buluruz. Türkü şekline uygun ve türkü adını taşıyan sözünü ettiğimiz bu parça XVI. yüzyıl halk şairlerinden Öksüz Dede'ye aittir.

Birtakım araştırmacılar türküyü şöyle yorumlamıştır:
Cahit Öztelli: "Halkın iç âlemini yaşatan, beşikten mezara kadar bütün yaşayışını içine alan en dikkate değer edebî mahsuller türkülerdir...Genel olarak türkü adını taşıyan manzumelerde değişmez bir ölçü ve şekil yoktur. Yalnız saz şairleri tarafından sanat düşüncesiyle meydana getirilen türkülerde belli ve değişmez bir şekil vardır. Uzun bir geleneğe bağlı olan bu türkülerde kavuştak (nakarat) bulunması şarttır. Birinci dörtlüklerin 2. ve 4. mısraları ile sonraki dörtlüklerin 4. mısraları hep aynıdır."3

Nihat Sami Banarlı: "Koşma şeklindeki bir manzumenin her dörtlüğüne bir (beşinci) veya bir (beşinci-altıncı) mısra ilavesiyle söylenilen bir halk şiiridir." 4

Muzaffer Uyguner: "Her mısraı kafiyeli üçer mısralı kıtalar ile gene kafiyeli ve iki beyitten müteşekkil ara nağmeleri olan ve çalınıp söylenen folklorik halk edebiyatı mahsulleridir."5

Herbert Jansky, türküyü şu şekilde tanımlamaktadır: Türkü : "Büyük tarihi hadiseler karşısında halk kitlesinin sevinçlerini veya ümitsizliklerini; büyük şahsiyetler hakkındaki saygılarını veya nefretlerini; gençler arasında geçen hazin aşk hikâyelerini, millî hece veznini ölçü alan ve kalpleri fetheden mısralarla, derin bir muhteva içinde dile getiren edebî, aynı zamanda mûsiki bakımından ehemmiyete hâiz olan bu kendine öz bestelerle söyleyen; dar manâsıyla ise tarihi bir vesika mahiyeti gösteren Türk halk şiirinin en eski türlerinden biri".6


TÜRKÜLERİN DOĞUŞ VE YAYILIŞLARI

Türküler genellikle bir olay, bir arzu ve bir heyecan üzerine doğarlar.

Türküler, başlangıçta sahibi belli ürünlerdir. Ancak zamanla, türkünün asıl sahipleri unutulur ve sonraki nesiller tarafından halkın dilinde dolaşa dolaşa farklı coğrafyalara yayılır. Türküler böylelikle anonimleşirler. Önceleri mahallî hüviyet gösteren türküler, zamanla millî hüviyete bürünürler. Türkülerin anonimleşmesinde, daha ziyade göçler, kervanlar, askerî sevkler, gurbete iş için gidişler, gezgin halk şairlerinin faaliyetleri, yakın zamanlarda basın ve yayın organları rol oynar.

Yayılma sırasında türkülerin sözlerinde ve ezgilerinde bazı değişiklikler vukua gelir. Kimi zaman bu değişiklikler türküyü tanınmayacak hale getirir; öyle ki, bu eserler karşımıza bir başka türkü olarak dahi çıkabilir. Türkülerin bu derece çeşitlenmesinin asıl sebebi kişilerin kabiliyetleridir. Kaynak şahıslar, ezgilerin yapısında önemli ölçüde değişiklik yapabildiği gibi, bu değişikliği türkülerin sözlerinde de yapabilirler.7

Bunun yanında halk hikâyelerinden ve saz şairlerinin şiirlerinden vücut bulmuş türküler de vardır. Sözgelişi; bugün Âşık Garip, Kerem, Köroğlu, Karacaoğlan, Gevherî, Dadaloğlu, Dertli, Ruhsatî ve Emrah'a ait pek çok şiir halkımızın dimağında türkü olarak yaşamaktadır. Aşıklar şiirlerini, çeşitli nağmelerle söylerler. Keza tasnif ettikleri hikâyelerin manzum kısımlarında da aynı yola başvururlar. TRT Repertuarında Kerem, Kesik Kerem, Gevheri gibi âşıkların adıyla geçen türkülerin olması bunun açık delilidir.

O yüzden gerek şekil gerekse konu bakımından türkü alanında âşıkların yaptığı katkı küçümsenemeyecek derecededir.


II. TÜRKÜLERİN ÇEŞİTLERİ VE TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Türküler genellikle yedi, sekiz ve on bir hece ile söylenmişlerdir. Ancak az sayıda da olsa beş ve on beş heceli şiirler de vardır. Bunun yanında bağlantılarla vücuda getirilen türkülerde, bentlerle ve bağlantıların heceleri arasında eşitlik olmayabilir. Yani bent kısmı yedi hece olan bir türkünün bağlantı kısmı on bir hece olabilir. Bu tarzda ortaya konulmuş pek çok sayıda örnekler vardır.Sözgelişi şu örnekte bent kısmı yedi, bağlantı kısmı ise farklı sözlerden ve on üç heceyle söylenmiş farklı mısralardan oluşmuştur.

Çarşamba dedikleri
Şekerdir yedikleri
Hiç aklımdan gitmiyor
O yarin dedikleri

Telg(ı)rafın tellerinin rengi kurşuni
Genç yaşımda atma bana mavzer kurşunu

Çarşamba yazıları
Körpedir kuzuları
Allah alnıma yazdı
Bu kara yazıları

Ben Samsun'a gidemiyom kâr olmayınca
Samsun bana haram olsun yar olmayınca
Çarşamba'nın ortasından akıyor ırmak
Her yiğidin kârı değil sözünde durmak 8

Bazan da bu yapının tam tersi bir durumla karşılaşılabilir. Yani bent kısmı fezla, bağlantı kısmı az sayıda heceye sahip olabilir.

Biter Kırşehir'in gülleri biter efendim
Şakıyıp dalında bülbüller öter

Gülüm aman aman
Sebep aman aman
Efendim aman

Aynam düştü yerlere
Karıştı gazellere
Tabiatım kurusun
Bakarım güzellere

Güzelleri çoktur da hep yeni yeter efendim
Kaşının üstünde keman görünür

Bağlantı 9

Diğer taraftan vezin ve kafiye açısından oldukça serbest tarzda söylenmiş türküler de vardır.

Yapılarına göre türküler bölümünde bu konuda bilgi ve örnek verdiğimiz için, burada tekrar üzerinde durmuyoruz.

Tespit ettiğimiz örnekleri göz önünde tuttuğumuzda türkülerin hecelerine göre beş gruba ayrıldığını gördük.


A. Beş heceli türküler

ELİNDE ŞİŞE

Elinde (de)şişe Elinde (de) deri
Kırıla (da ) düşe Yerleri (de) sürü
Sevdiğim Ayşa Sevdiğim Hürü
Gel beri beri Gel beri beri

Elinde (de) basma
Duvara (da) asma
Sevdiğim Esma
Gel beri beri 10


GİYDİĞİM ALDIR

Giydiğim aldır Giydiğim mordur
Al dudak baldır Kolları dardır
Ne güzel haldır Keyfimiz vardır

Akşam olanda Bağlantı
Akşam olanda
Bade dolanda


Giydiğim sarı Giydiğim atlas
Sen kimin yari İğneler batmaz
Ağlatma bari Yar bensiz yatmaz

Bağlantı Bağlantı 11


EKTİĞİM YONCA

Ektiğim yonca Ektiğim darı
Biçtiğim yonca Biçtiğim darı
Sevdiğim gonca Sevdiğim sarı

Oy lele lele Bağlantı
Elin elime
Kolun boynuma Ektiğim arpa
Yar havalanmış Biçtiğim arpa
Gelmez yanıma Sevdiğim körpe

Bağlantı 12


B. Yedi heceli türküler

Bu türküler genellikle manilerle tertiplenmiş türkülerdir.

ELİ ELEKLİ GELİN

Eli elekli gelin Entarisi toz pembe
Basma yelekli gelin palazım Yadigârın var bende palazım
Selâm verdim almadı Hiç sözünde durmazsın
Katı yürekli gelin güzelim İnsaf yok mu hiç sende

Tepside üzüme bak
Biraz da gözüme bak palazım
Eller ne derse desin
Sen benim sözüme bak güzelim 13

Mısra sonlarına aman, vay, yandım, hey, kardaş, emmim kızı, hoppala vs. gibi sözler getirilmekle beraber mısraların başına hatta içlerinde de bu tip sözlere yer verilir. Aşağıda her iki şekle ait iki örnek kaydediyoruz.


CAN MARAL CAN

Can maral can Evleri yakın yarim
Vay le le le Çık sallan bakım yarim
Can maral can Uzun boyun(a) göz değer
Vay le le le Hamayıl takın yarim

Can maral can Gidene bak gidene
Vay le le le Boyu benzer fidana
Can maral can Fidanda bir gül bitmiş
Vay le le le Koklatmaz her gelene 14


BİR AY DOĞAR PASİNDEN

Bir ay doğar Pasin'den emmimin kızı / hopbala kızı
Ay bulut arasından ben n'edem oy
Öyle bir yar sevmişem emmimin kızı / hopbala kızı
Katmer gülün hasından ben n'edem oy

Bir ay doğar kenarsız emmimin kızı / hopbala kızı
Yar vefasız ber arsız ben n'edem oy
Böylece ah çekerim emmimin kızı / hopbala kızı
Halin kime yanarsız ben n'edem oy 15


C. Sekiz heceli türküler

BÜLBÜLÜN KANADI SARI

Bülbülün kanadı sarı
Ben ağlarım zarı zarı
Elimden aldılar yari

Garip bülbül ötme bülbül
Benim derdim bana yeter
Bir dahi sen katma bülbül

Bülbülün kanadı beyaz Bülbülün kanadı buhur
Gece bulut gündüz ayaz Gece yazar gündüz ohur
Al kalemi derdimi yaz Yolcu isen ola uğur

Bağlantı Bağlantı 16


D. On bir heceli türküler

BAĞDAT ELLERİNDEN GELEN TURNALAR

Bağdat ellerinden gelen turnalar
Turnalar ne haber yardan ne haber
imdi benim yarim gözün sürmeler
Turnalar ne haber yardan ne haber

Esip esip karlı dağlar aşarsın
Kılavuzun yok mu neden şaşarsın
Bir yazdan bir güzden derdim deşersin
Turnalar ne haber yardan ne haber

Katar katar gökyüzünde dönersin
Akşamamı kaldın neden eversin
Doğru söyle sen Mevlâ'yı seversin
Turnalar ne haber yardan ne haber

Yarini öldürmüş eli kan m'ola
Ak gerdan üstünde çifte ben m'ola
Doğru söylen benim yarim sağ m'ola
Turnalar ne haber yardan ne haber 17
(evmek : acele etmek)


AFYON'UN ORTASINDA KALESİ

Afyon'un aman aman ortasında kalesi de var kalesi aman
Üzerinde aman vardır kızlar kulesi de var kulesi
Zümrüt gibi aman aman yeşillenmiş ovası da var ovası aman
Ay karanlık aman gece vurdular beni de vay beni
Yarin yazmasına sardılar beni de ah beni

Kalecik'ten aman aman ayva gelir kar gelir de vay kar gelir aman
Gümüş yüzük aman parmağına dar gelir de dar gelir
Ben de sandım aman aman meyhaneden efem yar gelir de vay yar gelir aman
Ay karanlık aman görmedim aman yolumu da vay yolumu
Ah bilemedim aman cerrah kesti benim kolumu de vay kolumu 18


E. On beş heceli türküler

8+7 duraklı türkülerdir.

MECLİSİNDE MAİL OLDUM

Meclisinde mail oldum ben bir kaşı karaya
Yok mu tabib semtimizde merhem ede yaraya
Benim bir efendim vardır merhem eder yaraya
Hangi derdime yanayım dağlar derdim var benim
Başımı sevdaya salan bir güzelim var benim

Evlerinin önünde de kara üzüm asması
Beline kuşak bağlamış o da Acem basması
Buralarda yar sevenler Anadolu yosması
Hangi derdime yanayım dağlar derdim var benim
Başımı sevdaya salan bir güzelim var benim 19


IV. TÜRKÜLERİN TASNİFİ

Türküler gösterdikleri çeşitlilik bakımından yapı, konu ve ezgilerine göre tasnif edilebilir. Daha önce yapılmış tasnifler de bu çerçevededir. Ne var ki bu tasniflerde birtakım eksiklikler ve isabetli olmayan tespitler vardır. Yapılan tasnifleri burada tekrar kaydederek konuyu karışık hale getirmek istemiyoruz. Çünkü bunlar azımsanmayacak derecede fazladır. Biz, önceki tasnifleri de göz önünde tutarak ve kendi tespitlerimizi de ortaya koyarak türkü tasniflerini yeniden tasnif etmek istiyoruz. En doğru tasnifin bu olduğu iddiasında değiliz ama gözden kaçan ve tespit ettiğimiz pek çok unsurun değerlendirilmesi gerekiyordu. Düşüncemiz odur ki, bundan sonraki tasnifler, pek az değişiklik gösterecek ve bizim tasnifimize birkaç ilave maddeler şeklinde olacaktır.


A. YAPILARINA GÖRE TÜRKÜLER
1. Bentleri Bir Mısra Olan Türküler
a. Bağlantıları dört mısra / mani olan türküler
b. Bağlantıları yedi mısra olan türküler
2. Bentleri İki Mısra Olan Türküler
a. Sadece iki mısradan oluşan türküler
b. Bağlantıları bir mısra olan türküler
c. Bağlantıları iki mısra olan türküler
ç. Bağlantıları üç mısra olan türküler
d. Bağlantıları dört mısra olan türküler
e. Bağlantıları beş mısra olan türküler
f. Bağlantıları altı mısra olan türküler
g. Bağlantıları yedi mısra olan türküler
h. Bağlantıları sekiz ve daha fazla mısra olan türküler
ı. Bağlantıları mısra sonlarında ve mısra aralarında olan türküler
3. Bentleri Üç Mısra Olan Türlüler
a. Sadece üçlüklerden ibaret olan türküler
b. Bağlantıları bir mısra olan türküler
c. Bağlantıları iki mısra olan türküler
ç. Bağlantıları üç mısra olan türküler
d. Bağlantıları dört mısra olan türküler
e. Bağlantıları beş mısra olan türküler
f. Bağlantıları altı mısra olan türküler
g. Bağlantıları fazla sayıda mısralı olan türküler
h. İki bağlantılı türküler
ı. Bağlantıları mısra aralarında olan türküler
4. Bentleri Dört Mısra Olan Türküler
a. Sadece dörtlüklerden kurulu türküler
b. Bağlantıları bir mısra olan türküler
c. Bağlantıları iki mısra olan türküler
ç. Bağlantıları üç mısra olan türküler
d. Bağlantıları dört mısra olan türküler
e. Bağlantıları beş mısra olan türküler
f. Bağlantıları altı mısra olan türküler
g. Bağlantıları yedi mısra olan türküler
h. Bağlantıları sekiz ve daha fazla mısra olan türküler
ı. Bağlantıları mısra aralarında olan türküler
i. İki bağlantılı türküler
j. Bağlantıları mısra sonlarında olan türküler
5. Karşılıklı Türküler
a. İki mısralık bentlerden ibaret atma türküler
b. Üç mısralık bentlerden ibaret atma türküler
c. Dört mısralık bentlerden ibaret atma türküler
ç. Diyalog şeklinde atma türküler


B. KONULARINA GÖRE TÜRKÜLER
1. Tabiat Türküleri
2. Aşk Türküleri
3. Yiğitlik Türküleri ve Tarihi Olayları Konu Edinen Türküler
4. Tören Türküleri
a. Düğün Türküleri
aa. Kına Türküleri
ab. Baş Öğme / Duvak Türküleri
ac. Gelin Alma Türküleri
aç. Gelin karşılama türküleri
ad. Güvey Türküleri
ae. Halk Oyunlarında Türküler (Halay, Bar, Horon, Zeybek..)
b. Ayin-i cem Türküleri
c. Sayacı Türküleri
ç. Oturak Türküleri
5. Askerlik Türküleri
6. Yiyecekler Üzerine Söylenmiş Türküler
7. Hayvanlar Üzerine Söylenmiş Türküler
8. Olay Türküleri
9. Bitki ve Çiçeklerle İlgili Türküler
10. Satıcı Türküleri
11. Ekin Türküleri
12. Ramazan Davulcusu Türküleri
13. Kişiler Üzerine Söylenmiş Türküler
14. Keder, Dert ve Hastalık Türküleri
15. Gurbet ve Hasret Türküleri
16. Meslek ve iş Türküleri
17. Eşkıya Türküleri
18. Ölüm Türküleri (Ağıtlar)
19. Ninniler ve Çocuk türküleri
20. Hapishane Türküleri
21. Mizahî Türküler
22. Yergi Türküleri
23. Öğretici ve Öğüt Verici Türküler

C. EZGİLERİNE GÖRE TÜRKÜLER



A. YAPILARINA GÖRE TÜRKÜLER

Türkülerin belirli bir şekli yoktur. İki mısralı türküler olabildiği gibi koşma, mani tarzında yahut bentlerle kurulmuş türküler de vardır. Koşma yahut mani olarak bildiğimiz şekiller türkü nağmesiyle söylendiğinde adı geçen şiirlerden ayrılır. Çünkü halk, ezgi ile söylediği parçaları türkü olarak niteler. Koşmalar bilindiği gibi söyleyeni belli şiir türleridir. Ne var ki, halkın benimsediği bazı parçalar zamanla anonimleşir ve türkü olarak varlığını sürdürür. Daha ziyade kadınlardan oluşan türkü yakıcıları, bildiği koşma, mani hatta semaî ve destandan birtakım parçalar alarak onu uygun bir ezgi ile terennüm eder. Şekil ve konu birliğinden uzak pek çok türkünün ortaya çıkış sebebi bundan kaynaklanmıştır. Sözgelişi; "Karanfil oylum oylum" manisiyle başlayan ve diğer karanfilli manilerle devam ettirilen fakat farklı ezgi ile söylenmiş bir hayli türkü vardır.

Türkülerin bentlerine çoğu zaman mısra sayıları farklı olan bağlantılar getirilir. Ancak bentlerle bağlantıların hece sayıları eşit olmayabilir. Bağlantılar genel olarak anlamlı sözlerden ibaret olmakla beraber, çeşitli ünlemleri de ihtiva eder.
Az da olsa bazı türkülerde, yapı bakımından bozukluk ve düzensizlikler görülür. Sözgelişi, aynı türküde hem dörtlük hem de beşlik şekle rastlanılabilir. Bunun yanında türkünün hece sayılarında da eşitsizlikler görülebilir. Ordu'nun Öceli köyünde söylenen kına türküsünde böyle bir özellik vardır.

Çambaşına çıktım çıram yanmadı
Dört köşeme baktım kimsem kalmadı
Küçük kardaşa mektup yazdım aynı gelmedi
Sazak da yellere ev yapma o batar gider
Uzak yerlere kız verme o da yiter gider

Ağlama bacım ağlama yarın gülersin
Dokuz aydan sonra beşik belersin
Anam gidiyorum evin şen olsun
Babam gidiyorum evin şen olsun 20

Yapı bakımından türkülerin arıza göstermesi; bazı mısraların zamanla unutulması yahut, halkın türküye birtakım ilavelerde bulunarak bünyesinde değişikliğe yol açmasıyla açıklanabilir.


1. BENTLERİ BİR MISRA OLAN TÜRKÜLER

a. Bağlantıları dört mısra (veya mani) olan türküler

KIRMIZI KURDELE

Kırmızı kurdele kör olasın Emine
İndim derelerine
Bilmem nerelerine
Canım kurban olsun
Candan sevenlerine

Yavrum da sana ipek mendil alayım
Bağlantı

Yavrum da sana melez köynek alayım
Bağlantı

Yavrum da sana kalıc pötin alayım
Bağlantı 21


b. Bağlantıları yedi mısra olan türküler

Sayıları çok azdır. Tespit ettiğimiz örneğin bağlantı kısmı yedi mısradan oluşmaktadır.

KIZIM SANA FİSTAN ALDIM

Kızım sana fistan aldım vardı m'ola oy oy
Kim göndermiş onu
Ben gönderdim onu
Ben almadım onu
Beşikleri çamdan
Yuvarlandı damdan
Seni zalımın oğlu
Vazgeçmedin benden

Kızım sana terlik aldım vardı m'ola oy oy
Bağlantı

Kızım sana rastık aldım vardı m'ola oy oy
Bağlantı 22


TOKAT'A GİDEMİYOM YARİM SANA FİSTAN ALAYIM

Tokat'a gidemiyom yarim sana fistan alayım
Ah nerelerine nerelerine
Bilmiyon mu kömür gözlüm
Aha buralarıma buralarıma
Fadime'm fistan kırmalar
Ceviz dalı ırgalar
Sevdiğini gören kızlar
Sağını da solunu ırgalar

Tokat'a gidemiyom yarim sana potin alayım
Bağlantı

Tokat'a gidemiyom yarim sana çorap alayım
Bağlantı 23


2. BENTLERİ İKİ MISRA OLAN TÜRKÜLER

Temeli iki mısradan meydana gelen türkülerdir. Ayrıca birtakım bağlantılar / kavuştaklar da alabilirler. Başlıca şekilleri şunlardır:

a. Sadece iki mısradan oluşan türküler

Kafiye düzenleri aa, bb, cc, dd... yahut aa, ba, ca, da, ea şeklindedir.


TÜRKÜ

Hamsi kurban o göze Atarlar barabati
Baş dalarsın göze Alurlar seni yüze

Korlar seni kayuğa Biz de seni aluruk
Satarlar seni bize Sererük seni köze

Bir kusurcuğun vardur
Çok su içersun bize 24

Bu tip türkülerde nadir de olsa tek ikinci mısraı bağlantı gibi aynen tekrarlanan türkülere de rastlanılır.


BAYBURT DAĞLARINDA

Bayburt dağlarında tabakam kaldı
Şen ol Bayburt şen ol sende nem kaldı

Bayburt dağlarında kunduram kaldı
Şen ol Bayburt şen ol sende nem kaldı

Bayburt dağlarında mendilim kaldı
Şen ol Bayburt şen ol sende nem kaldı

Bayburt dağlarında tabancam kaldı
Şen ol Bayburt şen ol sende nem kaldı 25


b. Bağlantıları bir mısra olan türküler

Kafiye düzenleri aa-b, cc-b, dd-b, ee-b şeklindedir. Bağlantı mısralarda genellikle aynı sözler tekrar edilir.


ÇANAKKALE TÜRKÜSÜ

Çanakkale içinde vurdular beni
Ölmeden mezara koydular beni
Of gençliğim eyvah

Çanakkale içinde aynalı çarşı
Ana ben gidiyom düşmana karşı
Of gençliğim eyvah

Çanakkale içinde bir uzun selvi
Kimimiz nişanlı kimimiz evli
Of gençliğim eyvah

Çanakkale içinde bir dolu testi
Analar babalar umudu kesti
Of gençliğim eyvah 26


c. Bağlantıları iki mısra olan türküler

aa-bb, cc-bb, dd-bb, ee-bb şeklinde kafiyelenirler. Bu arada bb olarak gösterilen bağlantı sözleri, aynen tekrarlanan sözlerdir.


TELGRAFIN TELLERİNE

Telgrafın tellerine kuşlar mı konar
Herkes sevdiğine (yavrum) böyle mi yanar
Gel yanıma yanıma da yanıbaşıma
Şu gençlikte neler geldi garip başıma

Telgrafın direkleri semaya bakar
Senin o güzel gözlerin çok canlar yakar
Bağlantı

Telgrafın tellerini arşınlamalı
Yar üstüne yar seveni kurşunlamalı
Bağlantı

Telgrafın direkleri semaya karşı
Gel güzelim barışalım düşmana karşı
Bağlantı 27


ç. Bağlantıları üç mısra olan türküler

Bentler kendi arasında kafiyelidir. bağlantı sözleri her bentten sonra aynen tekrarlanır.


AŞAĞIDAN GELİYOR TÜRKMEN KOYUNU

Aşağıdan geliyor Türkmen koyunu aman aman
Selviye benzettim yarin boyunu amanın yandım
Amanın amanın amanın yandım
Tiridine tiridine tiridine bandım
Bedava mı sandın para verdim aldım

Sabahleyen erken çifte giderken aman aman
Öküzüm torbadan düştü gördün mü amanın yandım
Bağlantı

Manda yuva yapmış söğüt dalına aman aman
Yavrusunu sinek kapmış gördün mü amanın yandım
Bağlantı 28


d. Bağlantıları dört mısra olan türküler

Kafiyeleri aa-bbbc, dd-bbbc, ee-bbbc düzenindedir. Bağlantı sözleri aynen tekrarlanabileceği gibi, farklı sözlerden de oluşabilir. Bağlantı sözleri muhtelif maniler de olabilir.

Türkünün bent kısmı ile bağlantı kısımlarının hece sayıları aynı olmayabilir.

FIRAT KENARI

Fırat kenarının ince dumanı
Dağlara yayılır seher zamanı
Bülbül ne ararsın yuvan mı yoktur
Yoksa benim gibi baban mı yoktur
Zaten yetimlerin gözyaşı çoktur
Gel ağlayalım karşı karşıya

Fırat kenarında kamışlar sazlar
Sinemin yarası her zaman sızlar
Bülbül ne ararsın yuvan mı yoktur
Yoksa benim gibi baban mı yoktur
Zaten yetimlerin gözyaşı çoktur
Gel ağlayalım karşı karşıya 29


ELİF

Elif çıkmış pencereden el eder
Kaşları değil gözleri beni del'eder
Elif'im gel gel
Güzelim gel gel
Nazlı da yarim
Sallan da gel gel

Elif kızın yeni de gördüm yüzünü
Duman sandım şalvarının tozunu
Elif'im gel gel
Güzelim gel gel
Nazlı da yarim
Sallan da gel gel 30


e. Bağlantıları beş mısra olan türküler

HANİ BENİM ELLİ DİRHEM KESTANEM

Hey hey Hani benim elli dirhem kesdenem
Konyalı'dan başkasını istemem
Yar yar Konyalı'm yürü
Yörü yavrum yürü
Saçlarını sürü
Şimdi burdan geçti
Konyalı'nın biri

Hey hey Hani benim elli dirhem pırasam
Mumlar yaksam Konyalı'yı arasam
Bağlantı 31


f. Bağlantıları altı mısra olan türküler

DONDURMAM BUZ

Dondurmam buz gibi buz
Şeker mi yoksa karpuz
Alâ çiçekli dondurmam
Yok mu tadına bakan
Alâ vişneli dondurmam
Mini mini hanımlara
Sevdalı beylere
Parasını almadan tattırmam

Dondurmam kaymaklı Dondurmacı top attı
Yiyin bakın pek tatlı Bin lira borca battı
Bağlantı Bağlantı 32


g. Bağlantıları yedi mısra olan türküler

BASTIMDA KIRILDI İĞDENİN DALI

Bastım da kırıldı iğdenin dali vay dali
Kötüye düşenin böyl'olur hali diller
Diller oynaksın diller
Diller kaymaksın diller
Diller açılsın güller
Güller açılsın kollar
Kollar ne bilsin eller
Eller narinay ninay nay
Narinay narinay ninay nay

Arabacı arabanı koş getir koş getir
Ben ölüyom mezarıma taş getir diller
Bağlantı

Arabacı arabanı yillendir yillendir
Şeker al da şu bebeyi dillendir diller
Bağlantı

Sabahınan esen seher yeli mi yelimi
Benim gönlüm divane mi deli mi diller
Bağlantı 33


h. Bağlantıları sekiz ve daha fazla mısra olan türküler

Bağlantı kısımları iki ayrı maninin ardarda söylenmesiyle meydana getirilmiş türkülerdir.

MANİSA'YLA BERGAMA'NIN ARASI

Manisa'yla Berga'manın arası
Yaktı da beni kaşlarının arası
Kara kara kargalar
Ceviz dalın ırgalar
On beşine basan kız
Sevdiğine el sallar
Yelek de diktim giymedi
Diktiğime değmedi
Sağolası anam da babam
Sevdiğime vermedi

Manisa'yla Bergama'nın askeri
Ben yolcuyum yolları bana gösterin
Bağlantı 34


KIZIN ADI DUDU

Kızın adı Dudu a canım aman
O da güzellerin adı sürmelim aman
Gel gel barışalım
Tenhada buluşalım
Biraz konuşalım
Şimidan şimidan şimidan dan
Gel arkamdan arkamdan
Kız alacaksan al beni
Annen baban duymadan
Gel gel gel Ayşe
Şeker değil bal Ayşe
N'olur bize gidelim
Ah aramızı bul Ayşe'm

Kızın adı Ayşe a canım aman
Benleri var köşe köşe sürmelim aman
Bağlantı

Kızın adı Durdu a canım aman
O da güzellerin kurdu
Bağlantı 35


ı. Bağlantıları mısra sonlarında ve mısra aralarında olan türküler

Türkünün temeli beyitlerden oluşur ve her beyit kendi arasında kafiyelidir. Ancak diğer şekillerden farklı olarak her mısradan sonra aynen tekrarlanan bağlantı sözleri getirilir. Bağlantılar üç ve daha fazla sayıda mısralı olabilmektedir.

HAYRİYE NANAY

Hayriye’nin kaşları kara
Hayriye nanay nanay nanay
Canım nanay nanay nanay
Gülüm nanay nanay nanay
Nereden gelsem beni ara

Bağlantı

Hayriye’nin altın dişi

Bağlantı

Yaktı beni yan bakışı

Bağlantı



Hayriye damdan bakıyor

Bağlantı

Bakışı canlar yakıyor

Bağlantı[36]


YABANDAN GEL

Yabandan gel usul (da) boylu yarim yabandan (Arslanım hey hey)

Amman yörü yörü
Çapraz yörü yörü
Kostak yörü yörü
Yörü yörü yörü

Aldım haberini (de) garib çobandan (Arslanım hey hey)

Bağlantı

Yaban ellerinden (de) özendim geldim (İmanım hey hey)

Bağlantı

Gördüm cemalini efendim geldim (Arslanım hey hey)

Bağlantı

Yaban ellerinde (de) yatmış uyumuş (Yeşilim hey hey)

Bağlantı

Elâ gözlerini uyku bürümüş (Arslanım hey hey)

Şirin yörü yörü
Tek tek yörü yörü
Bebek yörü yörü
Kostak yörü yörü
Usul yörü yörü
Güzel yörü yörü
Yörü yörü yörü[37]


BİR KAŞ BİR GÖZ

Elinde süt küleği
O maral o ceylan
O sevgilin bağında
Ölürem anam dönmenem
Giderem anam gelmenem
Bir kaş bir göz bir dil bir diş
Bişmişi yanağında
Sütten beyaz bileği

Bağlantı

Giderem öylesine

Bağlantı

Karagöz mehlesine

Bağlantı[38]
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
http://dessas.yetkinforum.com
 
Türküler
Sayfa başına dön 
1 sayfadaki 1 sayfası
 Similar topics
-
» KARŞILIKLI TÜRKÜLER

Bu forumun müsaadesi var:Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
HERSEY BURDA :: MÜZİK TÜRLERİ :: TÜRKÜ-
Buraya geçin: