Kan grubu
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Git ve: kullan, ara
Kan Grubu, insan kanındaki antikorlara bakılarak, kanın özelliğini belirtmek için oluşturulmuş sınıflandırma sistemidir. A, B, AB ve 0 türleri mevcuttur. Bundan bağımsız olarak, Rh değeri + veya - değerinde olabilir. Bu iki sistemin kombinasyonundan 8'li kan grubu tablosu oluşmuştur. Türkiye'de iki sistem yan yana yazılarak belirtilir. Örneğin; A türü kanda Rh değeri negatif ise, o kan için A Rh- grubu denir. Türkiye'de Kızılay'ın verilerine göre en fazla bulunan grup A Rh+'dir.RH faktörü ,Rhesus (rezüs) maymunun kanındaki antikorların var olup olmaması anlamına gelir.
Kan grubu uyumu [değiştir]
Her ne kadar aşagıdaki tablo genel olarak doğru ise de uzun dönem kan tranfüzyonu gerektiren kişilere kendi kan gruplarının aynısının verilmesi zorunludur.Çok ama çok acil durumlarda RH- RH+ kan verebilir.
Kan uyum tablosu Alıcı Kan Grubu Verebilen kan grupları
AB Rh+ Tüm kan grupları
AB Rh- 0 Rh- A Rh- B Rh- AB Rh-
A Rh+ 0 Rh- 0 Rh+ A Rh- A Rh+
A Rh- 0 Rh- A Rh-
B Rh+ 0 Rh- 0 Rh+ B Rh- B Rh+
B Rh- 0 Rh- B Rh-
0 Rh+ 0 Rh- 0 Rh+
0 Rh- 0 Rh-
Kan Gruplarının Önemi [değiştir]
Kan grubunu belirleyen A ve B genleri, kanımızda bulunan alyuvarların çeperinde A ve B tipi proteinlerden hangisinin yer alacağını belirlerler. Kan grubunuz A ise alyuvarlarınızın çeperinde yalnızca A tipi protein, B ise yalnızca B tipi protein, AB ise her ikisinden de, 0 ise alyuvarlarınızın çeperinde her ikisi de yoktur demektir. Alyuvar çeperinde bulunan ve kan grubunuzun belirlenmesinde rol oynayan bu proteinlere aglütinojen denir. Ancak kanda, kendinizinkinden farklı bir kan grubuna ait alyuvar hücrelerinin vücudunuza girmemesini sağlayarak sizi koruyan aglütinin adlı antikor lar bulunur. Protein yapısında olan aglütininler de tıpkı aglütinojenler gibi A ve B tipinde olurlar.
Fenotip Genotip
A AA yada AO
B BB yada BO
AB AB
O OO
Kan Grupları Nasıl Oluşur [değiştir]
Fenotip olarak A denilen grup aslında A0 veya AA olarak genotipe sahiptir.0 çekinik olduğu için fenotip olarak 0 olabilmesi için 00 genotipe sahip olması gerekir.
Çiftleşme sırasında anne ve babadan çocuğa genotipte bulunan gruplardan, 1 tanesi aktarılır.Hem anneden hem de babadan aktarılan genlerle çocuğun kan grubu ortaya çıkar. A ve B baskın gruplardır,bu grupların 0 ile oluşan genotiplerinde baskın gen, kan grubunu oluşturur.Anne babanın birinden A diğerinden B aktarılması durumunda her iki grup da baskın olduğundan bebeğin kan grubu AB olacaktır.Bir kişinin kan grubu 0 ise genotipi kesin olarak 00 'dır.Aktaracağı gen kesin olarak 0 olacaktır.Pozitif gruplar ise negatife baskın genlerdir.Aynı şekilde kan grubu negatif olan kişinin genotipi -- 'dir.Yani hem anneden hem de babadan negatif gen aktarılmıştır.
Kan Grubu 0 RH NEGATİF olan kişi hem anneden 0 negatif, hem de babadan 0 negatif gen aktarılması sonucu oluştuğu için ,ortaya çıkması orantısal olarak çok düşük bir yüzdeye sahip olduğundan, toplumda bulunma oranı en düşük kan grubudur.Toplumda A veya B 'nin orantısal olarak çok olma sebebi de baskın genler olmalarından kaynaklanmaktadır.